InfoHub Logo

Tarım ózeniniń basynda Alataý men Pamır arasynda jáne Tıbet jaǵynda ár túrli túrik násildi halyq bar. Olar kóbinese týǵan jer atymenen atalady. Mysaly, qashqarlyq, hotandyq degen syqyldy. Olardyń eń kúnbatysyndaǵysy – burynnan otyryqty bolǵan eski arıı degen násilden. Burynǵy zamanda qytaısha Kishi pýlý dep atalǵan handyq – sol osy kúngi konjýt, kelekit degender, Úlken pýlý deıtuǵyny – blýjystan, ıasın, shıtral, hám qafırstannyń bir bólegi. Arıstovtyń sózinshe, olardyń rýy – shoıýá, shomı, shoby hám usaqtary bar. 9-júz ishinde qarlyqtyń hany aldy, olardy musylman qyldy. Onan soń qara qytaı bılep, onan soń horezmshah bıledi. Aqyrynda qalmaq alyp, onan qytaı aldy. Qytaılar olardy chantý, qyrǵyz, sart dep ataıdy. Onyń ishindegi taranshy degen – eginshi degen sóz. Qytaılar Qulja mańyna egin salǵyzǵan. Quljaǵa musylman ornyqqan soń qytaıǵa qaramaǵan esepti bolyp, 1871 jylda orys alyp, 1883 jyly qaıta qytaıǵa bergende, taranshynyń kóbi orysta qalyp, İle dalasynda ornyqty. Jáne qytaı qol astynda Gansýda salor degen halyq bar, túrikshe sóıleıdi. Olar «1370 jyly Samarqandtan kelippiz» deıdi. Jáne qytaıdan musylman bolǵan duńǵan bar. Onyń arǵy tegi – túriktiń jýn atanǵandarynan, on myń, júz myńnan qytaıǵa qarap qalǵandardyń násilinen.

---