Erteńińdi oılasań - esirtkige jolama
Taqyryby: «Erteńińdi oılasań - esirtkige jolama»
Maqsaty: Salaýatty ómir saltyn nasıhattaı otyryp, tabıǵattyń adam balasyna syılaǵan basty baılyǵy densaýlyqty saqtaýdyń basty qaǵıdalary: oqýshylardy zıandy ádetterden boılaryn aýlaq ustaýǵa, álem derti nashaqorlyq aýrýynan saqtanýǵa, oqýshylardyń boıynda adamgershilik qasıetterdi qalyptastyrýǵa, densaýlyqtyń qadirin túsinip, saqtaı bilýge tárbıeleý.
Túri: ashyq tárbıe saǵaty
Tárbıelik baǵyty: Salaýatty ómir salty
Jospar: İ. Kirispe.
Esirtki jas ómirdi ýlaıdy
İİ. «Ajalyńmen oınama, aınalaıyn» (kórinis)
İİİ. Dáriger keńesi
İV. Erteńińdi oılasań – esirtkige jolama
V. Qorytyndy
Júrgizýshi: Qurmetti ustazdar, ata - analar, oqýshylar!
Búgingi osy synyp oqýshylary ótkizgeli otyrǵan «Erteńińdi oılasań - esirtkige jolama» atty tárbıe saǵatymyzdy bastaımyz. Nashaqorlyq - ǵasyrymyzdyń derti. Ultymyzdy azǵyndatyp, adamdy kisilik qasıetinen aıyratyn tajal dertine qarsy kúres otbasynan, mektepten bastalýy tıis. Sondyqtan bizder zamanymyzdyń qasiretine aınalyp otyrǵan esirtkige qarsy tárbıe saǵatyn ótkizgeli otyrmyz. Osy sharamyzǵa mektep medbıkeleri de qatynasyp otyr.
İ. Esirtki – jas ómirdi ýlaıdy
Aıala: Esirtki - ǵasyr tajaly. Onymen qazir búkil álem bolyp kúresýde. Biraq ol ońaı aldyrar jaý emes eken. Kún ótken saıyn shyrmalyp, aýrýdy aýyzdyqtaýǵa qansha kúsh salsa da, onyń jarasy asqynyp bara jatqan sekildi. Esirtki adamzat balasyna qumarlyq úshin ejelgi zamannan tanys. Ǵalymdar sózimen aıtqanda, esirtkini alǵash ret Jerorta teńizin mekendegen halyqtar paıdalanǵan eken. Kóknár, zyǵyr t. b. quramynda esirtki zattary bar ósimdikter dúnıejúziniń kez - kelgen túkpirinde ósiriledi. Esirtkiniń túrleri: gashısh, morfın, opıı, kokaın, apıyn, geroın. Osylardyń barlyǵy da asa kúshti narkotıkalyq áseri bar zattar bolyp tabylady.
Móldir: Esirtki túrleriniń árqaısysynyń áseri ár túrli. Aseton jáne jelim sekildi túrli eritkishterdi ıiskep lázzat alatyndar da bar, nashaqorlyqtyń bul túrin «toksıkomanıa» dep ataıdy. Toksıkomanıaǵa aınalǵan balanyń qımyl - qozǵalysy bosańdaý, áreketteri baıaý bolady, orynsyz kúle beredi. Jıi ıiskeý saldarynan eske saqtaý qabileti buzylyp, yzaqor bolyp ketedi. Trankvılızatorlardy, ıaǵnı tynyshtandyrǵysh dári - dármekterdi paıdalansa, balanyń óńi qashyp, sóıleý máneri ózgerip, dórekilik tanyta bastaıdy. Ataqty gashısh pen qara sora bala psıhıkasyna alǵashynda qozdyrǵyshtyq sıpatta áser etedi: kútpegen jerden kúlki qysady, qısynsyz nárselerdi aıtyp sandyraqtaı bastaıdy. Bul jaǵdaı biraz ýaqyttan soń túnerińki kóńil - kúıge ulasady, kóziniń kórýi kúrt nasharlaıdy. Apıyn tektes zattardy paıdalansa bala álsirep, basy aýyryp, qusqysy keledi. Esirtkiniń áser etýi kezinde kóz qarashyǵy kishireıe túsip, jaryqty ajyrata almaıdy. Al esirtki tilep, býyn - býyndary synyp aýyrǵanda kóz qarashyǵy ulǵaıa túsedi. Egý jolymen paıdalanatyndar únemi, tipti aptap ystyqta da uzyn jeńdi kıim kıip júredi. Jalǵyzdyqty unatady, dostarymen kezdesýden bas tartady. Nashaqorlardy osy belgileri arqyly anyqtaýǵa bolady.
Aıjan: Jasóspirimderdiń osy jolǵa túsip, tyǵyryqqa tirelýiniń sebebi nede? Qatygez álemde pana izdegen bala aqsha tabý maqsatynda esirtki satyp kúneltkenderdiń quryǵyna op - ońaı - aq túsedi. Bala ishi - baýyryna enip, jyly sóıleıtin jylpostarǵa baýyr basyp, degenine kóne beredi. Jetkinshekter únemi ár nársege, árkim - ge eliktegish. Juldyzdardyń ishinen ózine unaǵanyn pir tutady. Eger onyń juldyzy esirtkiniń dámin tartyp kórgenin bilse, ol da qalyspaýǵa tyrysady. Elikteýdiń de jóni bar, qazaq «Jaqsydan úıren, jamannan jıren» dep beker aıtpaǵan. Ónerine tabynamyn dep, ómirinen úlgi alýdyń qajeti joq. Ónerimen kópshilikti tánti etip júrgen, úlgili januıanyń músheleri de esirtkiniń jeteginde kete barady. Nashaqorlyq ómirdegi qıyndyqqa shydamaǵan, sátsizdikke tóze almaǵan adamnan shyǵady. Nashaqorlar bir mezettik rahat úshin búkil ómirin sarp etýge daıyn. Bir ret shegip nemese ıiskep kórgen adamnyń nashany óz erkimen tastap ketýi muń. Sondyqtan osy bastan esirtkiden boıymyzdy aýlaq ustaıyq!
İİ. «Ajalyńmen oınama, aınalaıyn» kórinis
İ - júrgizýshi: Esirtki - ǵasyr tajaly. Onymen qazir búkil álem bolyp kúresýde. Biraq ol ońaı aldyrar jaý emes eken. Esirtki - bir basyn kesseń, ekinshi basy shyǵa keletin jeti basty jalmaýyz sıaqty.
İİ - júrgizýshi: Esirtki bar jerde esirtkini taratýshylar da bar. Olar - kisiniń kóz jasynan, qaıǵy - qasiretinen altyn aqsha saýyp otyrǵan qanypezerler.
İ - júrgizýshi: Sol qanypezerlerdiń eń aldymen aınaldyratyny - ósip kele jatqan kók órim jastar.
İİ - júrgizýshi: Kóknár degen shóp bolady. Esirtkiniń birazyn osy shópten jasaıdy. «Kóknárdiń kóz jasyn ishken adam ómir boıy jylap ótedi» degen sóz bar halyqta.
Maqsaty: Salaýatty ómir saltyn nasıhattaı otyryp, tabıǵattyń adam balasyna syılaǵan basty baılyǵy densaýlyqty saqtaýdyń basty qaǵıdalary: oqýshylardy zıandy ádetterden boılaryn aýlaq ustaýǵa, álem derti nashaqorlyq aýrýynan saqtanýǵa, oqýshylardyń boıynda adamgershilik qasıetterdi qalyptastyrýǵa, densaýlyqtyń qadirin túsinip, saqtaı bilýge tárbıeleý.
Túri: ashyq tárbıe saǵaty
Tárbıelik baǵyty: Salaýatty ómir salty
Jospar: İ. Kirispe.
Esirtki jas ómirdi ýlaıdy
İİ. «Ajalyńmen oınama, aınalaıyn» (kórinis)
İİİ. Dáriger keńesi
İV. Erteńińdi oılasań – esirtkige jolama
V. Qorytyndy
Júrgizýshi: Qurmetti ustazdar, ata - analar, oqýshylar!
Búgingi osy synyp oqýshylary ótkizgeli otyrǵan «Erteńińdi oılasań - esirtkige jolama» atty tárbıe saǵatymyzdy bastaımyz. Nashaqorlyq - ǵasyrymyzdyń derti. Ultymyzdy azǵyndatyp, adamdy kisilik qasıetinen aıyratyn tajal dertine qarsy kúres otbasynan, mektepten bastalýy tıis. Sondyqtan bizder zamanymyzdyń qasiretine aınalyp otyrǵan esirtkige qarsy tárbıe saǵatyn ótkizgeli otyrmyz. Osy sharamyzǵa mektep medbıkeleri de qatynasyp otyr.
İ. Esirtki – jas ómirdi ýlaıdy
Aıala: Esirtki - ǵasyr tajaly. Onymen qazir búkil álem bolyp kúresýde. Biraq ol ońaı aldyrar jaý emes eken. Kún ótken saıyn shyrmalyp, aýrýdy aýyzdyqtaýǵa qansha kúsh salsa da, onyń jarasy asqynyp bara jatqan sekildi. Esirtki adamzat balasyna qumarlyq úshin ejelgi zamannan tanys. Ǵalymdar sózimen aıtqanda, esirtkini alǵash ret Jerorta teńizin mekendegen halyqtar paıdalanǵan eken. Kóknár, zyǵyr t. b. quramynda esirtki zattary bar ósimdikter dúnıejúziniń kez - kelgen túkpirinde ósiriledi. Esirtkiniń túrleri: gashısh, morfın, opıı, kokaın, apıyn, geroın. Osylardyń barlyǵy da asa kúshti narkotıkalyq áseri bar zattar bolyp tabylady.
Móldir: Esirtki túrleriniń árqaısysynyń áseri ár túrli. Aseton jáne jelim sekildi túrli eritkishterdi ıiskep lázzat alatyndar da bar, nashaqorlyqtyń bul túrin «toksıkomanıa» dep ataıdy. Toksıkomanıaǵa aınalǵan balanyń qımyl - qozǵalysy bosańdaý, áreketteri baıaý bolady, orynsyz kúle beredi. Jıi ıiskeý saldarynan eske saqtaý qabileti buzylyp, yzaqor bolyp ketedi. Trankvılızatorlardy, ıaǵnı tynyshtandyrǵysh dári - dármekterdi paıdalansa, balanyń óńi qashyp, sóıleý máneri ózgerip, dórekilik tanyta bastaıdy. Ataqty gashısh pen qara sora bala psıhıkasyna alǵashynda qozdyrǵyshtyq sıpatta áser etedi: kútpegen jerden kúlki qysady, qısynsyz nárselerdi aıtyp sandyraqtaı bastaıdy. Bul jaǵdaı biraz ýaqyttan soń túnerińki kóńil - kúıge ulasady, kóziniń kórýi kúrt nasharlaıdy. Apıyn tektes zattardy paıdalansa bala álsirep, basy aýyryp, qusqysy keledi. Esirtkiniń áser etýi kezinde kóz qarashyǵy kishireıe túsip, jaryqty ajyrata almaıdy. Al esirtki tilep, býyn - býyndary synyp aýyrǵanda kóz qarashyǵy ulǵaıa túsedi. Egý jolymen paıdalanatyndar únemi, tipti aptap ystyqta da uzyn jeńdi kıim kıip júredi. Jalǵyzdyqty unatady, dostarymen kezdesýden bas tartady. Nashaqorlardy osy belgileri arqyly anyqtaýǵa bolady.
Aıjan: Jasóspirimderdiń osy jolǵa túsip, tyǵyryqqa tirelýiniń sebebi nede? Qatygez álemde pana izdegen bala aqsha tabý maqsatynda esirtki satyp kúneltkenderdiń quryǵyna op - ońaı - aq túsedi. Bala ishi - baýyryna enip, jyly sóıleıtin jylpostarǵa baýyr basyp, degenine kóne beredi. Jetkinshekter únemi ár nársege, árkim - ge eliktegish. Juldyzdardyń ishinen ózine unaǵanyn pir tutady. Eger onyń juldyzy esirtkiniń dámin tartyp kórgenin bilse, ol da qalyspaýǵa tyrysady. Elikteýdiń de jóni bar, qazaq «Jaqsydan úıren, jamannan jıren» dep beker aıtpaǵan. Ónerine tabynamyn dep, ómirinen úlgi alýdyń qajeti joq. Ónerimen kópshilikti tánti etip júrgen, úlgili januıanyń músheleri de esirtkiniń jeteginde kete barady. Nashaqorlyq ómirdegi qıyndyqqa shydamaǵan, sátsizdikke tóze almaǵan adamnan shyǵady. Nashaqorlar bir mezettik rahat úshin búkil ómirin sarp etýge daıyn. Bir ret shegip nemese ıiskep kórgen adamnyń nashany óz erkimen tastap ketýi muń. Sondyqtan osy bastan esirtkiden boıymyzdy aýlaq ustaıyq!
İİ. «Ajalyńmen oınama, aınalaıyn» kórinis
İ - júrgizýshi: Esirtki - ǵasyr tajaly. Onymen qazir búkil álem bolyp kúresýde. Biraq ol ońaı aldyrar jaý emes eken. Esirtki - bir basyn kesseń, ekinshi basy shyǵa keletin jeti basty jalmaýyz sıaqty.
İİ - júrgizýshi: Esirtki bar jerde esirtkini taratýshylar da bar. Olar - kisiniń kóz jasynan, qaıǵy - qasiretinen altyn aqsha saýyp otyrǵan qanypezerler.
İ - júrgizýshi: Sol qanypezerlerdiń eń aldymen aınaldyratyny - ósip kele jatqan kók órim jastar.
İİ - júrgizýshi: Kóknár degen shóp bolady. Esirtkiniń birazyn osy shópten jasaıdy. «Kóknárdiń kóz jasyn ishken adam ómir boıy jylap ótedi» degen sóz bar halyqta.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
