InfoHub Logo

Tárbıe saǵaty taqyryby: “Jetimdi jebep, qoldaǵan jan»
Maqsaty: «Bóbek» respýblıkalyq balalar qaıyrymdylyq qorynyń prezıdenti Nazarbaeva Sara Alpysqyzy týraly maǵlumat berý. Balalardyń «meıirimdilik», «qaıyrymdylyq» qundylyqtary týraly túsinikterin keńeıtý, meıirbandylyqqa tárbıeleý.
Kórneki quraldar: úntaspa, dápter.
Shattyq sheńberi: Muǵalim balalarǵa sheńber quryp turýdy usynady:
- Balalar, ortaǵa sheńber quryp tura qalaıyq. Bir - birińe jyly júzben qarap, meıirlene shýaǵyn tógip turǵan kúnge qaraı qoldaryńdy sozyńdar.
Kúlimdep kún búgin (qoldaryn kóteredi.)
Qarady maǵan da. (qoldaryn keýdelerine qoıady.)
Kúlimdep kún búgin, (qasyndaǵy balaǵa qaraıdy)
Qarady saǵan da
Shýaqpen tógip nur.

Muǵalim oqýshylardy jańa sabaqtyń taqyrybymen tanystyrady:
— Biz búgingi sabaqta balalarǵa qamqor jan - Sara Alpysqyzy Nazarbaeva týraly aıtamyz jáne de adamnyń jaqsy qasıetteriniń biri meıirimdilik týraly áńgimelesemiz.
1 - júrgizýshi: Sara Alpysqyzy Nazarbaeva 1941 jyldyń 12 aqpanynda Qaraǵandy oblysy Qyzyljar selosynda dúnıege keldi. 1962 jyly N. Á. Nazarbaevqa turmysqa shyqty, úsh qyzy, nemereleri, shóbereleri bar.

2 - júrgizýshi: Keıde adam balasynyń qytymyr qystan jalyǵyp, shýaǵy mol kóktemdi ańsaıtyny bar. Kóktemdegi kún sáýlesi kóńiline kún syılaıdy. Ózińdi sergek sezinip, dúr silkinip qalasyn. Birtúrli qanat bitkendeı bolady. Nege ekeni belgisiz, júzinen nur tógilip, ıman esken jaqsy adamdardy men osy kógildir kóktemge uqsatamyn. Jyly sózin tyńdaǵan saıyn janyń súısinedi. Jaqsy isi jigerińe jiger qosady. Seniń de júreginde izgilik búr jaryp, meıirimdilik baǵy jaıqala bastaıdy. Ústimizdegi jyldyń 12 aqpanda 70jasqa tolǵaly otyrǵan Qazaqstan Respýblıkasynyń birinshi hanymy Sara Alpysqyzy Nazarbaeva – osyndaı jandardyń biri.

1 - júrgizýshi: Ol Prezıdenttiń zaıyby ǵana emes, eń aldymen áıel, ana jáne balalarǵa qamqor jan. Balalarǵa jaqsylyq jasaý úshin olardy súıe bilý qajet.
“Balalar Jaratqannyń jer betine jiberilgen eń ǵajaıyp qubylys. Sol úshin biz, úlkender, balalarǵa erekshe qurmetpen qarap, aıyryqsha qamqorlyq jasaýymyz kerek”- deıdi Sara Alpysqyzy

2 - júrgizýshi: NAZARBAEVA SARA ALPYSQYZY - qoǵam qaıratkeri, ekonomıs. Qazirgi Buqar jyraý aýdanyń Qyzyljar aýylynyń túlegi. Qaraǵandy zaýyt - JTO - ny bitirgen. Qaraǵandy metalýrgıa kombınatynda, «Qaraǵandy kómir» ÓB - de mamandyǵy boıynsha jumys istedi. 1992 jylǵy aqpan aıynan bastap — «Bóbek» respýblıkalyq balalar qaıyrymdylyq qorynyń negizin qalaýshy jáne prezıdenti. Qor ósip kele jatqan urpaqtyń quqyqtary men zańdy múddelerin qamtamasyz etýmen baılanysty máselelerdi sheshý, balalarǵa adamgershilik - rýhanı bilim men tárbıe berýde qoǵamǵa naqty kómek kórsetedi. «Bóbek» respýblıkalyq qory respýblıkanyń barlyq aımaqtarynda jetim jáne múmkindigi shekteýli balalaryna, kóp balaly otbasylardyń balalaryna qoldaý jáne kómek kórsetý boıynsha balalar qorlaryn uıymdastyrdy.

1 - júrgizýshi: Osyǵan qosa «Bóbek» qor aýrýdyń asqynǵan túrlerimen syrqattanǵan balalarǵa Qazaqstan men shetel klınıkalarynda emdeıtin balalar mekemeleri men uıymdaryna qamqorlyq kórsetedi. Ásirese Aral men Semeı ıadrolyq polıgony sıaqty ekologıalyq apatty aımaǵynyń balalaryna erekshe kóńil bólinedi.

2 - júrgizýshi: Sara Nazarbaeva birqatar kitaptardyń avtory: «Porfırıı Korneevıch Ivanovtyń ”Detka“ júıesin paıdalanýmen qatysýshylardyń densaýlyǵyn, adamgershilik tárbıesin nyǵaıtý jáne damytýdyń pedagogıkalyq máseleleri» (1999 j.); «Adamnyń densaýlyǵy jáne P. K. Ivanovtyń ”Detka“ júıesi» (1999 j. birlesken avtorlyqta); «Ózińe jol. Porfırıı Korneevıch Ivanovtyń ilimi saý tulǵany tárbıeleýdiń ádisi retinde» (1999 j.); «Ómir etıkasy» (2001 j.); «Súıispenshilikpen» (2001 j.).

1 - júrgizýshi: Sara Alpysqyzy Nazarbaevanyń jetim jáne múmkindigi shekteýli balalardyń quqyqtaryn qorǵaý salasynda talmaı eńbek etkeni úshin marapattary:
I dárejedegi Dostyq Ordeni (jeltoqsan 2001 jyl);
«Altyn júrek» halyqaralyq syıaqysynyń laýreaty (mamyr 2006 jyl); Ózin - ózi taný fılosofıasyna jáne oqý mádenıetine zor úles qosqany úshin — Shyńǵys Aıtmatov atyndaǵy Altyn medal (qarasha 2003 jyl);

BUU - IýNISEF balalar qorynyń estelik medali (jeltoqsan 2007 jyl); Ihsan Dogramachı atyndaǵy Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń halyqaralyq syıaqysy;
Jetim balalardyń máselelerin sheshýde erekshe eńbegi úshin — «SOS - Kınderdorf» halyqaralyq qorynyń Altyn medali (1999 jyl);
«Unity» halyqaralyq syıaqysy;
Meıirimdilik qasıettiń mánin túsindirý maqsatynda áńgimeleý jumysy uıymdastyrylady.
Muǵalim taqtaǵa «Meıirimdilikti anadan úıren» degen halyq danalyǵyn jazyp qoıady jáne onyń mánin túsindiredi. Ana - halyq uǵymynda jaratýshy. Olaı deıtinimiz tabıǵattyń jaratqan ıesi adamdy dúnıege ákelýshi Ana. Al barlyq nárseniń dúnıege kelýi úlken meıirim men shapaǵattan paıda bolady. Tabıǵattyń barlyq janǵa birdeı meıirimdi bolýy sondyqtan. Adamnyń da ananyń kirshiksiz meıirinen berilgen meıirimdiligin saqtap qalýy óz qolynda.
Adamdarǵa nemquraıly qarama
(meıirimdilik, ádilettilik)
● Bireýge óz kómegińdi usynýdan uıalma, aldymen qıyndyqqa dýshar bolǵandarǵa, álsizderge, aýrýlarǵa kómektes.
● Aınalańdaǵy adamdardyń jumys isteýine, dem alýyna bóget jasama.
● Ádepti, syılaı bil, bireýge kóńilsiz qarama, úlkenderge syı kórset.
● Bireýdiń pikirin, bireýdiń ádetin syılaı bil, ıaǵnı basqa adamdarǵa tózimdi bol. Biraq olardyń kemshiligine, teris pikirine, teris minezine esh ýaqytta kelispe.
Oqýshylar dápterlerine jazyp alady.
Oıyn:
Balalardy meıirimdi bolýǵa daǵdylandyrý úshin «Meıirimdi júrek» atty oıyn uıymdastyrylady. Ár bala qasyndaǵy kórshisine onyń jaqsy qasıetin bildiretin sózderdi aıtyp júreksheni usynady. Mysaly, Sen meıirimdisiń!; Sen kishipeıilsiń!; Sen ádemisiń!; Sen qaıyrymdysyń!; Sen izettisiń!
Sabaq sońynda balalar adamdarǵa, aınalasyna meıirimdi ekendikterin jyly sózderi arqyly bildiredi. Kimniń nemese neniń meıirimdi ekendigin kezegimen mynadaı sózdermen aıtyp jetkizedi:
- Kúlimdegen kún meıirimdi!
- Kirshiksiz aq qar meıirimdi!
- Taza móldir sý meıirimdi!
- Bárimizdi kóterip turǵan jer meıirimdi!
- Aıaýly anam meıirimdi!
- Qadirli ákem meıirimdi!
- Álpeshtegen ájem meıirimdi!
- Erkeletken atam meıirimdi!
- Jyly júzdi ustazym meıirimdi!
- Tatý - tátti dostarym meıirimdi! jáne t. b.