- 21 jel. 2023 00:00
- 818
Elektrondy temeki
Óndirýshiler temekide taza sý býyna uqsas múldem qaýipsiz zat qoldanylǵanyn málimdeıdi, aqıqatynda olaı emes. Quramyna úńilip, onyń adam densaýlyǵyna nelikten zıandy ekenin anyqtaýǵa tyrysaıyq.
Zertteýler kórsetkendeı, aerozol quramynda nıkotın (árdaıym emes), glıserın, hosh ıistendirgish komponentter, propılenglıkol, asetaldegıd, formaldegıd jáne basqa da kanserogendi hımımályq (qaterli isikterdiń paıda bolýyn qozdyratyn) zattar bar.
Propılenglıkol turmystyq hımıa óndirisinde qoldanylady. Denege engennen keıin ol búırek pen mıǵa áser etip, olardyń jumysyn buzady.
Veıptardaǵy tabıǵı nıkotın denege odan da úlken qaýip tóndiretin hımıalyq nıkotınmen aýystyryldy.
Hımıalyq almastyrǵyshtarǵa nıkotın súlfaty jatady. Ol erterekte aýyl sharýashylyǵyna zıan keltiretin jándiktermen jáne ósimdik aýrýlarymen kúresý úshin pestısıd retinde qoldanylǵan, biraq ýytynyń joǵary bolýyna baılanysty tyıym salynǵan.
Quramynda nıkotın bolmasa, mundaı temekiler adam densaýlyǵyna nege zıandy? Aerozol quramyndaǵy hosh ıister ókpege enip, olardy jasýshalyq deńgeıde zaqymdaıdy. Aqyrynda pnevmonıanyń, astmanyń jáne júrek-tamyr jetispeýshiliginiń damýyn qozdyrady. Sonymen qatar, shyryshty qabattarǵa únemi áser etetin tútin de aıqyn zıan keltiredi.
Jarylý qaýpi
Búginde álem boıynsha elektrondy temekilerdiń adam aýzynda jarylǵany týraly birneshe oqıǵa tirkelgen.
Jarylystyń saldarynan 57 jasar Florıda shtatynyń turǵyny tilsiz qalsa, 17 jastaǵy máskeý qalasynda mektep oqýshysynyń tisterin qaǵyp túsirgen. Erni men jaǵyna zıan kelip plasıkalyq ota jasatyp jasandy tister salýǵa májbúr bolǵan. 24 jastaǵy amerıkandyq elektrondy temekiniń jarylýynan uıqy arterıasy úzilip qaıtys bolǵan.
Oqýǵa keńes beremiz:
Temekiniń mıǵa beretin zıandary
31 mamyr – Halyqaralyq temeki tartýmen kúres kúni
Temeki tartýdyń saldary: nesimen qaýipti, qandaı zıany bar?