InfoHub Logo

Taqyryby: Ejelgi Fınıkıa men Palıstına
Sabaqtyń maqsattary:
1. Bilimdilik: Oqýshylardy atalǵan elderdiń ejelgi tarıhymen tanystyrý. Jańa bilimdi meńgerý.
2. Damytýshylyq: Oqýshylardyń oılaý, este saqtaý qabiletterin damytý.
Oqýshyny áleýmettený úderisine qatystyrý.
3. Tárbıelik: Oqýshylardy Otanshyldyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: Jańa bilimdi meńgertý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq
Sabaqtyń ádisi: Suraq - jaýap, kartamen jumys, toptyq jumys, juptyq jumys.
Sabaqtyń kórnekiligi: Ejelgi Shyǵystyń kartasy.
Pánaralyq baılanys: Geografıa.

Sabaqtyń júrisi:
I. Uıymdastyrý.
Oqýshylardy túgendeý.

II. Úı tapsyrmasyn tekserý.
«Sıqyrly saıahat» oıyny

1. Hettiń eń úlken ózeni.
2. Myqty saýda ortalyǵy.
3. Hettiń alǵashqy astanasy.
4. Keıingi astanasy.
5. Ońtústik batysyndaǵy teńiz.
6. Patsha jáne qudaı.
7. Halqynyń negizin quraǵan kásip ıeleri.

III. Jańa sabaq. § 11. Ejelgi Fınıkıa men Palestına.
Jospary;
1. Tabıǵı geografıalyq jaǵdaıy.
2. Fınıkıa qala - memleketteri.
3. Izraıl - ıýdeı memleketi
4. Mádenıeti.
5. Qorytyndyldaý.

YI. Sabaqtyń barysy:
1. Mine oqýshylar, Jerorta teńiziniń Shyǵys jaǵalaýyn Fınınkıa jáne Palestına jerleri alyp jatyr. Bul ekeýi de taýly ólke. Úlken ózender, keń alqapty jazyqtar joq. Sondyqtan da bul ólkeniń adamdary taý ańǵarlaryndaǵy shaǵyn jerlerdiń ózin tıimdi paıdalanýǵa tyrysty. Fınıkıada túrli jemis aǵashtary men júzimdikter ósirildi. Keı jerlerde bıdaı, arpa, suly egiletin. Palestınanyń ońtústigine qaraı kesip ótetin Iordan ózeni Óli teńizge quıatyn. Bul óte tuzdy kól edi. Palestınanyń taýly ústirti aýdandary mal baǵýǵa yńǵaıly edi. Palestınanyń tabıǵaty óte kedeı edi. Metal kenderi bolmady. Qurlysqa jaramdy aǵashtar óspeıtin.
2. Fınıkıa tarıhynyń basty ereksheligi – iri memlekettiń bolmaýy. B. z. b II m. j basynda munda birneshe shaǵyn memleketter boldy. Olardyń irileri Ýggarıt pen Bıbl boldy. Bir ortalyqqa birikken úlken memlekettiń bolmaý sebepteri;
1. Aımaqtardy taýlardyń bólip ózara baılanystyń bolmaýy.
2. Egıpet, Hett, Assırıa sıaqty memleketter bul elderdiń birigýine jol bermedi.
Fınıkıalyqtardyń kásipteri;
1. Saýda.
2. Teńizde júzý.
3. Balyq aýlaý.
4. Keme jasaý.
5. Qul saýdasy.
Fınıkıalyqtarǵa taýlar arqyly qatynas jasaǵannan kóri, kememen qatynaý tıimdi boldy. Egıpet bıleýshisi Nehonnyń buıryǵymen Fınıkıalyqtarǵa Jerorta teńiziniń jaǵalaýynda saýda ortalyqtarynda qurdy. B. z. b. // m. j sońynda Tır qala - memleketi kúsheıdi.
3. Tırdiń ońtýstiginde fılıstımdikter dep atalǵan halyq ómir súrdi. Olardy Egıpettikter palıstım dep atalǵan. Sol halyqtyń atynan Palestına degen jerdiń ataýy paıda bolǵan. Palestınanyń ejelgi turǵyndary Hananeı dep atalǵan. Keıinirek Palestınaǵa Sınaı shólinen evreılerdiń Izraıl jáne Iýdeı taıpalary kele bastady. Dáýit patshanyń kezinde birikken Izraıl – Iýdeılik memleket quryldy. Ol hananeılikterdiń Ierýsalım qalasyn basyp alyp astana etti. Dáýit turaqty ásker quryp, memlekettik basqarý júıesin rettedi. Halyq sanaǵyn júrgizdi.
Súleımen patshanyń kezinde Izraıl - ıýdeı eli gúldene tústi. Fınıkıadan qolónershiler aldyryp saraılar men bekinister saldyrdy. Ierýsalımde Iahve qudaıǵa arnap hram turǵyzdy, saýda damydy. Eldi 12 aımaq bóldi. ár aımaqty salyq jınaýǵa jaýap beretin ákimder basqardy. Súleımen patsha halyq arasynda qasıetti paıǵambar retinde dáripteldi. Ol týraly ańyzda bizge deıin jetti.
Degenmen Izraıl men Iýdeılikterdiń birligi myqty bolmady. Izraıl jerinde jer sharýashylyǵy jetekshi sala bolsa, ıýdeılikter mal sharýashylyǵymen aınalysty. Munyń ózi olardyń arasyn alshaqtatýǵa sebep boldy. Súleımenniń salǵan salyqtaryna Izraıldyqtar bolyp bólinip ketti. Bul eki el arasyndaǵy kúres eldi álsiretti. Ony kórgen kórshi elder basyp alýǵa umtyldy. Assırıalyqtar Izraıldiń astanasy Samarıany, al Vavılon patshasy Ierýsaımdi talqandady.
4. Fınıkıalyqtar b. z. b XIII ǵ alfavıttik jazý júıesin jasady. Olardyń alfavıtinde 22 árip boldy. Fınıkıalyq mıftik shyǵarmalardyń ishinde eń taralǵany "Vaal jáne Alıııan" dastany. Vaal - kóktem qudaıy, Alıııan onyń uly. Munda Vaaldyń ólim qudaıy Motty jeńip, qaıta tirilgeni baıandalady.