InfoHub Logo

Jas jazýshy Gúljaýhar Seıitjanovanyń novelalar jınaǵy osylaı dep atalady. Kitapqa engizilgen on alty novela búgingi ómirimiz, eńbek adamdary, zamandastarymyz, ol ardyń, arman qıaly, maqsat-múddesi, azamattyq adamgershiligi, ózara qarym-qatynasy, syrbaz sezimi, móldir mahabbaty, kisilik pen kishilik, jaqsylyq jaıynda jan-jaqty maǵlumat beredi. Ár novelanyń keıipkeri ózin kúnde kórip júrgen, kóńilinde uıalaǵan syrlasyndaı. Bári de mereıli Mańǵystaýdy meken etken meıirban jandar, aqpeıil de aıaýly analar. Máselen, kitaptyń betashary "Ruqsat qaǵaz" novelasy áke men perzent arasyndaǵy qarym-qatynas, sezim túısik, keıbir ómir qıyndyǵy, oqyrmanǵa shynaıy, nanymdy kúıde usyna bilgen. Novelany oqı otyryp, ómirde kezdesetin bundaı jaıtqa Gúljaýhardyń erekshe kóńil aýdaryp, adam janyp, onyń ishki dúnıesiniń qaltarystaryn qaǵys jibermeı túsine biletinin pash etkendeı. Novelany súısine oqyp shyǵasyń. Al "Mahabbat" novelasynda Gúljaýhar semádaǵy erli-zaıyptylar arasyndaǵy keıbir keleńsiz jaılardyń oqyrmanyna oı sala jetkize bilgen. Sonyń ishinde Jaǵypardyń ekinshi kelinshegi Maıranyń keıbir oǵash qylyqtary, turpaıy sezimderi, adamgershilikpen syıyspaıtyn pendeshiligi, óz basyn joǵary baǵalap, ózgeniń jaqsylyǵyn jete kóre almaýy, aqyry zamandas qurbylarynyń jetkize bilgen shynaıy sezimi, áserli áńgimesi arqyly adamgershiliktiń, syılastyqtyń sypaıy syrlaryn keshte bolsa uǵymdy uǵýmen aıaqtalýy nanymdy shyqqan. Jasyratyny joq, Maıra sıaqty azamattyń azamattyǵyn, onyń týysqandaryn syılaı bilmeıtin qurbylar bizdiń qatarymyzda joq pa? Oı júgirtip, tóńiregine zer salsań, joq emes ekeni baıqalady. Demek, bul Gúljaýhar ár novelasyn ómir shyndyǵynan alyp jazǵandyǵynyń aıqyn aıǵaǵy. Onyń "Týǵan jer topyraǵy", "Uldyń orny", "Áje men aq bota", "Vadım" taǵy basqa novelalaryn tebirenbeı, janyńmen súısinbeı oqý múmkin emes.

Gúljaýhar novelalarynyń keıipkerleri qarapaıymdylyǵymen, qaıyrymdylyǵymen, eńbekqorlyǵymen, úlken kishini syılaı biletindigimen erekshelenedi. Kitaptyń sońyndaǵy "Óz oshaǵyńnyń tútini" atty novelany alaıyq — adamdar arasyndaǵy psıhologıalyq qaqtyǵys, orynsyz isten opyq jegen, oınaqtap on segizinde ot basqan jas kelinshektiń basyndaǵy qıyn hal. Ózge jurttan kórmegen ógeılikti óz inisinen kórgen kelinshek arman maqsatyn alǵy kúnderge artqandaı bolady. Anasynyń tiline erip eri ólisimen qyryq kúndigine de shydamaı óziniń máńgilik oshaǵyn, egde tartqan ata-enesin jerge qaratyp jas balasyn baýyryna basyp tórkinine tartyp bergen kelinshek bundaı ómir qıyndyǵyna, týǵan ini tegeýrinine tap bolamyn dep oılady deısiń be? Áste oılamaǵan shyǵar. Alaıda jazýshynyń qaı novelasyn oqysań da, onyń keıipkerleri ómir mánin kóńil kózimen kóre bilip, túsinip, jaqsylyqqa qaraı betburys jasap, alǵy kúnderge asqaq qaraı biledi. Bul qashan da jamandyqty jaqsylyq jeńedi degen adamzat jaratylǵaly synnan ótip kele jatqan shynaıy sezim. Buryn tym táýir óleńderimen oqyrmandaryn súısinte bilgen G.Seıitjanova bul joly usynǵan prozalyq kitabymen de kóńilge qýanysh uıalatyp otyr. Avtorǵa sát sapar.

Qonash Qaldyorazov 1987 jyl

---