Jan-janýarlar týraly jumbaqtar
Basyna ósken tarbıyp,
Japyraqsyz butaǵy.
Alady odan qan quıyp.
Emge shıpa bul daǵy. (Buǵy)
Japyraq joq butasynda,
Qos emen ósip tur bir basynda. (Buǵy)
Tóbesinde qý butaq,
Alar eken kim butap. (Buǵy)
Múıizinen taralǵan,
Janǵa shıpa dári alǵan. (Maral)
Esek emes,
Jylqy emes.
Ekeýiniń uqsastyǵy
Beredi turqy eles. (Qulan)
Turqy, túri
Jylqy tektes jaly bar,
Shóp jep túrli,
Túzde ósken janýar. (Qulan)
Pysqyrǵysh ne?
Ysqyrǵysh ne? (Qulan men jylan)
Jaqpar tastyń órkeshine,
Sekiredi qulamaı.
Qıa quzdyń ór tósine,
Orǵyp shyǵar ol ońaı. (Arqar)
Taý kótergen tórt qazyq. (Tórt aıaq)
Jez beıneli ózi,
Keń dala erkesi,
Móp-móldir kózi. (Kıik)
Aıbarly susy bar,
Qanjardaı tisi bar.
Tula boıynda
Tasyǵan kúshi bar,
Kújireıgen jaldy,
Bilseń aıt bul ańdy? (Arystan)
Túlki uqsas turqy,
Bir toımaıtyn qulqy,
Andıtyny tastan,
Qus pen tyshqan. (Qabylan)
Moıyny tutasqan,
Aýzy apan.
Jony jalpaq,
Buty taltaq. (Begemot)
Tik jardaı tústi,
Shubatylǵan
Tumsyǵy kúshti.
Tasıtyn júkti,
Bul qandaı myqty? (Pil)
Qaımyqpaıdy kúshti ańnan,
Qorqady tek tyshqannan. (Pil)
Túri jylqy beınesi,
Jolaq-jolaq jeıdesi. (Zebr)
Qara ala tony bar,
Ańdardyń ol krany.
Ony sen de tanyp al,
Sereıip kep turady. (Jıraf)
Moıyny soraıǵan,
Sıraǵy sereıgen.
Teńbil shubar terisi,
Shóldegi ańnyń irisi.
Jonynda jaly bar,
Bul qandaı janýar? (Jıraf)
Iir múıiz,
Súıir múıiz,
Aı qabaqty,
Maı buǵaqty,
Tula boıy
Buqa moıyn,
Bul qandaı túlik,
Sen de ony al bilip? (Qoshqar)
Iir-ıir denesi,
Saharanyń kemesi,
Ashshy shópter tamaǵy,
Shólge shydap baǵady. (Túıe)
Kórip turar bar aýyl,
Bir taýda qos qaraýyl. (Túıe órkeshi)
Uqsap turǵan jaqshaǵa,
Tóbede ósken shaqsha ma? (Iri qara múıizi)
Jelemik kúngi tolqyndaı,
Buırasy bar,
Tól tony.
Baǵalaıdy altyndaı,
Kıim tigip, el de ony. (Qarakól eltirisi)
Jyrtylmaı-aq tony,
Jamapty ony.
Bir jeri qara ala,
Bir jeri sary ala,
Tigilmegen biraq,
Bul qandaı quraq? (Shubar mal terisi)
Tastan-tasqa sekiredi,
Qalqıyp qos qulaǵy,
Oıyn bolyp kókiregi,
Aýla onyń turaǵy. (Laq)
Butaqtarǵa sekirip,
Ár jerden qylt etedi.
Keıde jańǵaq kemirip,
Joǵary órlep ketedi. (Aqtıin)
Butaqtardan butaqqa,
Orǵıdy da qarǵıdy.
Keıde salar bultaqqa,
Quıryǵymen árqıly,
Qos qulaǵy deldıip,
Tynyshtyqty baǵady,
Jemin taýyp jeıdi úıip,
Domalatyp shaǵady. (Tıin)
Shyrsha saıasy – kúrkesi,
Ózi orman erkesi.
Qarǵyp júrer jan-jaqqa,
Óte qumar jańǵaqqa. (Tıin)
Saıqymazaq qýlyǵy bar,
Barǵan jerde urlyǵy bar.
Bul qandaı ań?
Uǵyp al. (Túlki)
Qyrda júrer ol jortyp,
Ini de joq barmaıtyn.
Quıryǵymen bultartyp,
Qandaı ań ol aldaıtyn? (Túlki)
Jylqyny qaryna qystyryp,
Tuıeni ernine qystyryp,
Esekti qulaǵyna qystyryp
Qasqyrdy at qyp minip,
«Áıt!» degende júre bergen. (Qoıan)
Syldyrdan qorqady,
Shoshynyp jortady. (Qoıan)
Jylqy tumsyq,
Eshki quıryq,
Esek qulaq,
Túıe erindi,
Tórt aıaǵy teń emes,
Biri uzyn,
Biri qysqa,
Qorqaq ózi,
Qylı kózi. (Qoıan)
Qoryqqanda jel aıaq,
Otyrǵanda tomardaı-aq. (Qoıan)
Erinshekti,
Eminshekti,
Aıamaıdy,
Qalamaıdy,
Shaǵady.
Muny kim tabady? (Ara)
Jazdaı jatpaı,
Qyrdaǵy gúldi aralar,
Ózi de tatpaı,
Jınar gúl shyrynyn,
Tıseń oǵan qurydyń,
Aıamaı shaǵyp jaralar. (Ara)
Gúldiń nárin jınaıdy,
Adamǵa bal syılaıdy,
Unatady birlikti,
Qoǵamdasqan tirlikti.
Eńbekqordy aıalaıdy,
Erinshekti aıamaıdy. (Ara)
Tut aǵashyn órmelep,
Jeıtin dámi japyraq,
Silekeıin kermelep,
Mata toqyr jaltyraq. (Jibek qurty)
Qaldyrmaı balasyn bir eli,
Qaltaǵa salyp-ap júredi. (Kengýrý)
Topyraqpen kóń astyn,
Qoparyp em.
Jybyrlaǵan ken ashtym. (Jaýyn qurt)
Shóp ishinde júredi,
Shaqsa ýyn jaıady.
Zıanyn qoılar biledi,
Kuısetip jep qoıady. (Qaraqurt)
Qandy soryp súlikteı,
Yzyńdap kep shaǵady,
Bul qandaı búlik doı? (Sona)
Tastan salǵan úıi bar,
Kóship júrer asyqpaı,
Qysta uıyqtap buıyǵar,
Tamaq izdep, ashyqpaı. (Tasbaqa)
Sum júzdi,
Quralaı kózdi,
Kıikshe sekirgen,
Býra sandy,
Jolbarys tondy. (Qurbaqa)
Qońyrqaı júni bar,
Tórisi óte baǵaly
Aıazdy kúni jylynar,
Kıim tikken jaǵaly. (Janat)
Yzyndap án salyp,
Jup-juqa qanaty.
Táttige tamsanyp,
Qoqysqa qonady. (Shybyn)
Erikse,
Quıryǵymen oınaıdy.
Zerikse,
Uıqyǵa bir toımaıdy. (Mysyq)
Denesine qaptalǵan,
Syrty túbit tony bar.
Dybyssyz kirip-shyǵady,
Bukireıgen jony bar. (Mysyq)
Murtyn sıpap kún boıy,
Betin sýsyz jýady.
Tysyrdy ańdyp tún boıy,
Tyshqandy kóp qýady. (Mysyq)
Adamǵa serik,
Kúzetke berik. (It)
Tabanynan tyz etip,
Júrse daǵy syz ótip.
Kúni-túni erinbeı,
Úıdi júrer kúzetip. (It)
Surǵylt tartqan túsi bar.
Aqsıǵan kóp tisi bar
Tynym tappaı júgirip,
Silekeıi shubyrǵan,
Qystaý mańyn torıdy,
Aýyldyuń ósh bar ıti. (Qasqyr)
Tórt túliktiń reketi,
Túzde júrer kók seri. (Qasqyr)
Boryq izdep ishinen,
Qara jerdi
Betkeıdi
Qoparady tisimen,
Biraq egin ekpeıdi. (Qaban)
Jer qoparǵan tisimen,
Seskenesiń túsinen. (Qaban)
Tastamaıdy bir eli,
Úıin súırep júredi. (Tasbaqa)
Qujynaǵan jumysker
Birleskende tym isker. (Qumyrsqa)
Ústi toly ıne,
Biraqta, is tigip,
Qadamaıdy túıme. (Kirpi)
Eshbir buıym tikpegen,
Ústi tolǵan kók teben. (Kirpi)
Tumsyǵynan toraıdyń,
Tumsyǵy bar aýmaǵan.
Ústin túgel oraıtyn,
Tony ıne qaýlaǵan. (Kirpi)
Judyryqtaı turqy,
Oshaǵanǵa uqsas syrty.
Bul ne? (Kirpi)
Denesi býyltyq,
Syrty jasyl túk. (Juldyz qurty)
Tor toqýǵa sheber-aq,
Biraq kıim tikpeıdi.
Óneri de óner-aq,
Biraq isi bitpeıdi. (Órmekshi)
Shaqyldap ashyqta,
Tik turar qazyqtaı,
Jem izdep jortady,
Tysyrdan qorqady
Inin kep saǵalar,
Zyp etip joǵalar. (Sarshunaq)
Qum jolad jortady,
Tursa jep qıaqty,
Sybyzǵy tartatyn,
Mýzykant sıaqty. (Sýyr)
Iir-ıir úıi bar,
Ishi qapas ári tar,
Qulaq tossań
Yzyńdaǵan úni bar,
Bul ne, bilip al. (Ulý)
Qaraqurym nópiri,
Egin, shóptiuń jebiri. (Shegirtke)
Laq emes enesin emetin,
Biraqta emshekke kim tónetin. (Eshkiemer)
Shól dalany mekendep,
Júgiredi sekendep.
Quıryǵy uzyn shashaqty,
Aıaǵy kóp saýsaqty,
Túnde izdep keregin,
Inge jınar qoregin. (Qosaıaq)
Bar daýysymen taqyldap,
Shalshyq kóldi maqtaıdy.
Ózin-ózi maquldap,
Birin-biri jaqtaıdy.
Táýlik boıy baqyldap,
Mezgilimen jatpaıdy. (Baqa)
Tańdaılary taqyldap,
Shýlaıtyn kim shalshyqta.
Birin-biri maquldap? (Baqa)
Saby joq qamshy,
Eshkimge usynba,
Ýy bar bir tamshy,
Tiliniń ushynda. (Jylan)
Sýmańdaǵan tili bar,
Bґrańdaǵan izi bar.
Til ushynda ýy bar,
Ol ne?
Bilip al! (Jylan)
Jol ústinde egiz órim,
Qamshy jatyr segiz órim. (Jylan)
Úı ishin aralap,
Túnde kóp jortady.
Qaptardy jaryp,
Mysyqtan qorqady. (Tyshqan)
Oılaısyń,
Kórseń túıme dep,
Tumsyǵyn tyǵyp qadalyp,
Shaǵady badalyp,
Aqyry óler toqtyqtan,
Jan berer oǵan soqtyqqan. (Kene)
Myna siltemelerdi de qarap kórińiz:
Saıttaǵy barlyq jumbaqtar
Cýretti jumbaqtar
Janýarlar men qustar
You Might Also Like
-
Qazaq tarıhy men taǵylymynan ult rýhanıatynyń bel-belesteri de jan-jaqty kórinis beredi. Osy oraıda, ulttyq sóz óneriniń jetekshi hám kúrdeli salasy – roman janrynyń // qara sóz, óleń úlgisind...
-
Tarım ózeniniń basynda Alataý men Pamır arasynda jáne Tıbet jaǵynda ár túrli túrik násildi halyq bar. Olar kóbinese týǵan jer atymenen atalady. Mysaly, qashqarlyq, hotandyq degen syqyldy. Olardyń eń...
