InfoHub Logo

Kompleks júıesinde negizgi zertteletin nárse, kindik taqyryp – eńbek. Eńbek bolǵanda sol óńirdegi eldiń kún kóretin eńbegi.

Eńbek qalaı zertteledi, oqylady deseńiz úsh jaǵynan qaralyp oqylady:

1) Oqýdyń bas qazyǵy eńbek bolmaq.

2) Mektep ómiriniń, mektep uıymynyń bir basty bólimi eńbek bolmaq.

3) Ómirdi zertteýge basty ádistiń biri eńbek bolmaq.

Onyń mánisi: bir jaǵynan bala eńbekke ózi aralassyn, kómektessin, ekinshi, eńbektenip júrip, eńbek arqyly bilim alsyn, úshinshi, eńbektenip ónimdi bolatyn tóte jolyn úırensin.

Mekteptegi eńbek túrlerine qoıylatyn shart:

1) Eńbek tárbıe jóninen mańyzdy bolsyn, ıaǵnı balanyń denesi, aqyly jetilýge qolqabys etkendeı eńbek bolsyn.

2) Balanyn jasyna, kúshine laıyqty, shamasy kelerlik eńbek bolsyn.

3) Bala túsingendeı, balanyń múddesine týra keletindeı eńbek bolsyn. Muǵalimniń qosqany, buıyrǵany bolmasyn.

4) İs júzinde paıdaly eńbek bolsyn.

5) Kóptesip, birlesip istegendeı eńbek bolsyn.

6) Balany sharshatyp, demiktirmeıtin eńbek bolsyn.

7) Eńbektiń maqsutyn, planyn balalar ózderi belgilep, birlesip oryndaý jolyn ózderi rettep, kim qandaı jumysty isteıtinin, kúshterine qaraı úlesip alsyn.

Qaı túrli eńbekti istetý kerek: egin orýǵa, shóp shabýǵa, aryq qazýǵa, aǵash egýge, otyn jarýǵa, kúl-sharbaq jınatýǵa, sýdyń, aýanyn ózgerisin zertteýge, ósimdikti baqylaýǵa, qar kúreýge, tereze maılatýǵa, kitap túptetýge aralastyra ma, mal kútkize me, aýylnaı ıspolkomnyń spısogyn jazdyra ma, shaqyrý qaǵazyn taratqyza ma, úı ishin qaǵyp-silkýge, deneniń tazalyǵymen alysýǵa, ydys-aıaqty tazalaýǵa qatystyra ma, onyń bárin jer-jerdiń jaǵdaıyna qaraı. Kezindegi naýqanǵa eldiń qajetine qaraı. Balalardyń qolynan kelýine qaraı bólý kerek. Qalaıda joǵarǵy aıtqan sharttarǵa týra kelsin.

Onyń ústine balalardyń úıdegi, mekteptegi kúndegi eńbekteri jabaıy, qarapaıym, ónimsiz, túıtinek ekenin muǵalim qashan da eskertip, tekserip, kitap oqý, áńgimelesý arqyly balalardy eńbektiń qunarly túrimen, tóte joldarymen tanystyryp, jabaıy túrin ózgertýge balanyń talabyn qozdyryp, qyzyqtyrsyn, qumar qylsyn.

Eńbekke azdap bolsa da balalar ózderi qatynaspaı turyp eńbektiń ne ekenin túsine almaıdy. «Ashshy men tushshyny tatqan biler, alys pen jaqyndy jortqan biler» degendeı, neǵurlym eńbekke qolma-qol aralastyryp oqytsa, soǵurlym oqý qonymdy, juǵymdy bolǵany.

---