InfoHub Logo

Jırenshe munan soń bir nashardyń qyzyn alǵan. Ony da synap alypty. Ákesi men sheshesi qaıyr suraıtyn qara qasqa kedeı eken. Sonyń on eki jasar jalǵyz qyzy. Qyz úıinde jalǵyz otyrǵanda Jırenshe úıine baryp qyzdan:

— Áke-shesheń qaıda ketti? — dep suraǵanda, qyzdyń bergen jaýaby:

— Alaqandaı betin judyryqtaı nanǵa satqaly ketti, — dedi.

— Jýyrda kele me? — dep suraǵanda qyzdyń bergen jaýaby:

— Qaıdan kelsin. Tolmasty toltyramyn, toımasty toıdyramyn dep tiri bolyp kirip, óli bolyp shyǵamyn dep ketti, — depti.

— Jýyrda kelmeıtin, tolmaıtyn alyp ketken ydystary úlken be edi? — degende:

— Joq, aǵataı, ekeýara úsh ydystary bar edi. Bireýi tyrnaqtyń kólemindeı, biri — shurqyltaıdyń uıasyndaı, biriniń jergilikti túbi joq edi.

«Tyrnaqtyń kólemindeı» dep kózderin aıtqany eken. Kóz qansha nárseni kórse de ómirinde toıa ma? Bir topyraqtan basqaǵa tola ma? «Shurqyltaıdyń uıasyndaı» dep jutqan tamaqtaryn aıtqan eken. «Jergilikti túbi joq edi» dep qanaǵatsyzdyqty aıtqan eken. Jırenshe sheshen qyzǵa aıtady:

— Áke-shesheń jýyrda kelmeıtin bolsa úsh aýyz sóz suraıyn, durys jaýap beretin bolsań.

Qyz aıtady:

— Surańyz, aǵataı! Bilsem, aıtarmyn. Bilmesem, basty shaıqarmyn.

Sheshen aıtty:

— Aýyrda ne aýyr, qattyda ne qatty, táttide ne tátti? — deıdi. Buǵan qyz irkilmesten jaýap berdi.

— Aýyrda jylqy aýyr, qattyda ǵaripshilik qatty, táttide erli-baıly kisiniń arasynyń muhabbaty tátti, tatýlyǵy tátti, — dedi qyz. Onda sheshen aıtty:

— Bul aıtqan sózderińe dálel kerek, — degende: — jylqy aýyryn qaıdan bilesiń, ǵaripshilik qatty ekenin qaıdan bilesiń, erli-baıly kisiniń muhabbaty, tatýlyǵy tátti ekenin qaıdan bilesiń? — degende, qyzdyń bergen jaýaby:

— Bizdiń mynaý otyrǵan hannyń úıiniń júz qaraly túıesi bar. Bizdiń úıdiń syrtynan óriske qaraı jaıylýǵa shyǵady. Jalǵyzynyń tyqyry estilmeıdi. Keshke taman artalmaı, tartalmaı úıge kelgende, qoıny-qonyshtary oljaǵa tolyp, ózderi ábdan kóńildegilerindeı bolyp keledi. Sonda da masaırap qýanyp, bir jarqyldap kúlmeıdi. Kisiden tilenip alǵanyń, «búıtip dúnıe jıǵanyń qursyn» dep úp degende júregi qars aırylyp, eńiregende etegi tolady. Ǵaripshilik qatty ekenin osynan bilemin dedi. Erli-baıly kisiniń tatýlyǵy tátti ekenin biletinim, ákem menen sheshem tósekke jatqanda ekeýi meni ortasyna alyp jatady. Erteń túregelgende men bir jaqtan túregelemin, ekeýi bir jaqtan túregeledi. Erli-baıly kisiniń muhabbaty, tatýlyǵy tátti ekenin osydan bilemin, — dep sózin aıaqtaıdy.

Aqyrynda osy qyzdy alady. Jırenshe alty «at minseń, aýyńnan» degendeı qatyn jaǵynan salymdy, baqty Jırenshe boldy. Sulýǵa qumar bolǵanda áz Jánibek qumar bolady. Onyń ólimi urǵashynyń sulýlyǵynan boldy. Áz Jánibektiń bir sulý toqaly men bir baıdyń balasy úıir-shúıir bolyp, Jánibektiń bir qulyna kóp altyn syılap, Jánibekti altynǵa satyp osy qul óltiredi.

Dúnıeniń basy — anaý, aıaǵy — mynaý, sý aıaǵy qurdym bar sonymen. Eshkimniń qolyna, basyna máńgi turyp qalmaıdy.

---