- 01 qaz. 2021 00:00
- 346
Jyrtqyshtar
Jyrtqyshtar — sútqorektilerdiń bir otrády. Avstralıa (tek jersindirilgen túrleri ǵana bar) men Antarktıdadan basqa qurlyqtardyń barlyǵynda keń taralǵan. Qazaqstanda 5 tuqymdasy (ıt, aıý, janat, sýsar, mysyq), 14 túri bar. Salmaǵy 250 g-nan (aqqulaq) 250 kg-ǵa (aıý) deıin barady. Ár aıaǵynda 4-5 bashaıy bolady. Quıryǵynyń uzyndyǵy dene turqynyń jartysyndaı, keıde odan qyssqaraq. Júni uzyn, ári qalyń, túrli tústi keledi. Jyrtqyshtardyń azý tisteri jaqsy jetilgen. Atalyǵy men analyǵynyń jynystyq dımorfızm aıyrmashylyǵy az, nemese múldem baıqalmaıdy. Iis jáne estý músheleri jaqsy damyǵan. Qoregin tańerteń, kóbinese, ińirde nemese túnde aýlaıdy. Jylyna 1, keıbir túrleri 2-3 ret, keıde 2 jylda 1 ret urpaq ákeledi. Urpaǵy názik, qyzyl bolyp týylady. Jyrtqyshtardyń arasynda turǵydan mańyzdy, terisi qundy (bulǵyn, kámshat, aq kis, qara kúzen, t.b.) nemese zıandy kemirýshilerdi jep paıdasyn tıgizetin, sondaı-aq aýyl sharýashylyǵyna, ańshylyqqa zalal keltiretin, aýrý taratatyn túrleri de bar.
Janýarlardyń keıbir túrleri (qyzyl qasqyr, tán-shan qońyr aıýy, barys, qabylan, t.b.) qorǵaýǵa alynyp, Qazaqstannyń "Qyzyl kitabyna" engizilgen.
Oqýǵa keńes beremiz:
Janýarlar nege uzaq qysqy uıqyǵa ketedi?
Búginge deıin belgisiz bolyp kelgen 15 janýar
Álemdegi eń qatty tisteıtin (shaǵatyn) tirshilik ıeleri
Janýarlarda ıntellekt bar ma?