- 05 naý. 2024 03:03
- 274
Kene ensefalıti
Kene ensefalıti
Kene ensefalıti – jedel vırýsty aýrý, bul vırýs adamnyń mıyn jáne julynyn zaqymdap, sal aýrýyna dýshar etedi.
Qozdyrýshy togo-vırýs tobyna jatady, ólshemi 45-40nm, quramy antıgen V, RNK bar.
Kóktem, jaz aılarynda tabıǵatta kezdesetin kenelerdiń shaqqanynan juǵady.
Kene adamdy shaqqanda vırýs aǵzaǵa enip, birden nerv tinin-kletkasyn zaqymdaıdy. Sodan ary ortalyq nerv júıesine úlken ózgerister týǵyzady.
Kene ensefalıtiniń belgileri, órbýi.
Jasyryn kezeńi 8-23 kún (kóbinese 12 kún). Negizgi belgisi qyzba, mı men nerv júıesiniń shektelgen bóligin zaqymdaıdy. Aýrý jedel bastalady. Keıde naýqastyń álsizdenip, basy aýyryp, loqsyp, uıqysy qashyp, mazasyzdanady. Aýrý aıaq, moıyn etterinde álsizdik sezinip, beti jáne moıny jansyzdanady.
Qyzýy 39-40 gradýs kóterilip, 2-10 kúnge sozylady. Moıyn etiniń qataıýy, Kernıng, Brýdzınskıı belgileri aıqyndalady.
Keıde aýrý jeńil de ótýi múmkin.
Dıagnoz keneniń shaqqan orny nemese keneni teriden shyǵaryp alynǵan belgiler boıynsha qoıylady. Zaqymdaný belgileri anyqtalady. Zerthanada RSK, RPGA jasalynady, onyń qorytyndylary dıagnozdy tolyqtyra túsedi. Kene ensefalıti qaýipti aýrý, uzaq emdeýdi kerek etedi. Alǵash naýqasqa barlyq jaǵdaı jasap ensefalıtke qarsy gamma-globýlın egiledi.
Aýrýdyń órbýine qaraı barlyq zaqymdanǵan organdarǵa em qoldanylady. Aýrýdyń aldyn alýda, shaqqan keneni deneden alyp, tirkeýge nevropatolog mamanyna jiberip, sonda kene ensefalıtine gamma-globýlın jasaıdy jáne baqylaýda bolady. Eger siz tabıǵatta bolsańyz jáne ústińizden keneni baıqasańyz, abyrjymańyz.
Múmkin bolsa emhanaǵa baryńyz, sonda keneńizdi durys alady. Eger múmkinshilik bolmaı jatsa, onda myna keńesterge qulaq salyńyz: Keneni birden julyp alýǵa bolmaıdy, sebebi ol aıaqtary men denege tereń enip alǵan. Sondyqtan adamdy yńǵaıly jerge jatqyzyp, keneniń ústine suıyq maı tamyzsa, bir mınýttan keıin onyń demalysy qıyndaıdy, sonda jippen bas jaǵynan orap, aqyryndap yrǵaqpen tartsa, kene bar aıaq-qolymen ońaı shyǵady. Kene sorǵan jerdi ıodpen, spırtpen tazalap, maman dárigerge kórsetýińiz qajet.