El nyshany — rámizder (Respýblıka kúnine arnalǵan ádebı-mýzykalyq montaj)
Sahna tóriniń dál ortasyna Qazaqstan Respýblıkasynyń Eltańbasy ilinip, tuǵyrǵa Memelkettik Týy qoıylady. Olardyń oń jaǵyna Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik Ánuranynyń notasy, sol jaǵyna Ánuran mátini (áshekeıli úlen bılbordta) ilinedi.
Sahnaǵa júrgizýshi ul men qyz shyǵady. Qazaqstan Respbýlıkasynyń Memlekettik Ánuranynyń fonogramsy qoıylyp, zaldaǵy kórermender oryndarynan turyp, oń qoldaryn keýdelerine ustap, birge oryndaıdy.
1-oqýshy: Baqytty bop júrgenim
Seniń arqań, Uly Otan.
Elim — meniń tiregim,
Qushaǵyńda gúl atam.
2-oqýshy: Shyǵysyńnan araıly,
Kúlip atqan quba tań.
Senen baqyt taraıdy.
Barshamyzǵa Uly Otan.
1-oqýshy: Sarqylmaıtyn qýatym,
Tiregimsiń sen, Otan.
Máńgi soǵyp turatyn
Júregimsiń sen, Otan!
2-oqýshy: Peıilindeı keń dalasy,
Jeri shúıgin, sýy bal.
Egemen elmiz, qarashy,
Eltańbasy, týy bar.
(Mýzyka).
Alǵashqy eki oqýshy sahnadan ketip, olardy taǵy da birneshe oqýshy almastyrady.
1-oqýshy: Kez-kelgen jas memlekettiń eń alǵashqy resmı qadamy — eldiń týyn, Eltańbasyn jáne Ánuranyn saılap alý.
2-oqýshy: Týy, Eltańbasy jáne Ánurany bar — saıası bostandyqqa qol jetkizgen memleketti — Táýelsiz el deımiz.
3-oqýshy: Qazaqtyń búgingi eli — bostan eli,
Táýelsizdik jyr jyrlap qoshtady eli.
Tórt qubyla túgeldeı aq tań qushqan,
Baýyrmal el — birlikshil, dostar eli.
4-oqýshy: Táýelsizdik degen qasıetti uǵym mádenı nyshandar tilinde de sóıleıdi.
1-oqýshy: Qabyldanǵan qyran beıneli kókshýlan týymyzdyń avtory — Sháken Nıazbekov.
(Bir oqýshy Sh. Nıazbekovtiń portretin joǵary kóterip, sahnaǵa alyp shyǵady).
2-oqýshy: Eshbir eldikine uqsamaıtyn shańyraq shyraıly, shyn dara eltańbamyzdyń avtorlary — Jandarbek Málibekov pen Shot-Aman Ýálıhan.
(J. Málibekov pen Sh. Ýálıhan portretterin kótergen oqýshylar shyǵady).
3-oqýshy: Alǵashqy Ánuranymyzdyń ásem áýenin áıgili sazgerler — Muqan Tólebaev, Evgenıı Brýsılovskıı, Latıf Hamıdı dúnıege ákelgen.
(M. Tólebaev, E. Brýsılovskıı, L. Hamıdı portretterin ustaǵan balalar keledi).
4-oqýshy: Al osy Ánurannyń mátinin jazǵan aqyndar — Muzafar Álimbaev, Qadyr Myrza Áli, Tumanbaı Moldaǵalıev jáne Jadyra Dáribaeva.
(Atalǵan aqyndardyń portretteri sahnaǵa keltiriledi).
1-oqýshy: Keıin, jańadan qabyldanǵan — “Meniń — Qazaqstanym” dep atalatyn Ánurannyń kompozıtory — Shámshi Qaldaıaqov.
2-oqýshy: Jańa Ánuran mátininiń avtorlary — aqyn Jumeken Nájimedenov pen Táýelsiz Qazaqstannyń tuńǵysh Prezıdenti, Elbasymyz Nursultan Ábishuly Nazarbaev.
(Mýzyka).
Rámizder avtorlarynyń portretterin ustaǵan oqýshylar sahna syrtyna ketedi.
1-oqýshy: Bári de tur jazylyp sende, baıraq,
Dál qazir jelbiregen jelmen oınap.
Ústinde Aq ordanyń jalǵyz jalaý —
Aspannyń elshisindeı kelgen jaınap.
2-oqýshy: Resmı belgilengen anyqtamaǵa sáıkes: “Qazaqstan Respýblıkasynyń Memelkettik týy — ortasynda shuǵylaly kún, onyń astynda qalyqtap ushqan qyran beınelengen tik buryshty kógildir tústi mata”.
3-oqýshy: Týdy sabynyń tusynda ulttyq órnek naqyshtalǵan tik jolaq kóktep ótedi.
4-oqýshy: Kún, shuǵyla, qyran jáne órnek beıneleri altyn tústes.
5-oqýshy: Memlekettik týymyzdyń aspan tekti zeńgir kók tústi bolýy kezdeısoq emes.
6-oqýshy: Áıgili Anselm kestesi boıynsha ol adaldyqtyń, kirshiksiz tazalyq pen páktiktiń nyshany.
7-oqýshy: Kók tús — yntymaq pen birlik ıdeıasyn ańǵartady.
8-oqýshy: Beıbitshilik, turaqtylyq pen bereke-baılyq belgisi bolyp sanalatyn ashyq aspanǵa meńzeıdi.
9-oqýshy: Aspankók tús — qazaqtyń ulttyq boıaýynyń reńi.
10-oqýshy: Ulttyq tanymy, mádenıeti men bul túske degen aıyryqsha iltıpaty — osy oıǵa jeteleıdi.
(Sahnaǵa Sh. Nıazbekovtiń portretin kótergen oqýshy shyǵady).
1-oqýshy: Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik týynyń avtory — Sháken Ońlasynuly Nıazbekov.
2-oqýshy: Sháken Ońalsynuly — Qazaqstanǵa eńbegi sińgen óner qaıratkeri. Qazaqstan dızaın óneriniń negizin qalaýshylardyń biri.
3-oqýshy: Ol kisi 1938 jyly 12 qarashada Taraz qalasynda dúnıege kelgen.
4-oqýshy: Mýhın atyndaǵy Sankt-Peterbýrg joǵary kórkemóner ónerkásip ýchılıshesin bitirgen.
5-oqýshy: Almaty qalasynyń bas sýretshisi.
6-oqýshy: Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik týynyń bir tústi bolýy elimizdiń memlekettik bir tutastyǵynyń kórinisi.
7-oqýshy: Kún obrazy — baılyq pen berekeniń belgisi. Onyń beınelenýi máńgilik nyshany dep sanalady.
8-oqýshy: Qyran búrkit beınesiniń máni — ádette bılik, kóregendik pen keńdik, kúsh-qaırat uǵymadaryn bildiredi.
9-oqýshy: Ulttyq oıý-órnek — halyq qolóneriniń eń uly jetistikteriniń biri. Ol — qazaq mádenıetiniń ulttyq nyshany.
10-oqýshy: Altynmen aıshyqtalyp, kóz jaýyn alardaı ádemi zerlengen rámizdik jeke belgilerdiń boıaýy týdyń kók reńimen ádemi úılesedi.
(Mýzyka. Sahanadaǵy balalardy taǵy da bir top oqýshy almastyrady).
1-oqýshy: Qazaqstan — Otanym,
Týǵan jerim, kıelim.
Arttyryp dańqyn, ataǵyn,
Eltańbaǵa bas ıemin.
2-oqýshy: Resmı anyqtamaǵa sáıkes “Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik Eltańbasynda kógildir tús aıasynda shańyraq beınelengen”.
3-oqýshy: Shańyraqty aınala kún sáýlesindeı tarap, ýyqtar shanshylǵan.
4-oqýshy: Ony ańyzdardaǵy pyraqtar qanaty kómkerip tur.
5-oqýshy: Eltańbanyń tómengi jaǵynda “Qazaqstan” degen jazý bar.
6-oqýshy: Eltańbanyń basty belgi-nyshany — shańyraq.
7-oqýshy: Túndik — aspan kúmbezindegi Kún beınesin kóz aldymyzǵa ákelse, ýyqtar — odan tarap jatqan altyn sáýlelerdeı áser beredi.
8-oqýshy: Qısyny tabylyp, keregelerdiń de kórinisi berilgen.
9-oqýshy: Shańyraq — otbasynyń, odan da asyra alǵanda búkil adamzat uıasynyń nyshany.
10-oqýshy: Eltańbadaǵy kelesi detal — aı múıizdi, altyn qanatty qos pyraq beınesi.
1-oqýshy: Jylqy janýary — batyldyq, kóregendik pen aıyryqsha erik-jiger nyshany dep esepteledi.
2-oqýshy: Qanat — asqaq arman nyshany. Bul jerde ol eńsesi bıik, dáýleti tasyǵan táýelsiz memleket qurý jónindegi el muratyn eske salady.
3-oqýshy: Múıizdiń de nyshandyq máni bar. Ol — aıbyn, aıbat, aqjoltaılyq belgisi.
4-oqýshy: Qos birdeı aı múıizdi arǵymaqtar kıeli shańyraqty qos qaptalynan orap, pále-jaladan, qaýip-qaterden qyzǵyshtaı qoryp turatyndaı.
5-oqýshy: Eltańbada — bes buryshty juldyz bar.
6-oqýshy: Ol — Táýelsiz memleketimizdiń qushaǵy bes qurlyqqa birdeı aıqara ashyq…
7-oqýshy: Álemdik órkenıetke óz bıigimizde ilesemiz degen oıǵa megzeıdi.
8-oqýshy: El aty memlekettiń tildik jáne tarıhı-mádenı rámizi bolyp sanalady.
9-oqýshy: Olaı bolsa, Eltańbanyń tómengi jaǵyndaǵy “Qazaqstan” degen jazý memleket ataýy retinde ejelden qoldanylyp kele jatqan ataý.
10-oqýshy: Qazaqstan — bizdiń táýelsiz memleketimizdiń abyroıly aty.
(Sahnaǵa J. Málibekov pen Sh. Ýálıhan portretterin kótergen balalar shyǵady).
1-oqýshy: Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik eltańbasynyń avtorlary — Jandarbek Málibekuly Málibekov.
2-oqýshy: Jáne Shot-Aman Ydyrysuly Ýálıhan.
3-oqýshy: Jandarbek Málibekuly Málibekov — Ózbekstanǵa eńbegi sińgen sáýletshi.
4-oqýshy: Ol kisi 1942 jyly Qyzylorda oblysyndaǵy Jańaqorǵan aýdanynyń Ekpindi aýylynda dúnıege kelgen.
5-oqýshy: Tashkent polıtehnıkalyq ınstıtýtynyń sáýlet óneri fakúltetin bitirgen.
6-oqýshy: Tashkent qalasyndaǵy ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń qala qurylysy sheberhanasynyń jetekshisi, jobalar jónindegi bas sáýletshi.
7-oqýshy: Qazir Astana qalasynda turady. Gýmılev atyndaǵy Evrazıa ýnıversıtetinde dáris beredi.
8-oqýshy: Eltańba avtorlarynyń biri — Shot-Aman Ydyrysuly Ýálıhan Qazaqstanǵa eńbegi sińgen sáýletshi, Respýblıka Memlekettik syılyǵynyń ıegeri, belgili qoǵam qaıratkeri.
9-oqýshy: Ol kisi 1932 jyly Kókshetaý oblysynyń Aıyrtaý aýdanyndaǵy Syrymbet aýylynda týǵan.
10-oqýshy: Máskeý arhıtektýralyq ınstıtýtyn bitirgen.
1-oqýshy: “Qazaq qala qurlysyn jobalaý” ınstıtýtynyń qyzmetkeri, Almaty qalasy bas sáýletshisiniń orynbasary, Qazaqstan Sáýletshiler odaǵy basqarmasynyń tóraǵasy boldy. Respýblıkalyq tarıhı jáne mádenı eskertkishterin qorǵaý qoǵamynyń tóraǵasy.
2-oqýshy: Memlekettik Eltańbada paıdalanylǵan negizgi boıaý — altyn tústi reń.
3-oqýshy: Altyn — baılyqtyń, ádildik pen keńdiktiń belgisi.
4-oqýshy: Eltańbada kógildir tús te bar.
5-oqýshy: Ol altyn tústi reńmen ádemi jarasym tapqan.
(Sahnadaǵy balalardy taǵy da bir top oqýshy almastyrady. “Meniń — Qazaqstanym” Ánuranynyń áýeni baıaý berile bastaıdy).
1-oqýshy: Qurmetteımin jerimdi,
Ózen-kólin, nýyn da.
Qasterleımin elimdi,
Ánuranyn, týyn da.
2-oqýshy: Elimmen birge tilegim,
Týǵan jer — altyn turaǵym.
Jatqa da aıta bilemin,
Elimniń Ánuranyn.
3-oqýshy: Memlekettik Ánuran — eldiń ádebı-sazdy tólqujaty. Onyń áýeni men mátini shyǵarmashylyq qos qanaty tárizdi.
4-oqýshy: Uly kompozıtor Muqan Tólebaevtyń Evgenıı Brýsılovskıı jáne Latıf Hamıdımen birigip shyǵarǵan áıgili áýeni qazaq eliniń ántumary mindetin 1944 jyldan 2005 jylǵa deıin — 60 jylǵa jýyq atqaryp keldi.
5-oqýshy: Basqa halyqtardaǵydaı, qazaqtardyń da rámizderge, ulttyq gımnge aınalyp ketken áýenderi bar.
6-oqýshy: Solardyń biri — “Elim-aı” áni.
7-oqýshy: “Elim-aı” áni 1986 jylǵy jeltoqsan kóterilisi kezinde Shámshi Qaldaıaqovtyń “Meniń Qazaqstanym” ánimen qatar shyrqaldy.
(Sahnaǵa Shámshi Qaldaıaqovtyń portretin kótergen bala shyǵady).
8-oqýshy: Shámshi Qaldaıaqov — Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik Ánuranynyń avtory, kórnekti sazger.
9-oqýshy: Qaldaıaqov — Qazaqstan Respýblıkasy halyq ártisi, Qazaqstan Jastar odaǵy syılyǵynyń ıegeri.
10-oqýshy: Ol kisi 1930 jyly Ońtústik Qazaqstan oblysynyń Otyrar aýdanyndaǵy Sháýildir aýylynda dúnıege kelgen.
1-oqýshy: Qapylanbek maldárigerlik tehnıkýmynda…
2-oqýshy: Hamza Nıazı atyndaǵy Tashkent mýzykalyq ýchılshesinde…
3-oqýshy: Jáne Qurmanǵazy atyndaǵy Almaty konservatorıasynyń kompozısıa fakúltetinde oqyǵan.
(Sahnaǵa Jumeken Nájimedenovtiń portretin kótergen bala shyǵady).
4-oqýshy: “Meniń Qazaqstanym” ániniń sózin aqyn Jumeken Nájimedenov jazǵan.
5-oqýshy: Eldiń súıikti áýenine aınalǵan bul shyǵarma dúnıege kelgen 1959 jyly kompozıtor da, aqyn da konservatorıanyń stýdentteri edi.
6-oqýshy: Ándi alǵash ret radıoda Jamal Omarova oryndaǵan, keıin Rıshat Abdýllın men Sara Tynyshtyqulova aıtty.
7-oqýshy: Jumeken Nájimedenov — kórnekti aqyn, Qazaqstan Jastar odaǵy syılyǵynyń ıegeri.
8-oqýshy: Ol kisi 1935 jyly Atyraý oblysynyń Qurmanǵazy aýdanyndaǵy Qoshalaq aýylynda dúnıege kelgen.
9-oqýshy: Qurmanǵazy atyndaǵy Almaty Memlekettik konservatorıasynyń halyq aspaptary fakúltetinde…
10-oqýshy: Jáne Máskeýdegi Gorkıı atyndaǵy Ádebıet ınstıtýty janyndaǵy joǵary ádebı kýrstarda oqyǵan.
1-oqýshy: 2006 jyldyń 6 qańtarynda Úkimettiń usynysy boıynsha Memlekettik Ánurannyń áýeni men mátinin jańartý kózdeldi.
2-oqýshy: Jańa Ánuran baspasózde jarıalanǵan kúnnen — 10 qańtardan bastap kúshine endi.
3-oqýshy: Jańa Ánuran elge burynnan tanys “Meniń Qazaqstanym” ániniń negizinde dúnıege keldi.
4-oqýshy: Memlekettik rámizge aınalǵan ánniń mátinine birqatar ózgerister engizildi.
5-oqýshy: Tańdap alynǵan jıyrma joldaǵy elý toǵyz sózdiń jıyrma besi ózgeriske ushyrady.
(Sahnaǵa N. Á. Nazarbaevtyń portretin kótergen bala shyǵady).
6-oqýshy: Osydan keıin, jobany talqylaý kezinde Ánuran avtorlary qataryna Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultan Ábishuly Nazarbaevty qosyp, onyń avtorlyq quqyn resmı bekitý jóninde másele kóterildi.
7-oqýshy: Parlament Ánuran mátininiń avtorlary Jumeken Nájimedenov pen Nursultan Nazarbaev ekenin aıǵaqtaıtyn sheshim qabyldady.
8-oqýshy: Nursultan Ábishuly Nazarbaev — 1940 jyly Almaty oblysynyń Qarasaı aýdanyndaǵy Shamalǵan aýylynda dúnıege kelgen.
9-oqýshy: Mamandyǵy — ınjıner-metalýrg.
10-oqýshy: Eńbek jolyn Temirtaýda bolat balqytýshy bolyp bastap…
1-oqýshy: Kásiporyn, qala jáne oblys deńgeıinde basshylyq jumystar istedi.
2-oqýshy: Qazaq KSR-niń Úkimet basshysy jáne Elbasy laýazymdy qyzmetterin atqardy.
3-oqýshy: 1991 jyldyń jeltoqsan aıynan Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti.
4-oqýshy: “Meniń Qazaqstanym” áni jarty ǵasyr boıy elmen birge jasap, elmen birge muńaıyp, elmen birge qýanyp keledi.
5-oqýshy: “Meniń Qazaqstanym” ánin onyń avtorlary Ánuranǵa arnap jazbaǵan.
6-oqýshy: Olar bul shyǵarmany Ánuran baıqaýyna óz qoldarymen usynǵan da emes.
7-oqýshy: Dúnıeden erte ozǵan sańlaqtardyń artyndaǵy joqshysy da, baǵalaıtyn da — halyqtyń ózi.
8-oqýshy: Búkil eldiń, halyqtyń qalaýymen Ánuranǵa aınalǵan “Meniń Qazaqstanym” ár shańyraqtyń, el shattyǵynyń jalaýyna aınaldy.
(Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik Ánuranynyń fonogramsy qoıylyp, oqýshylar zaldaǵy kórermendermen qosylyp, oń qoldaryn, keýdelerine ustap ánurandy oryndaıdy).
Ákesine — ul aıbyn, sheshesine — qyz aıdyn
(Otbasylyq kóńildi jarystyń senarlyq jospary)
Zal ishi ásem bezendirilgen. Onyń uzyna boıynyń bir qaptalynda jankúıerler trıbýnasy, oǵan qarama-qarsy ádil qazylar alqasynyń stoly ornalasqan. “Ákesine — ul aıbyn, sheshesine — qyz aıdyn”, “Kóńildi jarysqa qatysýshylarǵa jalyndy sálem!” degen sıaqty jazýlary bar plakattar ilingen. Bir shette elektrli tablo.
(Zaldaǵy jankúıerler gýilin fanfar úni bóledi)
Dıktor: Bárińe! Bárińe! Bárińe! Qulaq qoıyp tyńdańyzdar!
(Kóńildi mýzyka sharyqtaıdy. Osy kezde zaldyń eki jaǵynan eki júrgizýshi shyǵady)
İ júrgizýshi: Toqtańyzdar! Toqtaı turyńyzdar!
İİ júrgizýshi: Sál sabyr etip, mýzykany baıaýlatyńyzdar!
İ júrgizýshi: Eń aldymen bul jerge ne úshin jınalǵanymyzdy bilip alýymyz kerek emes pe?
İİ júrgizýshi: Árıne, komanda arasynda ótetin kóńildi jarysty tamashalaýǵa jınalyp otyrmyz. Ony balalardyń barlyǵy da biledi.
İ júrgizýshi: Al, ol jarys qalaı atalady?
İİ júrgizýshi (jankúıerlerge qaraıdy): Qane, balalar…
Jankúıerler (hormen): “Ákesine — ul aıbyn, sheshesine — qyz aıdyn”!
İ júrgizýshi: Olaı bolsa, zalǵa jarysqa qatysýshy komandalardy shaqyraıyq.
Zalǵa sporttyq kıim kıgen birinshi komanda músheleri júgirip shyǵyp, belgilengen orynǵa sap túzep turady.
İİ júrgizýshi: Birinshi top komandasy…
Jankúıerler: “Aqbota”!
Zalǵa sporttyq kıim kıingen ekinshi komanda músheleri júgirip shyǵyp, belgilengen orynǵa sap túzep turady.
İ júrgizýshi: Ekinshi top komandasy…
Jankúıerler: “Ertóstik”!
İİ júrgizýshi: Endi búgingi kóńildi jarysqa qatysýshy komandalar namysyn qorǵaıtyn otbasy múshelerimen jeke-jeke tanysyp óteıik.
İ júrgizýshi: “Aqbota” komandasynda…
İİ júrgizýshi: …….. tar otbasy. Sheshesi…….(mekemeniń aty) (qyzmeti) bolyp eńbek etedi. Ákesi….. (mekemeniń aty) — (qyzmeti) bolyp jumys isteıdi. Olardyń balalary…..
Osylaısha komandadaǵy 4 otbasy múshelerin jeke-jeke tanysytyryp, aty atalǵan otbasy músheleri bir kisideı alǵa adymdaıdy. Komanda músheleri tolyq tanystyrylyp bolǵanda sapta turǵandardyń barlyǵy bir adym keri attap, bastapqy oryndaryna turady.
İ júrgizýshi: “Ertóstik” komandasynda…
İİ júrgizýshi: ….. tar otbasy.
(Otbasy músheleri bir adym alǵa attaıdy) Tanystyrý bastapqy úlgi boıynsha.
(Mýzyka).
İ júrgizýshi: Mine, biz jarysqa qatysýshy eki komanda múshelerimen de tolyq tanysyp óttik. Endi osy saıysqa daıarlyq barysyn, merekege qatysýshylardyń kóńil-kúıleriniń qandaı ekenin bilsek.
İİ júrgizýshi: Ony bilý sonshalyqty qıyn emes. Osy zaldaǵylardyń ózderinen suraıyq. Komanda músheleri, sizderdiń kóńil-kúılerińiz qandaı?
Komanda: Ta-ma-sha!
İ júrgizýshi: Al jankúıerler buǵan ne der eken?
Jankúıerler: Ta-ma-sha!
İİ júrgizýshi: Al endi, asa qurmetti qazylar alqasy, árıne… (alqa múshelerine qaraıdy)
Qazylar: (barlyǵy bas barmaqtaryn shoshaıtyp): Ta-ma-sha!
İ júrgizýshi: Óte jaqsy! Tamasha!
İİ júrgizýshi: Iá, ıá, búgingi bizdiń jarysymyzǵa qatysýshylar óte jaqsy sporttyq formada, kóterińki kóńil kúımen kelgen eken.
İ júrgizýshi: Olaı bolsa, osyndaı kóńil-kúımen kóńildi jarysty bastap kep jibereıik…
İİ júrgizýshi: Aıtpaqshy, biz osy ádil qazylar alqasynyń múshelerin tanystyrýdy esten shyǵaryp aldyq-aý deımin?
İ júrgizýshi: Jańa ǵana ol kisilerdiń barlyǵy bir aýyzdan “Kóńil-kúıimiz óte tamasha” dedi emes pe?
İİ júrgizýshi: Endi jeke-jeke surap kóreıik.
İ júrgizýshi: Surasaq, suraıyq…
(Júrgizýshiler qazylar alqasy ornalasqan stolǵa jaqyndap, mıkrofon usynady)
İ júrgizýshi: Búgingi kóńildi telejarystan ne kútesiz?
Jaýap:
İ júrgizýshi: Alqa múshesi… (aty-jóni, qyzmetin aıtyp tanystyrady).
İİ júrgizýshi: Komanda músheleriniń boıynan qandaı qasıetterdi kórgińiz keledi?
Jaýap:
İİ júrgizýshi: (tanystyrady).
İ júrgizýshi: Jankúıerler tarapynan neni talap etesiz?
Jaýap:
İ júrgizýshi: Alqa múshesi (tanystyrady).
İİ júrgizýshi: Zalda otyrǵan kórermenderge ne aıtar edińiz?
Jaýap:
İİ júrgizýshi: Alqa múshesi (tanystyrady).
İ júrgizýshi: Ádil qazylar alqasy, ıaǵnı sizdiń áriptesterińiz jarysqa tóreshilik jasaýda qandaı qaǵıdany basshylyqqa alady?
Jaýap:
İ júrgizýshi: Mine, dál qazir bastalǵaly otyrǵan “Ákesine — ul aıbyn, sheshesine — qyz aıdyn” dep atalatyn kóńildi jarysqa tóreshilik etetin ádil qazylar alqasynyń tór aǵasy — (tanystyrady).
İİ júrgizýshi: Sonymen barlyǵy oıdaǵydaı shyqqan sıaqty. Endi jarysty bastasaq ta bolady.
İ júrgizýshi: Qalaı, barlyqtaryńyz da daıynsyzdar ǵoı? Balalar, kóńildi jarysty bastaımyz ba?
Zaldaǵylar (hormen): Bastaımyz.
İİ júrgizýshi: Olaı bolsa, alǵashqy estafeta “Bastaý” dep atalady.
(Gong únimen oıyn bastalyp ketedi).
Oıyn barysynan reportajdy komentator daýys kúsheıtkish arqyly júrgizip otyrady. Jankúıerler qolynda “Alǵa, Aqbota!” “Erlediń, Ertóstik! ”, “Jeńis, jeńis, jeńis kerek!” degen sıaqty urandar, túrli úlken oıynshyqtar.
“Bastaý estafetasy”. (Komandalar tolyq quramda qatysady). Ár kezeńde bir otbasy músheleri oınaıdy.
1-kezeń: Sheshesi men Ákesi qoldaryn aıqastyra ustap, oǵan balalaryn otyrǵyzady. Bala kelesi betke jetkenshe jol boıyna tigilgen jalaýshylardyń bárin jınap otyrýy kerek.
2-kezeń: Sheshesi men Ákesi eki aıaǵyn ustaǵan bala kelesi betke jetkenshe aralyqty qolymen júrip ótýi kerek.
3-kezeń: Sheshesi men Ákesi balalaryn ortaǵa alyp, bári qol ustasyp, teris qaraı (arqalaryn júgirý baǵytyna berip júgiredi).
4-kezeń: Kózderi baılanǵan sheshesi men ákesi júgirý baǵytyna teris qarap turady. Al ortada ekeýiniń qolynan ustaǵan kózi baılanbaǵan bala júgirý sátinde olarǵa baǵyt berýshi bolady.
(Mýzyka).
“Bastaý” estafetasy aıaqtalysymen zaldaǵy balalarǵa “Ný, pogodı!” serıalynan sportqa qatysy bar múltfılm kórsetiledi. Osy sátte ádil qazylar jeńimpazdy anyqtap, mýltfılmnen soń ol habarlanady da, tabloda upaı sandary jazylady. Gong únimen kelesi oıyn bastalady.
“Teskentaý” oıyny (ár komandadadan eki otbasy qatysady. Olardyń qoldarynda 4 metrlik, eki jaq basy ashyq úlken qanarlar).
Ár semányń ata-anasy qanardyń eki basynan tonnelge uqsatyp ustaıdy. Belgi berilgende balalar biriniń sońynan biri qanardyń bir basynan eńbektep kirip, ekinshi jaǵynan shyǵyp otyrady. Balalar ótip bolǵan qanardy ustap turǵan ata-analar ony ary qaraı jalǵastyrýǵa asyǵady. Oıyn zaldyń máreden sórege deıin, nemese sóredegi belgini aınalyp bastapqy oryndaryna kelgenge deıin jalǵasady.
Ortaǵa oqýshylar saraıy balet úırimesiniń bıshileri shyǵady. Osy sátte oıynǵa qatysýshyǵa mıkrofon usynylyp suhbat júrgiziledi.
Suhbat suraqtary:
— “ Bastaý” estafetasy boıynsha senderdiń komandalaryń jeńiske jetti. Sen oǵan qýanyshtysyń ǵoı, ıa? Eger qýanysh degen tátti tort sıaqty bólýge bolatyn bolsa, eń úlken bóligin kimge usynar ediń?
— “Bastaý” men “Teskentanýdyń” qaısy qyzyqtyraq boldy? Nege?
— Ekinishi oıynda senderdiń komandalaryń qandaı qatelikter jiberdi dep oılaısyń?
— Jarystyń eń sońynda qaı komanda jeńip shyǵady dep oılaısyń? Nege?
Suhabattan soń upaı sany shyǵarylyp, tabloda kórsetiledi.
Dıktor: kelesi oıyn “Dop estafetasy” dep atalady.
Gong únimen oıyn bastalyp ketedi.
“Dop” estafetasy — oıynǵa ár komandadan eki otbasy qatysady. Oǵan úrmeli úlken doptar alynady.
1-kezeń (ákeler): Dop oıynshylardyń biriniń keýdesi men ekinshisiniń jaýyrynynyń arasynda bolady. Olar osy qalyppen dopty túsirmeı, zaldyń ekinshi basynda qoıylǵan belgini aınalyp ótip, dopty mamalarǵa beredi.
2-kezeń (shesheler): Eki oıynshy dopty bastarynyń arasyna qysyp alyp júgirýge tıis. Máre syzyǵyna qaıta aınalyp kelip dopty uldarǵa beredi.
3-kezeń (uldar): Eki oıynshy dopty jambastarynyń arasynda alyp júgiredi.
4-kezeń (qyzdar): Eki oıynshy dopty ıyqtarynyń arasyna qystyryp alyp júgiredi. Olar belgini aınalyp,márege qaıtyp kelgende oıyn aıaqtalady.
Jarys ótkizilip jatqan sátte “Dop” estafetasyna qatysqandarǵa mıkrofon usynylyp, suhbat júrgiziledi.
Suhbat suraqtary:
(Sheshelerge): — Osy kóńildi jarystyń ótkizilýi týraly ne aıtasyz?
— Balalaryńyzdyń naǵyz sportshy mamandyǵyn meńgerýin qalaısyz ba?
(Ákelerge): — Óz balańyzdyń osy jasynda ózińiz qandaı oıyndar oınandaryńyz esińizde me?
— Aldynda ótken eki oıynmen myna “Dop” estafetasy týraly ne aıtar edińiz?
Oıyn aıaqtalǵan kezde zal tórindegi ekranda “Ertóstik” komandasynyń mektepterdegi sport sabaǵynyń ótkizilýi týraly sújet kórsetiledi. Osy sátte jankúıerlerge mıkrofon usynylyp suhbat júrgiziledi.
Suhbat suraqtary:
— (Jeńilgen komanda jankúıerlerine): Jarysqa qatysýshylar arasynan qaı komandanyń oıyny unap otyr?
— Jańaǵy “Dop estafetasynyń” eń qıyn kezeńi qaısy boldy?
— Shesheler men Ákeler oınaı ala ma?
— Óz ata-anańmen úıde qandaı oıyn oınaısyńdar?
Oıyn aıaqtaldy. Upaı sany anyqtalyp, tabloda kórsetiledi.
Dıktor: “Aqbota” jáne “Ertóstik” komandalarynyń músheleri, “Sóz quraý” oınyna daıyndalyńdar.
Gong únimen oıyn bastalyp ketedi.
“Sóz quraý” oıynyna ár komandadan úsh otbasy qatysady. Olar bir shette retsiz úıilip jatqan (eki komandanyń kýbıkteri bir jerde) árip-kýbıkterden sózder qurastyrýlary kerek.
“Aqbota” komandasyna — QYZǴALDAQ.
“Ertóstik” komandasyna — SARǴALDAQ.
Qajetti kýbıkter Q=Z, Y=Q, Z=Q, Ǵ=2, A=5, L=2, D=2, S=1.
Barlyǵy: 18 kýbık.
Oıyn aıaqtalǵan soń ekranda ár komandadan bir-bir otbasynyń bos ýaqyttaryn balalarymen ótkizýi jónininde sújetter kórsetiledi. Sodan keıin upaı sany anyqtalyp, tabloda kórsetiledi.
Dıktor: Kelesi oıynda otbasy músheleriniń uıymshyldyqtary men tapqyrlyqtary erekshe kózge túsedi. Sondyqtan biz ony “Mama, papa jáne men” dep atadyq.
Gong únimen oıyn bastalyp ketedi.
“Sheshem, ákem jáne men” oıynynyda ár komandadan bir-bir otbasy músheleri qatysady. Máreden sórege deıin ata-anasy balalarynyń aıaqtaryn ózderiniń bir-bir aıaqtarynyń ústine qoıǵyzyp alyp júgiredi. Sórede turǵan 2 samokatqa bala eki aıaǵyn qoıyp, onyń bireýiniń rýlin mamasy, ekinshisinikin papasy ustap márege qaıta oralady.
Bul oıyn aıaqtalysymen ortaǵa jas gımnastar shyǵyp, óner kórsetip jatqanda, oıynǵa qatysqan otbasy múshelerinen suhbat alynady.
Suhbat suraqtary:
(Ata-anaǵa): — Bos ýaqytyńyzdyń qanshalyqty bóligin balalaryńyzben bolýǵa arnaısyz? Jalpy oǵan múmkinshilik bar ma?
— Otbasynyń bos ýaqytyndaǵy eń súıikti isterińiz qandaı?
(Balalarǵa): — Mekteptegi kúnder jaqsy ma, joq úıde kóbirek bolǵandy unatasyń ba? Sebebi?
— Sen demalys kúnderinde ata-anańmen birge bolǵanda nemen aınalysqandy jaqsy kóresiń?
Upaı sany habarlanady da, alqa múshesi kelesi estafetanyń “Jolyń bolsyn, sholaýshy” dep atalatynyn habarlaıdy.
Gong únimen oıyn bastalady.
“Jolyń bolsyn, jolaýshy!” estafetasyna ár komandadan eki otbasy qatysady. Birinshi juptar márede, ekinshi juptar sórede turady.
1-kezeń: Ata-analar shıyrshyqtalyp oralǵan birneshe kilem-dorojkanyń máreden sórege deıin tósep otyrady. Árbir kilem tóselip bolǵanda oǵan jalǵastyratyn kilemdi alý úshin árbir joly sóre syzyǵynan áketýge tıis.
2-kezeń: Ár komandadan bir qyz bala tóselgen kilem ústimen samokatpen júrip ótedi. Kilem tóselip úlgermese, ary qaraı ketpeı, kútýge tıis.
3-kezeń: Sórede turǵan ata-analar kilemderdi shıyrshyqtap qaıtadan jınaıdy. Ár kilem shıyrshyqtalǵan saıyn ony sórege ákelip tastap otyrady.
4-kezeń: Ár komandadan bir ul bala kilemniń jolymen velosıpedpen júrip otyrady. Eger jolyndaǵy kelesi kilem áli jınalyp úlgermese, ony kútýge tıis.
Oıyn sátinde muǵalimdermen áńgime-suhbat júrgiziledi.
Suhbat suraqtary:
— Búgingi ótkizilip otyrǵan kóńildi jarystar balalardyń boıynda qandaı qasıetterdi qalyptastarady dep oılaısyz?
— Ata-analardyń mekteppen baılanystary qandaı? Olar bala tárbıesinde qandaı kómek kórsetedi?
— Ózderińizdiń mektepterińizde osyndaı jarystar jıi ótkizile me?
— Osyndaı jarysqa ózińiz qatysqan bolar ma edińiz?
Úziliste eki mektep oqýshylarynyń bir-birden konserttik nomerleri kórsetiledi. Sodan upaı sany habarlanyp, gong únimen kelesi estafeta bastalyp ketedi.
“Sheńberli estafeta” oıyndaryna komanda músheleri tolyq qatysady. Ár komandadaǵy 2 otbasy sórede, 2 otbasy márede turady. Oıynǵa birdeı dıametrli sheńberler alynady.
1-kezeń: Imek temirmen sheńberdi dóńgeletip júgiredi.
1-papa: máre-sóre. 2-áke: sóre-máre.
2-kezeń: Sheńberdi belderine aınaldyryp júgiredi.
1-mama: máre-sóre. 2-sheshe: sóre-máre.
3-kezeń: Sheńberdi skakalka etip júgirý.
1-qyz: máre-sóre. 2-qyz: sóre-máre.
4-kezeń: Eki ul sheńber ishine kirip alyp júgiredi. Máre-sóre.
5-kezeń: Aıaqtaryna rolıkti kónkı baılaǵan 2 sheshe bir sheńber ishine kirip alyp júgiredi. Sóre-máre.
6-kezeń: Eki áke bir-bir aıaqtaryn juptap baılap alyp júgiredi. Máre-sóre.
Oıyn aıaqtalysymen ortaǵa júrgizýshiler júgirip shyǵady.
İ júrgizýshi: Bir-eki-úsh... Biz qazir kóńildi jarysty tamashalaýǵa kelgen balalarǵa, ata-analarǵa tárbıeshi tátelerge, ádil qazylar alqasyndaǵy aǵalar men apalarǵa qyzyq-qyzyq suraqtar qoıamyz. Qane, kim birinshi jaýap beredi eken. Aldymen suraqty muqıat dyńdap alaıyq.
Gong urylady.
İİ júrgizýshi: Bala bolǵan jaqsy ma, úlken bolǵan jaqsy ma? (mıkrofon aldymen balalardyń birine, sosyn úlkenderdiń birine usynylady). Sebebi?
İ júrgizýshi: Ákeń men shesheń seniń aıtqan tilińdi árqashan da ala ma? (mıkrofon balalarǵa usynylady).
İİ júrgizýshi: Jarys barysy nesimen qýantady? (tóreshilerge).
İ júrgizýshi: Balalaryńyz aıtqan ótinishke qalaı qaraısyzdar? (Ata-analarǵa).
İİ júrgizýshi: Búgingi jarystaǵy eń kóńildi estafeta qaısy boldy? (Qoldaryn kótergenderge).
İ júrgizýshi: Ózderiń qandaı oıyn usynǵan bolar edińder? (Qol kótergenderge).
İİ júrgizýshi: Oıynǵa qatysýshylar arasynda eń jaqsy óner kórsetkender kimder — ákeler, shesheler, uldar, álde qyzdar ma? (Aldymen balalar, muǵalimder, alqa músheleri, taǵy balalar).
Júrgizýshiler osylaısha zaldaǵylarǵa ár túrli suraqtar qoıýdy aıaqtaǵan kezde, komentator mıkrofon arqyly eń sońǵy oıyn týraly habarlama jasaıdy. Tabloda sońǵy oıyn “Sheńberli estafeta” qortyndysy boıynsha upaı sandary aýystyrylady.
Komentator: Mine, búgingi “Ákesine — ul aıbyn, sheshesine qyz aıdyn” dep atalǵan kóńildi jarysymyz aıaqtalyp ta keledi. Oıyn esebi... Dál qazirgi sátte, sońǵy “Sheńberli estafeta” qortyndysy boıynsha ... mekteptiń... komandasy... upaımen alda keledi. Endeshe kóńildi jarystyń eń sońǵy oıynyn tamashalaıyq. Ol “Qyryqaıaq” dep atalady.
Gong únimen “Qyryqaıaq” oıyny bastaldy.
“Qyryqaıaq” oıynyna eki komanda da tolyq quramynda qatysady. Oıyn bastalýyna belgi beriler aldynda ár komanda músheleri bir-biriniń belderinen ustap uzyn tizbek jasap, zal ortasyna qoıylǵan bóreneniń eki qaptalyna ornalasady. Belgi boıynsha qozǵalysqa kelgen “Qyryqaıaqtyń” alǵashqy oıynshysy qarsylas komandanyń tizbek sońyndaǵy oıynshysyn ustap alǵanda oıyn aıaqtalady.
Birinshi turǵan oıynshy qarsylastaryna jetip alǵan sátte, óz komandalarynyń tizbegi úzilip qalsa, ol esepke alynbaıdy. Kerisinshe ol qarsylas komandanyń úzilip qalǵan tizbeginiń sońyn ustap alsa, oıyn aıaqtalǵan bolyp esepteledi.
Oıyn osymen aıaqtalady. Kóńildi mýzyka. Syılyqtar tapsyrý, quttyqtaýlar. Komanda músheleri, jankúıerler, ádil qazylar músheleri jeke-jeke ortaǵa shaqyrylady.