Eli súıgen, elin súıgen – Elbasy
Eli súıgen, elin súıgen – Elbasy
7 klass
Maqsaty: Elbasy Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń ómir jolyn, Táýelsiz Qazaqstannyń damýyndaǵy, jetken jetistikterindegi atqarǵan qyzmetterin, halqyna arnalǵan Joldaýlaryn oqýshylarǵa túsindirip, jas urpaqtyń boıyna patrıottyq sezim uıalatyp, ár azamattyń elimizdiń damýyna óz úlesterin qosý.
İ. Muǵalim sózi:
Armysyzdar qurmetti ustazdar men oqýshylar jáne qonaqtar! Qazaqstan Respýblıkasynyń tuńǵysh prezıdenti Nursultan Ábishuly Nazarbaev sıaqty talantty tulǵanyń, halqyn súıetin ultjandy azamattyń turǵanyn kórmeý, ony sezinbeý múmkin emes edi. Olaı bolsa «Elin súıgen, eli súıgen Elbasy!» - atty tárbıe saǵatymyzǵa qosh keldińizder.
İİ. Ánuran oryndalady. Slaıd.
El boldyq, erik aldyq astanaly
Endi kimnen qazaǵym jasqanady?
Táýelsiz memlekettiń shejiresi,
Nursultannyń atymen bastalady. – degendeı
Qazaqstannyń áleýmettik – ekonomıkalyq jáne qoǵamdyq – saıası damýynyń keleshegine aıqyn jol ashqan 1990 jyly 25 qazanda qabyldanǵan Egemendik týraly Deklarasıa ekeni barshamyzǵa belgili. Bul memleket retinde óz aldyna otaý tikken respýblıkamyzdyń mártebesin asqaqtatqan búkil álem aldynda « Qazaqstan» degen el bar ekenin pash etken tarıhymyzdaǵy tuńǵysh qujat.
Egemendi el bolyp, Táýelsizdiktiń kók baıraǵyn kótergen sáti – Qazaqstannyń ár azamaty úshin qýanysh, kól – kósir zor oqıǵa, tarıhtyń úlken betburysy bolǵany anyq. Ǵasyrlar boıy bostandyqty ańsaǵan qazaq halqy úshin bul shynynda da aıtyp jetkizilmeıtin mol baqyt, asyl armannyń júzege asýy edi. Osynyń bári elimizdiń tuńǵysh Prezıdenti Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń kóregendigi men salıhaly saıasatynyń arqasynda!
İİİ. Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń ómiri týraly ne bilesizder?
Prezıdent ómirbaıanynan maǵlumat.
N. Á. Nazarbaev 1940 jyly 6 - shildede Almaty oblysyndaǵy Shamalǵan aýylynda týǵan. Óziniń ómirin jumysshy bolýdan bastap, Qazaqstan Respýblıkasynyń Elbasyna deıin kóterilgen. N.Á.Nazarbaev osyndaı tamasha jetistikter deńgeıine birden qoly jetken joq. Kishkentaı kezinen bastap, túrli qıyndyqtardy bastan keshirgen. Balalyq shaǵy keıde aıta beretinimizdeı tarshylyq jaǵdaıda ótti. Úlkenderdiń mal baǵýyna, baý - baqsha ósirýine kómek kórsetý kerek boldy, shópshek terip, otyn jardy. Ózi eske alǵandaı, ósirgen az - maz ónimderin satyp, úı ishine qajetti zattar alý úshin esek jekken arbamen jaqyn mańdaǵy temir jol stansasyna barý degeniń keremet mereke sanalǵan. Birneshe shaqyrym jerdegi mektepke qystyń qarly borany men kúzdiń qara sýyǵyna qaramastan, tańnyń atýyn kútpesten mektepke qatynap oqyǵan. Mektepti jaqsy oqyp, jaqsy bilim aldy. Ata - anasyn qatty qurmet tutty. Ol erte eseıdi, orta mektepti bitire salysymen Keńes Odaǵyndaǵy asa iri Qaraǵandy metalýrgıa kombınatynyń kólemdi qurylysyna attandy. Qurylysta biraz eńbek etkennen keıin bir top qazaqstandyqtarmen Ýkraınanyń Dneprodzerjınsk qalasyna baryp metalýrg – jumysshy mamandyǵyn meńgerdi. Bul shoıynquıýshy, domna peshiniń kómekshisi jumystaryn atqardy, al keıinirek ınjener dárejesine kóterildi. Sol jyldary onyń basshylyq qasıetteri jarqyrap kórindi. Qalalyq, oblystyq jáne respýblıkalyq kólemde basshy organdarda jaýapty qyzmetter atqardy. Ol Qazaqstan Úkimetin basqarǵanda 44 jasta boldy. Osylaısha onyń saıası ómirbaıany bastalady.
Qazaqstan prezıdenti Nursultan Nazarbaev týraly kóptegen is - sharalar atqarylyp jatyr. Sonyń biri «Elbasy joly» fılmi týraly. Ol úsh bólimnen turady. Birinshi bólimi «Balalyq shaǵymnyń aspany» ataýy men ekranǵa byltyr shyqty.
Otbasylyq jaǵdaıy týraly ne bilesizder?
Jubaıy — Sara Alpysqyzy — Halyqaralyq «Bóbek» balalar qaıyrymdylyq qoryn basqarady. Qazaqstannyń birinshi hanymy.
Darıǵa — saıasat ǵylymdarynyń doktory, "Habar" Aqparattyq agenttiginiń dırektorlar Keńesiniń Tóraıymy; halyq qalaýlysy
Dınara — N. Á. Nazarbaev atyndaǵy bilimdi qoldaý qoryn basqarady;
Álıa — bıznespen aınalysady, «Elıtstroı» qurylys kompanıasyn basqarady.
- Jumysshy Nursultan jaıly ne bilesizder?
• Ol erte eseıdi, orta mektepti bitire salysymen Keńes Odaǵyndaǵy asa iri Qaraǵandy metalýrgıa kombınatynyń kólemdi qurylysyna attandy. Qurylysta biraz eńbek etkennen keıin bir top qazaqstandyqtarmen Ýkraınanyń Dneprodzerjınsk qalasyna baryp metalýrg – jumysshy mamandyǵyn meńgerdi. Bul shoıyn quıýshy, domna peshiniń kómekshisi jumystaryn atqardy, al keıinirek ınjener dárejesine kóterildi.
- Prezıdenttiń saıası ómirbaıanynyń bastaýy
• 1991 jyldary onyń basshylyq qasıetteri jarqyrap kórindi. Qalalyq, oblystyq jáne respýblıkalyq kólemde basshy organdarda jaýapty qyzmetter atqardy. Metalýrgıalyq kombınatynda partkom hatshysy, Temirtaý qalalyq, Qaraǵandy oblystyq jáne respýblıkalyq partıa uıymdarynda ekonomıkalyq salaǵa jaýap beretin hatshy boldy.
Ol Qazaqstan Úkimetin basqarǵanda 44 jasta boldy. Osylaısha onyń saıası ómirbaıany bastalady.
IY Slaıd. Prezıdent ómirbaıany.
Y. Óleńder oqylady.
Tumanbaı Moldaǵalıev «Esil er» óleńi.
Sóılesip bir júrgen qaı kezińde de bıik qoıasyń,
Halyqpen birge ashynasyń da, halyqpen birge toıasyń.
Jastyqtyń jalyn shaqtarymen birge aıtyp arman ánderin,
Qazaqstannyń baqtarymen birge japyraq jaıasyń.
Halyqtyń muńyn muńdaıtyn da, halyqtyń jyry jyrlar jyr,
Kókiregińde kónermeı áli ótken de ketken jyldar júr.
Sońyńa erdik sol ǵana bizdi jetkizedi dep baqytqa,
Baqytqa basta baıtaq elińdi, baqytsyzdyqtan qur qaldyr.
Nursultan bar dep nuryńa seniń shomylǵandaı bop júrsem men,
Beıneńdi kórsem beımezgil kezde qabaǵymdy asham túnergen.
Súıemiz seni, sanamyz sónip qalmaı turǵanda súıemiz,
Allanyń bizge bir ózi senip ókilisiń sen jibergen.,
Jesirge pana, qashanda qamqor bop júrsiń jetimge,
Ananyń tili, balanyń tili, sóıleı bilseń ne tilde.
Qalam terbesek júrek berdi esep baǵasyn ótken jyldarǵa,
Saǵan senbesek, kimge senemiz osynaý jerdiń betinde...
Elbasy
Bolashaǵym Qazaqstannyń aldaǵy,
Oryndalsyn qazaǵymnyń armany.
Elbasymyz Nursultan Nazarbaev,
Halqymyzdyń senip alǵan tańdaýy.
Asqaq bolyp elimizdiń jalaýy,
Mángi jansyn táýelsizdik alaýy.
Eńbek, dostyq, beıbitshilik, bereke,
Qazaqstan Respýblıkasynyń qalaýy.
Elimizdiń tynyshtyǵyn oılaıtyn,
Halqym meniń Elbasyny qoldaıyq.
Bárimizge tynysh ómir syılaǵan,
Jasaı bersin, Nursultan Nazarbaev!
«Elbasyna»
Aýyr kúndi artymyzǵa tastaýy –
Qıyn sátte qıyndyqtan qashpaýy.
Tilim, dinim, ultym qaıta kógergen,
Elbasymyz Nuraǵańnyń bastaýy
Týdy ustap týra jolǵa túsirip,
Jas Otannyń ómirin de túsinip,
«Elim, jerim» dep urandap taısalmaı,
Bir keremet jasady - aý kisilik!
7 klass
Maqsaty: Elbasy Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń ómir jolyn, Táýelsiz Qazaqstannyń damýyndaǵy, jetken jetistikterindegi atqarǵan qyzmetterin, halqyna arnalǵan Joldaýlaryn oqýshylarǵa túsindirip, jas urpaqtyń boıyna patrıottyq sezim uıalatyp, ár azamattyń elimizdiń damýyna óz úlesterin qosý.
İ. Muǵalim sózi:
Armysyzdar qurmetti ustazdar men oqýshylar jáne qonaqtar! Qazaqstan Respýblıkasynyń tuńǵysh prezıdenti Nursultan Ábishuly Nazarbaev sıaqty talantty tulǵanyń, halqyn súıetin ultjandy azamattyń turǵanyn kórmeý, ony sezinbeý múmkin emes edi. Olaı bolsa «Elin súıgen, eli súıgen Elbasy!» - atty tárbıe saǵatymyzǵa qosh keldińizder.
İİ. Ánuran oryndalady. Slaıd.
El boldyq, erik aldyq astanaly
Endi kimnen qazaǵym jasqanady?
Táýelsiz memlekettiń shejiresi,
Nursultannyń atymen bastalady. – degendeı
Qazaqstannyń áleýmettik – ekonomıkalyq jáne qoǵamdyq – saıası damýynyń keleshegine aıqyn jol ashqan 1990 jyly 25 qazanda qabyldanǵan Egemendik týraly Deklarasıa ekeni barshamyzǵa belgili. Bul memleket retinde óz aldyna otaý tikken respýblıkamyzdyń mártebesin asqaqtatqan búkil álem aldynda « Qazaqstan» degen el bar ekenin pash etken tarıhymyzdaǵy tuńǵysh qujat.
Egemendi el bolyp, Táýelsizdiktiń kók baıraǵyn kótergen sáti – Qazaqstannyń ár azamaty úshin qýanysh, kól – kósir zor oqıǵa, tarıhtyń úlken betburysy bolǵany anyq. Ǵasyrlar boıy bostandyqty ańsaǵan qazaq halqy úshin bul shynynda da aıtyp jetkizilmeıtin mol baqyt, asyl armannyń júzege asýy edi. Osynyń bári elimizdiń tuńǵysh Prezıdenti Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń kóregendigi men salıhaly saıasatynyń arqasynda!
İİİ. Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń ómiri týraly ne bilesizder?
Prezıdent ómirbaıanynan maǵlumat.
N. Á. Nazarbaev 1940 jyly 6 - shildede Almaty oblysyndaǵy Shamalǵan aýylynda týǵan. Óziniń ómirin jumysshy bolýdan bastap, Qazaqstan Respýblıkasynyń Elbasyna deıin kóterilgen. N.Á.Nazarbaev osyndaı tamasha jetistikter deńgeıine birden qoly jetken joq. Kishkentaı kezinen bastap, túrli qıyndyqtardy bastan keshirgen. Balalyq shaǵy keıde aıta beretinimizdeı tarshylyq jaǵdaıda ótti. Úlkenderdiń mal baǵýyna, baý - baqsha ósirýine kómek kórsetý kerek boldy, shópshek terip, otyn jardy. Ózi eske alǵandaı, ósirgen az - maz ónimderin satyp, úı ishine qajetti zattar alý úshin esek jekken arbamen jaqyn mańdaǵy temir jol stansasyna barý degeniń keremet mereke sanalǵan. Birneshe shaqyrym jerdegi mektepke qystyń qarly borany men kúzdiń qara sýyǵyna qaramastan, tańnyń atýyn kútpesten mektepke qatynap oqyǵan. Mektepti jaqsy oqyp, jaqsy bilim aldy. Ata - anasyn qatty qurmet tutty. Ol erte eseıdi, orta mektepti bitire salysymen Keńes Odaǵyndaǵy asa iri Qaraǵandy metalýrgıa kombınatynyń kólemdi qurylysyna attandy. Qurylysta biraz eńbek etkennen keıin bir top qazaqstandyqtarmen Ýkraınanyń Dneprodzerjınsk qalasyna baryp metalýrg – jumysshy mamandyǵyn meńgerdi. Bul shoıynquıýshy, domna peshiniń kómekshisi jumystaryn atqardy, al keıinirek ınjener dárejesine kóterildi. Sol jyldary onyń basshylyq qasıetteri jarqyrap kórindi. Qalalyq, oblystyq jáne respýblıkalyq kólemde basshy organdarda jaýapty qyzmetter atqardy. Ol Qazaqstan Úkimetin basqarǵanda 44 jasta boldy. Osylaısha onyń saıası ómirbaıany bastalady.
Qazaqstan prezıdenti Nursultan Nazarbaev týraly kóptegen is - sharalar atqarylyp jatyr. Sonyń biri «Elbasy joly» fılmi týraly. Ol úsh bólimnen turady. Birinshi bólimi «Balalyq shaǵymnyń aspany» ataýy men ekranǵa byltyr shyqty.
Otbasylyq jaǵdaıy týraly ne bilesizder?
Jubaıy — Sara Alpysqyzy — Halyqaralyq «Bóbek» balalar qaıyrymdylyq qoryn basqarady. Qazaqstannyń birinshi hanymy.
Darıǵa — saıasat ǵylymdarynyń doktory, "Habar" Aqparattyq agenttiginiń dırektorlar Keńesiniń Tóraıymy; halyq qalaýlysy
Dınara — N. Á. Nazarbaev atyndaǵy bilimdi qoldaý qoryn basqarady;
Álıa — bıznespen aınalysady, «Elıtstroı» qurylys kompanıasyn basqarady.
- Jumysshy Nursultan jaıly ne bilesizder?
• Ol erte eseıdi, orta mektepti bitire salysymen Keńes Odaǵyndaǵy asa iri Qaraǵandy metalýrgıa kombınatynyń kólemdi qurylysyna attandy. Qurylysta biraz eńbek etkennen keıin bir top qazaqstandyqtarmen Ýkraınanyń Dneprodzerjınsk qalasyna baryp metalýrg – jumysshy mamandyǵyn meńgerdi. Bul shoıyn quıýshy, domna peshiniń kómekshisi jumystaryn atqardy, al keıinirek ınjener dárejesine kóterildi.
- Prezıdenttiń saıası ómirbaıanynyń bastaýy
• 1991 jyldary onyń basshylyq qasıetteri jarqyrap kórindi. Qalalyq, oblystyq jáne respýblıkalyq kólemde basshy organdarda jaýapty qyzmetter atqardy. Metalýrgıalyq kombınatynda partkom hatshysy, Temirtaý qalalyq, Qaraǵandy oblystyq jáne respýblıkalyq partıa uıymdarynda ekonomıkalyq salaǵa jaýap beretin hatshy boldy.
Ol Qazaqstan Úkimetin basqarǵanda 44 jasta boldy. Osylaısha onyń saıası ómirbaıany bastalady.
IY Slaıd. Prezıdent ómirbaıany.
Y. Óleńder oqylady.
Tumanbaı Moldaǵalıev «Esil er» óleńi.
Sóılesip bir júrgen qaı kezińde de bıik qoıasyń,
Halyqpen birge ashynasyń da, halyqpen birge toıasyń.
Jastyqtyń jalyn shaqtarymen birge aıtyp arman ánderin,
Qazaqstannyń baqtarymen birge japyraq jaıasyń.
Halyqtyń muńyn muńdaıtyn da, halyqtyń jyry jyrlar jyr,
Kókiregińde kónermeı áli ótken de ketken jyldar júr.
Sońyńa erdik sol ǵana bizdi jetkizedi dep baqytqa,
Baqytqa basta baıtaq elińdi, baqytsyzdyqtan qur qaldyr.
Nursultan bar dep nuryńa seniń shomylǵandaı bop júrsem men,
Beıneńdi kórsem beımezgil kezde qabaǵymdy asham túnergen.
Súıemiz seni, sanamyz sónip qalmaı turǵanda súıemiz,
Allanyń bizge bir ózi senip ókilisiń sen jibergen.,
Jesirge pana, qashanda qamqor bop júrsiń jetimge,
Ananyń tili, balanyń tili, sóıleı bilseń ne tilde.
Qalam terbesek júrek berdi esep baǵasyn ótken jyldarǵa,
Saǵan senbesek, kimge senemiz osynaý jerdiń betinde...
Elbasy
Bolashaǵym Qazaqstannyń aldaǵy,
Oryndalsyn qazaǵymnyń armany.
Elbasymyz Nursultan Nazarbaev,
Halqymyzdyń senip alǵan tańdaýy.
Asqaq bolyp elimizdiń jalaýy,
Mángi jansyn táýelsizdik alaýy.
Eńbek, dostyq, beıbitshilik, bereke,
Qazaqstan Respýblıkasynyń qalaýy.
Elimizdiń tynyshtyǵyn oılaıtyn,
Halqym meniń Elbasyny qoldaıyq.
Bárimizge tynysh ómir syılaǵan,
Jasaı bersin, Nursultan Nazarbaev!
«Elbasyna»
Aýyr kúndi artymyzǵa tastaýy –
Qıyn sátte qıyndyqtan qashpaýy.
Tilim, dinim, ultym qaıta kógergen,
Elbasymyz Nuraǵańnyń bastaýy
Týdy ustap týra jolǵa túsirip,
Jas Otannyń ómirin de túsinip,
«Elim, jerim» dep urandap taısalmaı,
Bir keremet jasady - aý kisilik!
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.