InfoHub Logo

Qate bop aýdarylǵan mashınanyń astyna túsken Káripjan beısenbi kúni tań ata óz úıinde úzilip ketti. Abyroı bolǵanda, arttarynda kele jatqan bir júk mashınasy bulardyń aýdarylǵanyn kórip, tez turǵyzyp-aq alǵan eken. Biraq mashınanyń aty mashına emes pe, beıshara jap-jas jigitti janshyp-aq tastapty. Sonan úıine ákelgende de túni boıyna es jıa almaı, qınalýmen jumdy kózin baıǵus.

Jaqyn degende jalǵyz nemere inisi, arystaı azamaty ómir úshin osynsha arpalysyp, jantalasyp jatyp, uzaq qınalystan soń, qas pen kózdiń arasynda kenet ıegin qaǵyp qalyp jaıbaraqat jóneı bergende Jaryqbas shal jan ushyra aıqaılap, «baýyrym-aı-lap» bozdap qoıa berip edi.

— Oıbaı, Jáke! Jákesi, ne boldy sizge?! Paqyr qınalyp qalatyn boldy ǵoı, — desip, birge kúzetisip otyrǵan shaldar shý ete tústi.

Aıtqandaı, endi ǵana tynshý taba bergen Káripjan oqystan yshqyna dem alyp, alqynyp qoıa berdi. Jákeń osynsha ómir súrip, mundaıdy kórgen emes-ti. Qýanǵany ma, tańdanǵandyǵy ma, úni shyqpaı ańyryp qaldy. Sonymen birge «áli de bolsa aman qalar ma» degen úmit ushqyny kenet kókireginde naızaǵaı otyndaı jarq etip sáýle shashyp ótti.  Pende shirkin úmitten arylǵan ba, eń aqyry, aqyret aýzynda jatqan jannan da dáme qylady eken ǵoı bul kóńil... Sol eki arada qarttyń sanasynda san ret qaıtalanǵan áldekimge degen jalynyshy, jalbarynysy — bár-bári zaıa ketip, Káripjan kishkeneden soń birjola tynshyqty.

Marqumdy oń jaqqa salyp jaılastyrǵasyn da jasyn tyıa almaı Jákeń eńkildep otyrǵan.

— Ýa, Jáke! — dedi álden ýaqytta janyndaǵy shaldardyń biri, — Jáke, sabyr qylyńyz! Áıel, bala-shaǵanyń jylaýy da az bolmaı jatyr. Solarǵa oryn bosatyp, syrtqa shyǵyp keńeselik. Tań atsa, kún shyjıtyn shildeniń kezi. Úıdiń ishi ysyp barady, aqıret aldynda bir-eki kún qonaq bolatyn mynaý máıitti saqtaý qamyn qarastyrý kerek. Jan-jaqtan keletin adam da bar degendeı, solardy da tezirek qulaqtandyrǵan jón. Júrińiz!

Janbaýyr jaqyny mert bolyp, jany qulazyp otyrǵanda «júrińiz» dep syrtqa shaqyrǵan adamǵa ańtarylyp ajyraıa qaraǵan qart bulardyń aıtyp jatqanynyń da jóni bar ekenin birazdan soń baryp uqty. Ornynan súıretile turyp, tynymsyz sorǵalaǵan kóz jasyn etekteı oramalymen súrtkishtegen kúıi syrtqa betteı berdi.

* * *

Jón biletin azamattar jumys jaıyn jedel keńesip, atqarylar qyzmetti bólip-bólip alysty.

— Qazaqtyń qaı ýaqytta da, tipti qaza ústinde de ókpesi qalmaıdy, balalar. Habar tımegen týysqan kúni erteń: «Bizdiń tıe bersinimizdi kópsingen ǵoı», — dep kúpsinip shyǵatyny bar. Sondyqtan kimge tilgram beretinderindi, kimdi qulaqtandyratyndaryńyzdy muqıat oılastyryńdar, — degen soń, jurt «bul isti kimge tapsyrsaq» dep aınala otyrǵandardyń ishinen yńǵaıly bireýdi kózderimen izdeı bastap edi.

— Álgi bizdiń Bekjan qaıda? — dedi Jákeń kózin súrtkishtegen kúıi tóńiregine moınyn sozyp... — Áı, beri kel!

Káripjandy túnimen osylarmen birge kúzetisip, onyń úzilip ketkenin kózimen kórse de, ne jylaı almaı, ne jylaǵandarǵa qaraı almaı, Bekjan shyǵar esiktiń aýzynda jarǵa arqasyn súıep tuqshıyp otyrǵan. Jylamaıyn degen joq-aý, kózinen jas shyqpady. Jurt japyrlaı qaraǵanda sonan qysylyp, ákesine tartqan mol denesin qaıda syıǵyzaryn bilmeı, qıbyjyqtap, óz-ózinen abyrjyp, kúreńitip ketti. Sálden soń boıyn bılep, biraq basyn kótermesten, sot aldyna kelgen qylmyskerdeı sol súıretilgen kúıi otyrǵandarǵa jaqyndady. Kóńil bildirgeni bolar, bul kelip júreleı bergeninde jurt az-kem únsiz qalyp, bir-bir kúrsinisti.

— Balam, máshıneńdi otaldyr! Aýdanǵa baryp, jan-jaqqa tilgram berip qaıt, — dedi Jákeń.

— Mashınaǵa ne? Jarty saǵatta baryp kelesiń ǵoı.

— Iá, on eki shaqyrym mashınaǵa buıym bolyp pa? — dep, álginde uıyp qalǵan jas-kárisi aralas top jan-jaǵynan jamyraı sóılep, qozǵalaqtaı bastady.

Ákesi «jaqyn-jýyqtan eshkim umyt qalmasyn» degen soń, Bekjan biraz oılanyp alys-jaqyndaǵy jamaǵaıyndy, Káripjannyń áıeliniń  tórkinderin tizimdedi. Ony ońaı tyndyrǵandaı edi, qınaǵany — telegrammanyń sózi boldy. Óziniń ońdy orysshasy bolmaǵasyn, onyń ústine bu qurǵyrdy olaısha jazbasa, telegraftaǵylar qabyldamaıtyndyqtan, biraz aınalshyqtady. Aqyry, «sol biletin edi ǵoı» degen oımen kórshiles turatyn oqytýshy jigit Hısmetti oıatyp, ótinish qylyp edi, myń bolǵyr jazdy da berdi.

«Izveshaem o konchıne nezabvennogo Karıpjana Pohorony sýbbotý». Bekjan: — «Kelińder» degendi qossaıshy, — dep edi.

— Habar tıgen kisi kelgisi kelse, onsyz da kelmeı me? — dep Hısmet toqtatyp tastady, — Neǵylasyń...

Bekjan úndegen joq. Qaǵazdy búktep-búktep qaltasyna salyp alyp ketip bara jatqanda Hısmet artynan qýa daýystady:

— Beke! Áı, Beke-aý, útir, núkte qoıǵyzba! Pálen telegramma jóneltesiń, qyp-qyzyl aqsha ǵoı...

Ol syrtqa shyqty.

Jumys adamynyń bógde iske moıyn burýǵa murshasy bolǵan ba, aýdan ortalyǵynan árli-berli sovhozdyń júgin tasyp júrgeninde, mańdaıshasynda «Pochta—Telegraf» degen jazýy bar úıdi kórgeni bolmasa, Bekjan oǵan bir ret te bas suqqan emes-ti. Almatyda oqyp jatqan inisi Tóljanǵa anda-sanda aqsha salarda basqa sharýalardy qosa jeleý etip, aýyldan on eki shaqyrym jerdegi aýdan ortalyǵyna ákesi ere keletin. Munyń biletini — kábeńkesine mingizip ákelý, onan júk tıetip bolǵanynsha bar sharýasyn tyndyryp, daıyn otyrǵan ákesin qaıtarda alyp qaıtý ǵana tuǵyn. Endi, mine...

— E-e... sebeppen ony da kóretin boldy-y-yq, — dedi mashınasyn ot aldyryp, kabınaǵa jaıǵasa bergen Bekjan kúrsine kúbirlep.

Aıdaý jolǵa túsken soń eski mashınanyń ańǵal-sańǵal terezelerinen jel ańqyp, túni boıǵy otyrystan uıyńqyrap qalǵan denesi sergıin dedi. Uıqy kórmeı qyzaryp ketken tompaqsha qıyq kózderin qara maı sińgen qolymen ýqalap, uıqy ashqannyń yrymyn jasady. Sonsoń tereń bir kúrsinip: «Apyr-aı, aıýan shyǵarmyn men, — dedi erni jybyrlap. — Jas shyqpady-aý kózimnen. Quıttaıymnan birge ósken Káripjan ketkende...»

Jol boıy eshkim kórmese de, ońasha otyryp egilgisi kep-aq edi, — báribir bolmady. «Taz ashýyn tyrnalap alady» degendeı, soǵan yza bop, onsyz da alqa-salqa mashınany aýdan ortalyǵyna jetkenshe aıamastan yzǵytty.

* * *
Aýdannyń telegrafynda alyp-julyp bara jatqan ne sharýa bolsyn, onyń ústine osyndaı beımezgil shaqta... Kelýshiler joq bolǵasyn korıdordaǵy elektr shamdardy óshirip tastapty. Tereze aldyna qalyń aǵash óskendikten be, tań áldeqashan aǵaryp atsa da, ish ala kóleńkelenip tur eken. Bekjan uzynsha sholanmen júrip otyryp, sonaý túkpirde jyltyraǵan jaryqqa bettedi...

Telegrafıst Jápekti ol buryn betpe-bet kórgen joq-ty. Biletinder «oı, anaý kertıgen eneńdi uraıyn ǵoı» dep talaı ret syrtynan nusqaǵan. Ákesi de áneýkúni «baıǵus bala... basqa jurttyń ishinde kóbirek júrip jatbaýyrlaý bop ketken be?! Qazaq sıaqty emes, birtúrli ózi...» dep, ne keıigeni, ne renjigeni belgisiz biraz sóz qylyp edi. Bekjan kóbine reıste júredi, kimdi bilsin! Sol  Jápek, áne, qulaǵyn naýshnıkpen bastyrǵan kúıi aldynda teris qarap otyr.

— Aǵaı, — dedi Bekjan, — Aǵa-a-aı!

Jaýap joq.

Turyp-turyp:

— Aǵaı, tyǵyz sharýamen kelip edim, — dedi estimeı qaldy ma dep oılaǵan Bekjan.

Tym-tyrys. Áldeqandaı bir apparattardan otqa túz túsip ketkendeı tyrs-tyrs, pyshyr-pyshyr dybys keledi. Ara-tura áldene syr-syr,.. qyr-qyrr... etedi.

— Aǵaı! — dedi ol osymen áldeneshe qaıtalap. — Aǵa-a-aı!

«Aǵaıy» jasy qyryqtarǵa kep qalǵan, júzi sharshańqy, tolyqsha kisi eken. Áreń degende moınyn ǵana buryp, buǵan túıile bir qarady da, osynsha eńbektengeninde eleýsiz nárse kórgenine renjigen kisishe aqyryn burylyp ap, beı-jaı otyra berdi.

Sol sátte:

— Aǵaı! — dep qaldy Bekjan taǵy. — Telegramma...

Telegrafıste ún joq. «Kisi keldi-aý, birdeńe dep sóılep jatyr-aý» qaıda-a... Teris qaraǵan kúıi dym estimegendeı qaıtadan melshıip qalǵany. Bárinen buryn álgi bir qarasy adamnyń jynyn keltirgendeı eken...

Bekjan turyp-turyp, aqyry, bolmaǵan soń:

— Siz nemene... sańyraýmysyz? — dedi aıqaılaýǵa shaq qalyp.

Nyǵyzdaı aıtty.

Ǵajap-aı, telegrafıst... anaý adam... Jápek mynandaı balaǵatqa ashýlaný bylaı tursyn, bylq etken joq. Asyqpaı, aldymen ornynan samarqaý túregeldi. Qulaǵyndaǵy naýshnıkti alyp, aqyryn ǵana aldyna tastady. Sonsoń pıdjaginiń omyraýyna juqqan áldebir daqty saýsaǵymen shertip-shertip ketirdi de:

— Iá?! Aıt, aıt! Taǵy ne deısiń?! — dedi oryndyqqa jaıǵasa berip.

Bekjan muny kútpep edi. Tań qalǵany — mynanyń sıqyrmen uıyqtatyp tastaǵan adamdaı, álde... tiri arýaqtaı túk sezimsizdigi, ańtarylyp qaldy. Budan góri boqtaǵany, bul ne aıtsa sony ózine qaıtarǵany áldeqaıda artyq edi. Joǵa! Onyń birine barmady. Muny oıynshyq robot sıaqty burap-burap aldyna qoıyp, «al, ne aıtar eken» degen kisishe melshıip otyr.

— Kóp aıtatyn eshteńe joq. Telegramma qabyldańyz!

— Ta-a-ak! Solaı de... Men biraz sóıleıtin shyǵarsyń dep edim.

Túrinde túk ózgeris bolsashy.

Bekjan myna máńgúrtke... (osyǵan birdeńeniń salqyny tıgen bolý kerek dep oılady) ...myna máńgúrtke álgi yzasynan aıyǵa almaı tesile qarap turdy da, ózin-ózi barynsha ádepti ustaýǵa tyrysyp:

— Minekı... srochnaı etip jiberińiz, — dedi orysshany aralastyra.

Jápek sol beı-jaı kúıi. Telegrammalardy alyp ap, balasynyń dápterin qarap otyrǵandaı-aq asyǵatyn emes. Osynsha kidirtkeni az bolǵandaı, bir kezde munyń betine qarady. Tańdaıyn qaqty. Basyn salǵyrt shaıqap:

— Nan surap jeı almaı júrip, oryssha sóıleısiń, á?! — dedi yńyldap.

— Slýshaıte... siz nemene. Álde... isińiz joq bop, ishińiz pysyp otyr  ma? Sizben...  sizben tájikelesýge kelgem joq qoı, munda. Nege qyzmetińizdi durys atqarmaısyz! (Osynyń keregi joq edi, ańdaýsyzda aýzynan shyǵyp ketti.) Men sizge telegramma ákelip turmyn. Alyńyz, bitti.

— Ta-a-ak, tak!

Jańaǵysy jańaǵy ma... «Jaqsy áńgime eken, mynaýyń. Jaılanyp otyryp tyńdaıynshy» degen kisishe Jápek sol qolynyń shyntaǵyn stolǵa tirep, oǵan basyn súıep aldy. — Iá, sosyn... Sóıle, sóıle.

— Sóıleıtin eshteńe joq. Telegramma qabyldańyz, boldy.— Qabyldamasam qaıtesiń?

— Nege?

— Teksti durys emes. Mine... myna jeri.

— Nesi durys emes? — «Qaıta jaz dep aıtady-aý» dep Bekjannyń ishi qylp ete qaldy. Biraq myna «máńgúrtke» mat bolmas úshin berilmeske bekindi. — Nesi, qane!

— Mysaly, myna jeri... — Jápek áýeli qalamushpen «nezabvennogo» degen sózdi nuqyp kórsetti de, belinen myqtap turyp bir syzdy. Sosyn munyń áseri qalaı ekenin bilmek bolǵandaı, Bekjannyń betine qarady. Bekjan álginde «shynymen durys jazylmaǵan birdeńesi bar eken» dep shoshyp edi, sóıtse mynaý ádeıi, «júıkesi juqarsyn» dep istep otyrǵan sekildi. Bul da sańylaýsyz emes qoı, álgi sózdi túsinerlik shamasy bar. Shap ete qaldy.

— «Umytylmas, aıaýly» degenniń nesi burys? Joq, siz ózińiz... sen óziń... qabyldaısyń ba, joq pa?

— Umytylmaıtyn eshkim joq. Bu kim sonshama... umytylmaıtyn, ihm!

— Áı, sen óziń... meńdýana jegen nársemisiń? Nemene, aıdan túskendeı bolyp...  Solaı degen soń, solaı bolǵany da, znachıt umytpaıtyn adamy bolǵany. Seniń qansha... ne... Davaı, telegrammany alyńyz da, jolymdy bógemeńiz.

...Ǵajap-aı, bu joly da «mynaý meni sógip jatyr-aý, tilin tıgizdi-aý» dep bylq etken Jápek joq. Bezireıgen beıjaı kúıi.

— Aıtyldy, bol-dy-y! Qara muny... Bul kez kelgenniń úretin je-ri e-me-e-es, bala.

— A? Ne dediń? Qaıtalap aıtshy?

— Ne «A»? Bul kez kelgenniń úretin je-ri e-me-e-es!

— Á, ákeń... — Bekjan qorshaý taqtaıdy mol denesimen japyra eńkeıip baryp Jápekti ornynan julyp aldy. Áldeneler saldyr-kúldir qulap, qırap jatty. Oǵan qaraýǵa mursha qaıda?! Ne istep, ne qoıǵanyna esep berip jatqan Bekjan joq, julyp alǵan boıda jalpıta soqqanyn biledi. Soqty — boldy. Keýdesi manadan bergi yzadan, áı, bir bosady-aý!

Aýa qarmaǵannan basqa bitirgeni bolmasa da, áldenege alqynyp qalǵan Jápek jalma-jan trýbkaǵa jarmasyp:

—  Alo, alo, mılısıa! Dereý telegrafqa... telegrafqa jetińizder! — dep demikti.

«Á, bu da adam eken! Buǵan da taıaq ótedi eken ǵoı. Bul da qorǵalýǵa tıis bopty! Biraq ony keshirek, taıaq tıgesin esine alǵanyn qarashy... Entigýin!»

...Bas aıaǵy bes-on mınýtta Bekjan mılısıada otyrdy.

* * *
Jaryqbas qart balasy Bekjannyń birbetkeıliginen túbi jaqsylyq shyqpasyn bilse de, tap mundaı jaǵdaıǵa ushyrar dep eshqashan oılaǵan emes-ti. Aqyry, osylaı bop tynǵany ǵoı... On bes kún boıy boq sypyryp, saqal-murty qaýlap ósip, jadap-júdep kelip otyr. Shashyn sypyryp tastaǵasyn toqyraıyp qalǵan bas kisini keskinsizdeý etip kórsete me, onsyz da synyq júziniń sıqyn ketirip-aq jiberipti.

Qart kóziniń astymen balasyna bildirtpeı bir qarady da, únsiz otyra berdi.

...Bu balasy, bar bolǵyr, jasyraq keziniń ózinde súıekti, iri bolatyny sezilse de, jýastaý, bosbelbeýleý sıaqty ma, qalaı edi?! Berirek kelgesin sonyń biri de baıqalmaı ketti-aý boıynan. Ol — ol ma, óse kele, ásirese mektep bitirgennen keıin, birdeńeni betiń bar, júziń bar demeı kisige qoıyp qalatyn dúńk etpe, dobaldaý minez shyǵardy. Bireý-mireýdiń tili tıe me, taıaq jep qala ma dep qypyldap otyrǵanyń...

Saqtaǵanda, somadaı jigittiń súıektiliginen seskene me, qaıratynan qaımyǵa ma (áıtpese, bir shaldyń balasy ǵoı dep keshirim jasaıtyn kisi búginde kórinbeıdi ǵoı ózi...) álde qatty aıtsa da aqıqat sóz aıtyp aman qalyp júrdi me, áıteýir jurt «túý, nálet» demegen-di. Sonysynan dáme qylýshy edi qarıa. «Baqaı esep ar-ram, jylpyldaǵan jaǵympaz, ıakı qaıyrymsyz qaraý bolmasa, táıir-aı, súmireıgen  sýmuryndyqtan sol tentektigi, týrashyldyǵy-aq artyq» deıtin qart bir kezde. Endi dardaı jigit bolǵan úıli-kúıli shaǵynda da minezdiń qalmaǵany ǵoı.

Byltyrǵysy anaý... direktirdiń lókkibaıyn aıdap edi, on kún bolmaı tústi de qaldy. Surastyrsa, osy aýyldaǵy Kúnjan deıtin jetim kempirdi kemtar qyzymen jol boıynda zaryǵyp máshıne kútip turǵanynda mingizip alypty. Direktir «mingizbeısiń» degen. (O bala da qyzyq, bos máshıneniń nesin aıady eken, áı, Alla-aı!) Bul «mingizem» deıdi. Anaý:

— Mashınanyń bıligi mende! Maǵan berilgen kólik bul! — depti.

Tyńdaı qoısa netti, bu da eregisip qalǵan.

— Olaı bolsa, barǵasyn mashınany basy bútin ózińizge berem. Ázirge jaýapkershiligi mende. Áıda, minińder! — depti kempir men qyzyna.

Kúnjan kempir kelgesin:

— Qudaı-aý, kósegesi kógersin, Jáke, kósegesi kógersin! Azamat eken balań, Jáke-aý, azamat eken! Tfa-tfa, til aýzym tasqa, — dep aıta almaı otyrdy.

Aıta almaǵany bar bolsyn-aý, ertesine qyzmetinen qaǵyldy. Odan pálen kún taǵy bos sandaltty emes pe?! Ne degenmen o kezde sapqozdyń zaýatehnigi boldy ǵoı, marqum keshegi Káripjan qaıta-qaıta barǵyshtap júrip (aqyldy bala edi-aý, aınalaıyn, aqyldy bala edi), osy saldyrlaqqa, shúkir, qolyn ilindirdi. Onda bul túk renjigen  joq-ty. Qaıta, balasynyń bu minezine ishteı aıyzy qanyp (e, nemene, direktir bolsa qudaı ma eken; adamshylyq jasap, jetim kempirdi mingize qoısa netýshi edi), qatty rıza bolǵan. Biraq mynaýsy... judyryq jumsaýy endi...

Qart qaltasynan jarǵaǵyn alyp, bir shókim nasybaı atty da, oıǵa shomǵan kúıi otyryp qaldy. «E-e... ihm!», — dedi. Esine óziniń jastyq shaǵy tústi.
...Talaı tentektik óz basynan da ótken. Sol tentektikten basy jarylyp, áýelde azan shaqyryp qoıǵan aty — Álimqul bolsa da, Jaryqbas  atandy. Biraq oǵan bul ashýlanǵan joq, óıtkeni osy ataýmen birge teńdik te tıgen. Qashan edi ol zaman?! Iá, baıaǵy Sataıdyń Myrzashy  úılenetinde eken ǵoı... «Áı, myna kirme qaıdan júr?» — dep, toıǵa kelgen jerinen astyndaǵy atyn tartyp almaq bolǵan Álteke aýylynyń jigitterin bóriktirip bir kún sabaǵan. Bul el qoryqpasyn syılaǵan ba?! Sodan keıin ǵana kózi ashylǵany... «E, bu da ózimizdiń bir bala ǵoı». «E, el ishinde bir tentek júrmeı me?!» — dep, aqyry, terezesi teńelip ketti. Teńdik úshin bas jarylý degen ne táıiri! Bórik ishinde qalatyn nárse emes pe... Esesine teńdik aldy ǵoı, Teńdik! Tentek dese, bul bolaıyn dep boldy deısiń be, zamany solaı bolǵasyn da... Qudaı-aý, mynaniki... Munyń mynaýsy... osy zamanda judyryq jumsaýy...

Qart qabaǵynyń astymen Bekjanǵa urlana kóz tastady. Áli sol tómen qarap tuqshıǵan kúıi otyr eken. Basy salbyrap ketipti. Músápir, múskin bop qalǵan.

Áneýkúnnen beri keıimek bop, qart túıilip júr edi. Baǵanadan tyrs etpeı tynyp otyrǵany da sondyqtan-dy. Endi ańdasa, balasynyń ursatyndaı da eshteńesi qalmaǵan eken. Basqany bylaı qoıǵanda basyn kóterip, úı ishine qaraýǵa da júzi kúıip otyrǵan sekildi. «Qoı! Bala degenmen, munyń da otbasy bar. Men sóılesem, kelin de qosylyp keter. Jyǵylǵanǵa judyryq qylmaıyn! — dep oılady qart. — Onsyz da ózi qorlanyp otyr ǵoı júdep, jasyp qalypty».

— Áı, balam-aı! — dedi biraq shydaı almaı. — Áı, balam-aı, búginde bireýdiń erkeligin bireý kótere me... Betiń bar, júziń bar demeı, jurttyń birdeńesin kóringen jerde kózinshe qoıyp qalasyń. Odan seni jaqsy dep jatqan jan bolsa eken. Aq, ádildigińdi ashynyp, aıqaılap aıtsań da, aqymaq kóredi jurt. Qaıteıin... Jek kórip tursań da jaqaýratyp, bylaı... bıpazdap sóıleý boıyńa sińbeı qoıdy-aý...

Bekjan syrtqa yta jóneldi. Baǵanadan tyǵylyp otyrǵan. Kózinen jas yrshyp ketti. «Qap! Qor qyldy-aý! Qorlady-aý, — dedi óksip-óksip. — Tura tur, bálem!» Áldenege judyryǵyn tars túıip aldy. Sonsoń kóz jasyn kórsetpeýge tyrysyp, úı syrtyna shyǵyp ketti.

Kósheniń qarsy betindegi úıdiń irgesinde eki-úsh bala oınap otyr eken. Kóz kemeri jasqa tolyp, janary buldyraǵan Bekjan olardy tanı almady. Qara-a-ap otyr. Úı — Káripjannyń úıi ekeni birazdan soń baryp esine tústi. Sonsoń anada Káripjan qaıtqanda óziniń tap sol jerde, anaý jarǵa arqasyn súıep, bezireıip otyrǵany oıyna oraldy.

Iá, onda kózinen jas shyqpap edi. Osyǵan kóringen shyǵar...

Ómir ǵoı, qaıtersiń...

---