InfoHub Logo

Bir hannyń bas ýáziri hanyna óte senimdi bolypty. Ne jumysy bolsa  da sol ýázir bitiredi eken. Han buıryǵynyń qalaı oryndalǵanyn da sol tekseredi eken.

         Ózge ýázirler ony kóre almaı, ásirese ekinshi ýázir bas ýáziri ózi bolǵysy kelip, bas ýázirdi qalaı da óltirmek bolady. Bas ýázirdi ár aıda hanǵa jamandaıdy eken, biraq han kópke sheıin nanbaǵan. Bir kúni ekinshi ýáziri hanǵa kelip:

         — Bas ýázirdiń juqpaly bir derti bar, qasyna janasqan kisige de, sizge de juqsa kerek. Ýázirińiz dertin jasyryp sizge aıtpaı júr, sóıtip júrip sizge ol dert juqtyrar, – dedi. Oǵan qosa: — Sizge kelgende dertin jasyrý úshin aýzyn qolymen basyp turady, derttiń jaman ıisi sizdiń murnyńyzǵa kelmesin dep, – dedi. Bul sózge nanbasańyz bir kesimdi kúni, shaqyryp alyp ıiskep kórińiz, dertin jasyrý úshin sizdiń aldyńyzǵa kelgende aýzyn basyp turady, – dedi.

         Muny estigen soń han qoryqty. Sonda da buryn jamandyq qylǵan joq edi, egerde dertti bolsa, jumysta da mán bolmas degen oıǵa keldi. Egerde bas ýázir, hannyń sengenin paıdalanyp hannyń ómirine qastyq qylsa, ony aıap ta keregi joq. Úlken jazaǵa buıyrý kerek. Han kóp oılandy, ras pa, ótirik pe, teksereıin, – dedi.

         Ekinshi ýázir handikinen shyǵyp ketip, birinshi ýázirdi ár túrli tamaqtar daıyndap qonaqqa shaqyrdy, ol bergen tamaqtaryna sarymsaqty kóp qosqan   eken. Tamaqty jep bolǵannan keıin ile hannan kisi keldi, – «birinshi ýázirdi han shaqyrady», – dep.

         Birinshi ýázir oılandy, «Buǵan qalaı baramyn, aýzymdaǵy sarymsaq ıisimen», – dep. Sonda da amal joq, barmaýǵa bolmady bardy.

         Hanǵa kelgennen keıin, qasyna taqaý turmady, qolymen aýzyn basyp turdy. Han qasyna taqaý kelip:

         — Qolyńdy tart, – dedi. Qolyn tartyp edi, aýzynan jaman ıis shyqty. Onan soń han ekinshi ýázirdiń aıtqanyna sendi de, «ras eken» dep, jazaǵa tartatyn jerge buıryq jaza bastady. «Bas ýázirdi buıryqty alysymen óltir» – dedi. Mundaı «óltir» dep jazǵanyn bas ýázir bilmedi. Nege deseńiz burynǵy ýaqytta ondaı hannyń buıryǵyn jazaǵa tartatyn jerge bas ýázirdiń ózi aparady eken. «Sondaı ǵoı» dep alyp ketti. Kele jatqan ýaqytta ekinshi ýázir jolyǵyp:

         — Qaıda barasyń? – dedi. Sonda bas ýázir qolyndaǵy qaǵazyn kórsetti. Ekinshi ýázir:

         — Bul qaǵazdy men aparaıyn, maǵan ber, – dep, bas ýázirden surady. Bul oılady da:

         — Meni syılap qonaqqa shaqyryp edi ǵoı, – dep berip jiberdi. Qaǵazdy jaza tartatyn jerge ákelgen boıda «Osy ýázirdi buıryqty alysymen óltirý», – degen han sózimen, ony óltirdi de tastady. Eshbir sózine qaramady. Erteńine bas ýázir hanǵa kelgen edi, han kórdi de tań qaldy. «Bul qalaı, tiri keldi, meniń buıryǵymdy oryndamaǵan eken», – dep oılady.

         Artynan ekinshi ýázirdiń ótirik aıtqanyn biledi, óziniń senimdi adamy qalady da, ósekshil ýázir óledi.

         «Bireýge or qazba, óziń túsersiń» degen osy eken.

---