Faıldar, býmalar, jarlyqtar
Pán aty: Informatıka
Klasy: 7
Sabaqtyń taqyryby: Faıldar, býmalar, jarlyqtar.
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylardy faıldarmen, býmalarmen jáne tańbashalarmen tanystyrý;
Tárbıelilik: Oqýshylardy tárbıelilikke, uqyptylyqqa, tıanaqtylyqqa úıretý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń oılaý qabiletin, logıkalyq - abstraksıasyn damytý.
Sabaqtyń túri: Jańa sabaq
Sabaqta qoldanylatyn kórnekti quraldar: kompúter, slaıdtar
Sabaqtyń ótý barysy:
1. Oqýshylardy uıymdastyrý.
a) oqýshylar tizimi;
á) kabınet jaǵdaıy;
b) sabaq barysymen tanystyrý.
2. Úıge berilgen tapsyrmany tekserý.
1. Tereze degenimiz ne?
2. Tereze túrleri týraly aıtyp ber.
3. Tereze elementterin ata.
4. Aktıvti tereze degenimizdi qalaı túsinemiz?
5. İske qosý batyrmasynyń kómegimen programmany qalaı iske qosamyz?
6. İske qosý batyrmasynyń kómegimen qujatty qalaı ashamyz?
7. Meniń kompúterim qapshyǵy arqyly programmany qalaı iske qosamyz?
8. Meniń kompúterim qapshyǵy arqyly qujatty qalaı ashamyz?
3. Jańa taqyrypty túsindirý
Faıldar men býmalar
Faıl degenimiz ne? Faıl - aty bar birqatar baıttar tizbegi. Faıl ne baǵdarlama ne qujat bolýy múmkin. Windows - ta baǵdarlamalardyń basqa ataýy – qoldanba da qoldanylady.
Ár faıldyń aty bolady. Onyń aty oń jáne sol bólikten turady. Oń jaq bóligi úsh sımvoldan turady jáne onyń tıpin anyqtaıdy. Sol jaq bóliktiń uzyndyǵy 1 - 255 sımvolǵa deıin bolady.
Faıl tıpteriniń keıbir negizgi «qujat retinde» belgilenýleriniń tizimi tómende keltirilgen:
*. bmp Paint
*. doc Word WordPad
*. txt Bloknot qoldanbasynyń qujaty
*. wav Fonongraf qoldanbasynyń dybystyq faıly.
*. avi Beıne - klıp
*. xls Excel kestelik prosesorynyń qujaty
*. ppt PowerPoint qoldanbasynyń tusaýkeseri
Býma - bul aty atalǵan faıldar toby. Windows 98 - diń býmalary katalog rólin atqarady. Turmystyq deńgeıde býmany kádimgi ishine qaǵaz betterin - faıldardy salatyn býmalarmen salystyrýǵa bolady. Windows 98 - degi barlyq faıldar, qujattar men baǵdarlamalar býmalarda saqtalady. Býmalardyń aty, faıldyń aty sıaqty onyń mazmunyn kórsete alady.
Býmanyń pıktogramsy bolýy múmkin. Býmalarda tańbashalar, faıldar jáne basqa býmalar da bolýy múmkin. Býma bos bolýy da múmkin. Býmada aty birdeı obektileri bolmaýy kerek. Býmanyń ishindegisin qarap shyǵý úshin, tintýirdiń batyrmasyn onda eki ret basý jetkilikti.
Býmalar eki túrli bolady:
- júıelik býma - katalogtar;
- jumys býmalar (Meniń kompúterim, prınterler jáne t. b.)
Býmalardy qurý onyń qurylymy:
Býma elementteri: taqyryp, menú, terezeni basqarý batyrmalary, aınaldyrý jolaǵy, qural saımandar taqtasy, qalyp kúı joly.
Terezede jańa býma qurý:
Býmany Faıl →Sozdat→Papka komandasyn qurady. Muny oryndaǵannan keıin osy terezeniń býmalary men faıldarynyń tiziminiń sońynda jańa býma belgishesi bolady. Býmanyń atyn ony qurǵannan keıin birden engizýge bolady. Faılǵa at berilmegen jaǵdaıda oǵan avtomatty túrde «Jańa Faıl» aty menshikteledi.
Jumys ústelinde jańa býma qurý:
Jumys ústeliniń jańa býmany ornalastyrmaqshy bolǵan jerinde tintýirdiń oń jaq batyrmasyn basý - konteksti menú paıda bolady.
Sozdat→Papka komandasyn oryndaý. Jumys ústelinde býma belgishesi paıda bolady.
Býmanyń atyn engizip, engizý pernesin basamyz.
Tańbasha - naqty bir faıldardy kórsetetin arnaıy belgisheler. Olardyń býma belgishesinen aıyrmashylyǵy – onyń sol jaq tómengi buryshynda kishkene ıilgen baǵdarshasy bar. Tańbashany joıǵanda, onyń kórsetip turǵan faıly joıylmaıdy.
Tańbashalardyń negizgi mindetti – obektige ár túrli orynnan onyń kóshirmesin jasamaı - aq qatynaýdy qamtamasyz etý.
Tańbashany qalaı jasaıdy. Alyp barý ádisi.
Birinshi joly:
• Tańbashany oryndaıtyn obektisi bar qapshyqty ashyńdar.
• Tintýirdiń nusqaǵyshyn kerek obektige aparyp, onda tintýirdiń oń jaq batyrmasyn shertý.
• Paıda bolǵan dınamıkalyq menúden Sozdat ıarlyk komandasyn tańdaý.
Ekinshi joly:
• Tańdaǵan belgishede tintýirdiń oń jaq batyrmasyn shertý.
• Paıda bolǵan dınamıkalyq menúden Sozdat ıarlyk komandasyn tańdaý. Windows tańbashany obektiniń ózi ornalasqan qapshyqta jasaıdy.
• Jańa ǵana jasalǵan tańbashany qajetti orynǵa jyljytý.
4. Sabaqty bekitý tapsyrmalar men suraqtar
1. Faıl degenimiz ne?
2. Faıl tıpterin ata.
3. Býma degenimiz ne? Býma túrlerin ata.
4. Kompúterde býma qurý ádisterin kórset.
5. Tańbasha degenimiz ne? Tańbashalardyń qyzmetin ata.
6. Tańbashany qalaı jasaıdy?
№ 1 tapsyrma
Faıldardyń durys attaryn tańdandar:
1) Qys týraly shyǵarma.
2) 12>13.
3) Evrıka!
4) Spısok 8 «A».
№2 tapsyrma
My game atty býmada tómendegi faıldar bar:
Oıyn nusqaýy qaı faılda jazylýy múmkin ekeniń anyqta.
1) My_game. exe
2) My_game. txt
3) My_game. bmp
4) My_game. avi
5) My_game. wav
№ 3 tapsyrma
Pıktogram boıynsha faıldyń tıpyn anyqta.
5. Men sabaq jóninde ne aıtalamyn?
• Neni bildim __________________________
• Nemene qyzyqty boldy _________________________
• Nemenege tańǵaldym_________________________
• Neni bilgin keledi ________________________
6. Úıge tapsyrma: Faıldar, býmalar, tańbashalar.
Klasy: 7
Sabaqtyń taqyryby: Faıldar, býmalar, jarlyqtar.
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylardy faıldarmen, býmalarmen jáne tańbashalarmen tanystyrý;
Tárbıelilik: Oqýshylardy tárbıelilikke, uqyptylyqqa, tıanaqtylyqqa úıretý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń oılaý qabiletin, logıkalyq - abstraksıasyn damytý.
Sabaqtyń túri: Jańa sabaq
Sabaqta qoldanylatyn kórnekti quraldar: kompúter, slaıdtar
Sabaqtyń ótý barysy:
1. Oqýshylardy uıymdastyrý.
a) oqýshylar tizimi;
á) kabınet jaǵdaıy;
b) sabaq barysymen tanystyrý.
2. Úıge berilgen tapsyrmany tekserý.
1. Tereze degenimiz ne?
2. Tereze túrleri týraly aıtyp ber.
3. Tereze elementterin ata.
4. Aktıvti tereze degenimizdi qalaı túsinemiz?
5. İske qosý batyrmasynyń kómegimen programmany qalaı iske qosamyz?
6. İske qosý batyrmasynyń kómegimen qujatty qalaı ashamyz?
7. Meniń kompúterim qapshyǵy arqyly programmany qalaı iske qosamyz?
8. Meniń kompúterim qapshyǵy arqyly qujatty qalaı ashamyz?
3. Jańa taqyrypty túsindirý
Faıldar men býmalar
Faıl degenimiz ne? Faıl - aty bar birqatar baıttar tizbegi. Faıl ne baǵdarlama ne qujat bolýy múmkin. Windows - ta baǵdarlamalardyń basqa ataýy – qoldanba da qoldanylady.
Ár faıldyń aty bolady. Onyń aty oń jáne sol bólikten turady. Oń jaq bóligi úsh sımvoldan turady jáne onyń tıpin anyqtaıdy. Sol jaq bóliktiń uzyndyǵy 1 - 255 sımvolǵa deıin bolady.
Faıl tıpteriniń keıbir negizgi «qujat retinde» belgilenýleriniń tizimi tómende keltirilgen:
*. bmp Paint
*. doc Word WordPad
*. txt Bloknot qoldanbasynyń qujaty
*. wav Fonongraf qoldanbasynyń dybystyq faıly.
*. avi Beıne - klıp
*. xls Excel kestelik prosesorynyń qujaty
*. ppt PowerPoint qoldanbasynyń tusaýkeseri
Býma - bul aty atalǵan faıldar toby. Windows 98 - diń býmalary katalog rólin atqarady. Turmystyq deńgeıde býmany kádimgi ishine qaǵaz betterin - faıldardy salatyn býmalarmen salystyrýǵa bolady. Windows 98 - degi barlyq faıldar, qujattar men baǵdarlamalar býmalarda saqtalady. Býmalardyń aty, faıldyń aty sıaqty onyń mazmunyn kórsete alady.
Býmanyń pıktogramsy bolýy múmkin. Býmalarda tańbashalar, faıldar jáne basqa býmalar da bolýy múmkin. Býma bos bolýy da múmkin. Býmada aty birdeı obektileri bolmaýy kerek. Býmanyń ishindegisin qarap shyǵý úshin, tintýirdiń batyrmasyn onda eki ret basý jetkilikti.
Býmalar eki túrli bolady:
- júıelik býma - katalogtar;
- jumys býmalar (Meniń kompúterim, prınterler jáne t. b.)
Býmalardy qurý onyń qurylymy:
Býma elementteri: taqyryp, menú, terezeni basqarý batyrmalary, aınaldyrý jolaǵy, qural saımandar taqtasy, qalyp kúı joly.
Terezede jańa býma qurý:
Býmany Faıl →Sozdat→Papka komandasyn qurady. Muny oryndaǵannan keıin osy terezeniń býmalary men faıldarynyń tiziminiń sońynda jańa býma belgishesi bolady. Býmanyń atyn ony qurǵannan keıin birden engizýge bolady. Faılǵa at berilmegen jaǵdaıda oǵan avtomatty túrde «Jańa Faıl» aty menshikteledi.
Jumys ústelinde jańa býma qurý:
Jumys ústeliniń jańa býmany ornalastyrmaqshy bolǵan jerinde tintýirdiń oń jaq batyrmasyn basý - konteksti menú paıda bolady.
Sozdat→Papka komandasyn oryndaý. Jumys ústelinde býma belgishesi paıda bolady.
Býmanyń atyn engizip, engizý pernesin basamyz.
Tańbasha - naqty bir faıldardy kórsetetin arnaıy belgisheler. Olardyń býma belgishesinen aıyrmashylyǵy – onyń sol jaq tómengi buryshynda kishkene ıilgen baǵdarshasy bar. Tańbashany joıǵanda, onyń kórsetip turǵan faıly joıylmaıdy.
Tańbashalardyń negizgi mindetti – obektige ár túrli orynnan onyń kóshirmesin jasamaı - aq qatynaýdy qamtamasyz etý.
Tańbashany qalaı jasaıdy. Alyp barý ádisi.
Birinshi joly:
• Tańbashany oryndaıtyn obektisi bar qapshyqty ashyńdar.
• Tintýirdiń nusqaǵyshyn kerek obektige aparyp, onda tintýirdiń oń jaq batyrmasyn shertý.
• Paıda bolǵan dınamıkalyq menúden Sozdat ıarlyk komandasyn tańdaý.
Ekinshi joly:
• Tańdaǵan belgishede tintýirdiń oń jaq batyrmasyn shertý.
• Paıda bolǵan dınamıkalyq menúden Sozdat ıarlyk komandasyn tańdaý. Windows tańbashany obektiniń ózi ornalasqan qapshyqta jasaıdy.
• Jańa ǵana jasalǵan tańbashany qajetti orynǵa jyljytý.
4. Sabaqty bekitý tapsyrmalar men suraqtar
1. Faıl degenimiz ne?
2. Faıl tıpterin ata.
3. Býma degenimiz ne? Býma túrlerin ata.
4. Kompúterde býma qurý ádisterin kórset.
5. Tańbasha degenimiz ne? Tańbashalardyń qyzmetin ata.
6. Tańbashany qalaı jasaıdy?
№ 1 tapsyrma
Faıldardyń durys attaryn tańdandar:
1) Qys týraly shyǵarma.
2) 12>13.
3) Evrıka!
4) Spısok 8 «A».
№2 tapsyrma
My game atty býmada tómendegi faıldar bar:
Oıyn nusqaýy qaı faılda jazylýy múmkin ekeniń anyqta.
1) My_game. exe
2) My_game. txt
3) My_game. bmp
4) My_game. avi
5) My_game. wav
№ 3 tapsyrma
Pıktogram boıynsha faıldyń tıpyn anyqta.
5. Men sabaq jóninde ne aıtalamyn?
• Neni bildim __________________________
• Nemene qyzyqty boldy _________________________
• Nemenege tańǵaldym_________________________
• Neni bilgin keledi ________________________
6. Úıge tapsyrma: Faıldar, býmalar, tańbashalar.
You Might Also Like
