Esimdik. Jikteý esimdigi
Sabaqtyń taqyryby: Esimdik. Jikteý esimdigi.
Sabaqtyń maqsaty: a) bilimdilik: Esimdik jáne jikteý esimdigi týraly túsinik berý.
á) damytýshylyq: Esimdikterdiń morfologıalyq zańdylyqtaryn túsindire otyryp, tildik - estetıkalyq sezimderin tárbıeleý, ujymdyq jumys jasaý barysynda adamdyq qasıetterin damytý.
b) tárbıelik: Oqýshylardyń belsendi oılaý qyzmetterin jandandyryp, saýatty jazý, oqý daǵdylaryn jetildirý.
Sabaqtyń ádisi: túsindirý, suraq - jaýap, oı qorytý, tanymdyq oıyndar.
Sabaqtyń túri: oıyn sabaǵy.
Kórnekilikter: test jumysy, juldyzsha, keste sózder.
Pánaralyq baılanys: ádebıet, orys tili.
İ. Uıymdastyrý.
Synyptaǵy oqýshylardy túgeldeý. Sabaqqa synyptaǵy oqýshylardyń daıarlyǵyn tekserý.
İİ. Esińe túsir (qaıtalaý suraqtary)
Jańa sabaqqa qatysty bolǵandyqtan esim sózderdi «Juldyzdy sát»oıyny boıynsha qaıtalaý.
1. Zat esim qandaı sóz taby?
2. Quramyna qaraı neshege bólinedi?
3. Jalpy, jalqy zat esimder.
4. Syn esim qandaı sóz taby?
5. Maǵynasyna qaraı neshege bólinedi?
6. Týynda syn esimder qalaı jasalady?
7. Quramyna qaraı syn esim neshege bólinedi?
8. San esim qandaı sóz taby?
9. Maǵynasyna qaraı neshege bólinedi?
10. Quramyna qaraı qalaı taldanady?
Jaýap beretin oqýshylarǵa juldyzsha berip otyramyn.
İİİ. Synap kór (esim sózdermen jumys)
«Tildik trenajer»arqyly syn esim, zat esim, san esimderge taldaý.
1) Kitap 2) qora 3) on eki 4) Aqsý 5) sulý 6) uzyn boıly 7) jeti
8) oqýshy 9) maıly 10) seksen toǵyz 11) kókterek 12) qyzyl ala 13) bir 14) aýyl 15) shýaqty
İÚ. Anyqtama (jańa sabaqqa túsinik alý)
Esim sózderdiń ornyna qoldanylatyn sóz taby esimdik dep atalady.
Esimdikter esim sózderdiń zat esim, syn esim, san esimniń atyn da, belgisin de, sanyn da atamaı, tek solardy nusqap, meńzep kórsetedi de, solardyń ornyna qoldanylady. Sondyqtan da keıde esimdikterdi orynbasar sózder dep te ataıdy.
Esimdikter maǵynasyna qaraı jeti topqa bólinedi:
1) Jikteý esimdigi
2) Silteý esimdigi
3) Suraý esimdigi
4) Ózdik esimdigi
5) Jalpylaý esimdigi
6) Bolymsyzdyq esimdigi
7) Belgisizdik esimdigi
Belgili bir zattyq uǵymmen baılanysty qoldanylatyn esimdiktiń túri jikteý esimdigi atalady.
Jekeshe
İ jaq Men (aıtýshy)
İİ jaq Sen (tyńdaýshy)
Siz
İİİ jaq Ol (bógde jaq)
Kópshe
İ jaq Biz (tyńdaýshy jaq)
İİ jaq Sender (tyńdaýshy jaq)
Sizder
Olar (Bógde jaq)
Ú. Qurastyr (jańa sabaqqa sóılem oılaý)
Bekitý maqsatynda quramynda esimdik bar 4 - 5 sóılem oılatý.
Mysaly: - Sen meni bilmeýshi me ediń?
Úİ. İske asyr. Jattyǵý jumysy. 193 - jattyǵý.
Úİİ. Nátıje. (Test jumysy)
10 suraqtan turatyn test jumysyn beremin.
1. Esimdik qandaı sóz taby?
a) Zattyń synyn bildiredi?
á) Esim sózder ornyna qoldanylady.
b) Zattyń atyn bildiredi.
2. Esimdik maǵynasyna qaraı neshege bólinedi?
a) 7
á) 5
b) 6
3. Jikteý esimdiginiń qansha jaǵy bar?
a) 3
á) 2
b) 4
4. San esimderdi belgile.
a) on bir, tabıǵat, sary
á) adam, oqýshy, jeti
b) alty, on bir, eki myń eki
5. Dara syn esimderdi kórset.
a) qyzyl ala, qara shubar
á) aq, qara, ashshy
b) qara kók, sulý, sary
6. Jalqy zat esimderdi anyqta.
a) Astana, Muhtar, Ulan
á) qala, oqýshy, sana
b) Kóksý, oı, gazet
7. Zat esim qandaı sóz taby?
A) Zattyń qımylyn bildiredi.
Á) Zattyń atyn bildiredi.
B) Zattyń sanyn bildiredi.
8. Jınaqtyq san esimderdi tap.
A) tórteý, toqsan eki, on toǵyz
Á) úsheý, segiz, on
B) bireý, ekeý, jeteý
9. Týyndy syn esimderdi belgile.
A) boıshań, sózsheń, taýly
Á) sary, ádemi, kórkem
B) uzyn, salqyn, aq
10. San esimniń suraǵyn anyqta.
A) qandaı? Qaı? Kimniń?
Á) qansha? neshe? neshinshi?
B) kim? ne? nesi?
Úİİİ. Ózińdi baǵala.
Taqtaǵa testiń jaýabyn ilemin. Sol boıynsha baǵalaryn shyǵaramyz.
«5» - 9 «4» - 7 «3» - 6 «2» - qalǵany.
Test, juldyzshalaryn eseptep, baǵalaryn qoıý.
İH. Úıge tapsyrma: 195 - jattyǵý. Kóshirip, jikteý esimdiginiń astyn syzý.
H. Oqýshylardy baǵalaý:
Sabaqtyń maqsaty: a) bilimdilik: Esimdik jáne jikteý esimdigi týraly túsinik berý.
á) damytýshylyq: Esimdikterdiń morfologıalyq zańdylyqtaryn túsindire otyryp, tildik - estetıkalyq sezimderin tárbıeleý, ujymdyq jumys jasaý barysynda adamdyq qasıetterin damytý.
b) tárbıelik: Oqýshylardyń belsendi oılaý qyzmetterin jandandyryp, saýatty jazý, oqý daǵdylaryn jetildirý.
Sabaqtyń ádisi: túsindirý, suraq - jaýap, oı qorytý, tanymdyq oıyndar.
Sabaqtyń túri: oıyn sabaǵy.
Kórnekilikter: test jumysy, juldyzsha, keste sózder.
Pánaralyq baılanys: ádebıet, orys tili.
İ. Uıymdastyrý.
Synyptaǵy oqýshylardy túgeldeý. Sabaqqa synyptaǵy oqýshylardyń daıarlyǵyn tekserý.
İİ. Esińe túsir (qaıtalaý suraqtary)
Jańa sabaqqa qatysty bolǵandyqtan esim sózderdi «Juldyzdy sát»oıyny boıynsha qaıtalaý.
1. Zat esim qandaı sóz taby?
2. Quramyna qaraı neshege bólinedi?
3. Jalpy, jalqy zat esimder.
4. Syn esim qandaı sóz taby?
5. Maǵynasyna qaraı neshege bólinedi?
6. Týynda syn esimder qalaı jasalady?
7. Quramyna qaraı syn esim neshege bólinedi?
8. San esim qandaı sóz taby?
9. Maǵynasyna qaraı neshege bólinedi?
10. Quramyna qaraı qalaı taldanady?
Jaýap beretin oqýshylarǵa juldyzsha berip otyramyn.
İİİ. Synap kór (esim sózdermen jumys)
«Tildik trenajer»arqyly syn esim, zat esim, san esimderge taldaý.
1) Kitap 2) qora 3) on eki 4) Aqsý 5) sulý 6) uzyn boıly 7) jeti
8) oqýshy 9) maıly 10) seksen toǵyz 11) kókterek 12) qyzyl ala 13) bir 14) aýyl 15) shýaqty
İÚ. Anyqtama (jańa sabaqqa túsinik alý)
Esim sózderdiń ornyna qoldanylatyn sóz taby esimdik dep atalady.
Esimdikter esim sózderdiń zat esim, syn esim, san esimniń atyn da, belgisin de, sanyn da atamaı, tek solardy nusqap, meńzep kórsetedi de, solardyń ornyna qoldanylady. Sondyqtan da keıde esimdikterdi orynbasar sózder dep te ataıdy.
Esimdikter maǵynasyna qaraı jeti topqa bólinedi:
1) Jikteý esimdigi
2) Silteý esimdigi
3) Suraý esimdigi
4) Ózdik esimdigi
5) Jalpylaý esimdigi
6) Bolymsyzdyq esimdigi
7) Belgisizdik esimdigi
Belgili bir zattyq uǵymmen baılanysty qoldanylatyn esimdiktiń túri jikteý esimdigi atalady.
Jekeshe
İ jaq Men (aıtýshy)
İİ jaq Sen (tyńdaýshy)
Siz
İİİ jaq Ol (bógde jaq)
Kópshe
İ jaq Biz (tyńdaýshy jaq)
İİ jaq Sender (tyńdaýshy jaq)
Sizder
Olar (Bógde jaq)
Ú. Qurastyr (jańa sabaqqa sóılem oılaý)
Bekitý maqsatynda quramynda esimdik bar 4 - 5 sóılem oılatý.
Mysaly: - Sen meni bilmeýshi me ediń?
Úİ. İske asyr. Jattyǵý jumysy. 193 - jattyǵý.
Úİİ. Nátıje. (Test jumysy)
10 suraqtan turatyn test jumysyn beremin.
1. Esimdik qandaı sóz taby?
a) Zattyń synyn bildiredi?
á) Esim sózder ornyna qoldanylady.
b) Zattyń atyn bildiredi.
2. Esimdik maǵynasyna qaraı neshege bólinedi?
a) 7
á) 5
b) 6
3. Jikteý esimdiginiń qansha jaǵy bar?
a) 3
á) 2
b) 4
4. San esimderdi belgile.
a) on bir, tabıǵat, sary
á) adam, oqýshy, jeti
b) alty, on bir, eki myń eki
5. Dara syn esimderdi kórset.
a) qyzyl ala, qara shubar
á) aq, qara, ashshy
b) qara kók, sulý, sary
6. Jalqy zat esimderdi anyqta.
a) Astana, Muhtar, Ulan
á) qala, oqýshy, sana
b) Kóksý, oı, gazet
7. Zat esim qandaı sóz taby?
A) Zattyń qımylyn bildiredi.
Á) Zattyń atyn bildiredi.
B) Zattyń sanyn bildiredi.
8. Jınaqtyq san esimderdi tap.
A) tórteý, toqsan eki, on toǵyz
Á) úsheý, segiz, on
B) bireý, ekeý, jeteý
9. Týyndy syn esimderdi belgile.
A) boıshań, sózsheń, taýly
Á) sary, ádemi, kórkem
B) uzyn, salqyn, aq
10. San esimniń suraǵyn anyqta.
A) qandaı? Qaı? Kimniń?
Á) qansha? neshe? neshinshi?
B) kim? ne? nesi?
Úİİİ. Ózińdi baǵala.
Taqtaǵa testiń jaýabyn ilemin. Sol boıynsha baǵalaryn shyǵaramyz.
«5» - 9 «4» - 7 «3» - 6 «2» - qalǵany.
Test, juldyzshalaryn eseptep, baǵalaryn qoıý.
İH. Úıge tapsyrma: 195 - jattyǵý. Kóshirip, jikteý esimdiginiń astyn syzý.
H. Oqýshylardy baǵalaý:
You Might Also Like
