Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 15 saǵat buryn)
Júsip Balasaǵun

Júsip Balasaǵun (XI ǵ.) — asa kórnekti aqyn, fılosof, adam janyn tereń túsine bilgen danyshpan. Ol Karahandar memleketiniń saıası jáne mádenı ortalyǵy — Balasaǵún qalasynda dúnıege kelgen. Musylmansha jan-jaqty bilim alǵan. Arab, parsy poezıalarynyń jáne túrik fólklorynyń qyry men syryn jetik bilgen.

Júsip XI ǵasyrda ósip kele jatqan túriktik ózindik sananyń jáne musylman ıdeologıasynyń negizinde tamasha tarıhı-kórkem shyǵarma — «Qutadǵý bilig» («Kutty bilik») atty klasıkalyq poemasyn jazady. Bul dastanda kóne dáýir aqyny adamgershilikti, adaldykty tebirene jyrlaıdy. Oqý-bilimge, ınabattylykqa shaqyrady. Han men ýázirden bastap, atshy men emshige deıin qoǵam aldyndaǵy mindetterin adal oryndaýǵa meńzeıdi. Parasatty ómir súrý men durys zańdylyqty úılestire bilý baqyttyń negizgi ustanymy retinde túsindiredi.

Júsip — ǵasyrlarǵa ulasatyn poetıkalyq jáne epıkalyq dástúrde qalyptasqan túrik sózdiginin sheberi. «Qutadǵý bilig» barlyq túrik halyqtarynyń tarıhı ári mádenı murasy, rýhanı ózegi bolyp tabylady.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama