InfoHub Logo

KİRİSPE

Almaty oblysynyń ákimshiliginde bir jarym jyl qyzmet istedim. Mundaı jerge óz aıaǵyńmen kezdeısoq barmaısyń, eshkim zorlap ta aparmaıdy. Óz erkimen jumystan ketetin adam da sırek, eshkim seni ıterip te shyǵara qoımaıdy. Báriniń óz zańdylyǵy, bastalýy, damýy, sharyqtaý shegi, túıini bolady. İlýde bireý bolmasa, sol qyzmetine turaqtap turyp qalǵan kisini taǵy kórgen emespin. Udaıy bireýleri kelip, bireýleri ketip jatatyn jer.

Sol kezgi oblys ákimi, aınalasyna áıgili azamat Zamanbek Nurqadilovtiń ózi ádeıilep shaqyrǵan soń kelgenmin. "Ákim apparaty basshysynyń qoǵamdyq uıymdar jáne buqaralyq aqparat quraldarymen baılanys jónindegi orynbasary" dep atalatyn salaqulash aty bar laýazym berdi.

Budan kóp buryn, 1973-1974 jyldary Taldyqorǵan oblystyq partıa komıtetinde jaýapty qyzmet istegenim bar edi. Gazet-jýrnal tóńireginde, baspada, Jazýshylar odaǵyndaǵy otyz jylǵa taıaý eńbekten soń memleket qyzmetine qaıtalap oralýym osy bolǵan. "Jaqsynyń atyn jaqsy adamdar maqtap júrip, jaman adamdar jamandap júrip shyǵarady" degen bar, qalaı desek te, alash uldarynyń aldyńǵy sapynda kele jatqan Zamanbek arnaıy shaqyryp otyrǵasyn: "Bul da taǵdyrdyń ózi ıip ákelip salǵan sony bir soqpaǵy shyǵar, onysyn da kórdik", — degen oımen kelisim bergen edim.

Jasyratyn túgi joq, jańa qyzmet, jańa jer bolǵandyǵynan jas balasha qyzyǵýshylyq ta bar edi. Alys-jaqyn júretin janashyr azamattardyń árqaısysy ártúrli qabyldady. Bireýleri: "Barǵanyń jón boldy!" — dese, ekinshi bir aǵaıyn: "Bylǵanyshtaý jer edi, minezińniń de jibekteı bolyp esilip turǵany shamaly, Zamanbek te birde kól, birde shel arsy-gúrsi qarekettiń adamy, istesip ketseń jaqsy, oılan, óziń bilersiń, áıtse de qaıta qoıaıyn dep ediń sony!" — desken.

At shaptyrym bolmasa da jeke keń kabınet, aq mashına, hatshy qyzy, bir basyńa jeterlik jalaqysy bar qyzmet. Bir qaraǵanda meniń jasymdaǵy adamǵa odan artyq laýazym izdeýdiń ózi kúpirlik sıaqtanǵan. Apparat basshysy, menen áldeqaıda jas Murat Musabaev degen jigit alǵashqy kúnnen-aq: "Aǵa, sizdiń ózińiz asa mán berip jatpaýyńyz múmkin, biraq bul mundaǵylar úshin úlken laýazym", — degendi aıtyp edi.

Kelýin kelip alǵanymmen, bul jańa ortaǵa birden kirigip kete almaı jatyrqap, alǵashqy kúnderdiń ózinde-aq boı tarta, tiksine bastaǵanymdy jasyryp qaıtem.

Bul jerge óz betimen kelip jumysqa turý sırek ushyrasatyndyqtan da (nemese ondaıdyń múldem bolmaıtynynan) árbir jańa adamǵa bireýi úmitpen, bireýi kúdikpen qarap ádettengenge uqsaıdy. Úmittenetini — qoldaýshymyz, qolpashymyzdyń túbi bireý bolyp, birigip ketemiz be deýden, kúdiktenetini — "syryn bilmegen attyń syrtynan júrmeniń" keri edi baıaǵy. Qaı qyrynan kelip, qalaı sóıleýdi bilmeı, áldeneden shı shyǵaryp alyp, birdemeni buldirip júrmeımin be degen sekem de joq emes. Ony da birden baıqadym.

Mine, osy jáne basqa da bir jarym jyl ishinde kórgenim, kóńilge túıgenim, renish-ókpe, apparat ishiniń ıntrıgasy, basqa da árqıly tirligi jaıly kúndeligime túsken kóp oılar bar edi. Solardy negiz ete otyra, jaýyrdy jata toqymaı, aqta — aq, qarany — qara kúıinde, ár nárseni óz atymen atap, túgin tústeı otyryp, áńgimelep berýdi paryz sanadym. Bireýdi saqtandyrar, bireýge sabaq bolar, jastardyń adam tanýyna, aınalasyna baıyppen qaraýyna septigin tıgizer degen oı da joq emes. "Kúndeliktiń keıbir betteri nemese oblys ákimshiliginde ótken on segiz aı" dep atap, aıdar taqqan soń, qaǵazǵa bir túsip qalǵan dúnıeni artyq óńdep, qyrnap-jóndep jatqym kelmedi.

Sóz arasynda oqyrmanyma sybyrlap aıtqym keletin de bir ońasha syrym bar — ózim óz bolǵaly óte shabytsyz jazylǵan shyǵarmam da osy boldy. Buryn ne jazsam da jorǵalaı jóneletin qalamym bireý zorlaǵandaı jer baýyrlap jatyp alyp, tusaýly attaı kibirtiktep, keı tusta tipti tabandap turyp alyp, tusaýly ataı kibirtiktep, keı tusta tipti tabandap turyp alyp ta silikpemdi shyǵarǵan. Taqyrybymnyń aýqym-aıasynyń tarlyǵy, keıipkerlerimniń óte usaqtyǵy da dińkeni qurta áser etken bolar dep túıdim. Biraq bergi jaǵy kúlimdep, arǵy jaǵy irindep turǵan ishmerezder, aqymaǵyn aldap, aqyldyny arbaı biletin alaıaqtar, bastyǵynyń aldynda basyn kótermeıtin, kóldeneń kisiniń kózinshe artyq jótelmeıtin mansapqorlar, syrttaı "tyndyryp", ishteı "búldirip" júretin búlikter, túıeni túgimen jutqysy kelip, oıyn saıyn utqysy kelip turatyn júlikter, abyroıy óz basynan aspaǵan, qyzmetimen kemeńgerdiń ózin de jasqaǵan búgingi sheneýnikter jaıly men aıtpasam aıtady, osynyń bárin menen jaqsy biletin kimiń bar, "aýyzǵa kelgen túkirik — qaıta jutsań mákúrik" degendeı, oqtalyp qalǵan ekenmin, endi nesine kúmiljip, tartynshaqtaıyn dedim de, táýekel ete túskemin. Ákimshiliktegi (ortalyq apparatyn aıtamyn) qyzmetkerlerdiń kóbisi áıelder edi. Meniń aınalamda da kóbine-kóp sol joly jińishke jynys ókilderi bolyp edi. Qyz basty, qylshyq shashty demeseń, olardyń ishińde de tolyp jatqan aıary, aılakeri, aramzasy, shaǵystyrýǵa, atystyryp-shabystyrýǵa ıkemdi sý juqpastary bolady eken. Ony da menen basqa eshkim aıtpas, tipti uqsatyp aıta almas dep oıladym. "Búrkit qartaısa — tyshqan aýlaıdy" deýshi edi, bu Sákenge ne bolǵan, kúresýge qara tappaı júrgendeı", — deýshilerge de berer jaýabym osy tóńirekte.

AITAR EDİM

Aıtar edim, qudaı-aý, aıtar edim — tyńdar kim?
Ortasynda otyryp qulaq kesti quldardyń.
Ótkize almaı ózimdi, jetkize almaı sózimdi
Terek bolyp teńselip, yrǵaı bolyp yrǵaldym.
Tyńdaǵanǵa tilimdi tigip turyp báseke men,
Aıtar edim amal ne, aınalamyz tas kereń.
Jaqsylarym jaýynnan qorǵalaǵan torǵaıdaı,
Soqyr kózdiń ózinen sorǵalaǵan jas kórem.
Aıtar edim, ne kerek, qulaq qaıda tyńdaıtyn,
Boztorǵaı da emespin — berekesiz jyrlaıtyn.
Qaıraımyn kep ózimdi — kisi edim ǵoı deımin de,
Iilmeıtin emendeı, samyrsyndaı synbaıtyn.
Aıtar edim — bireýler unatpaıdy burtıyp,
Endi biri qabaǵyn, men aıtpaı-aq, túr túıip.
Bettilerim bul kúnde jer shuqıdy kezimen,
Tóbet kórgen tekedeı tektilerim úrpıip.
Aıtar edim, qudaı-aý, aıtarymdy elge arnap,
Qaıda bara qoımaqpyn aǵaıyndy endi aldap?
Bile tura bir sózim darymasyn eshkimge,
Aınalaǵa aıqaılap aıta bersem... nem qalmaq?!

I

10 qańtar, dúısenbi, 2000 jyl.

Sonymen oılamaǵan, kútpegen jerden jańa bir qyzmetke kiristim. Qazir ǵana Almaty oblysynyń ákimi Zamanbek Nurqadilov apparat májilisinde meni óziniń orynbasarlary, basqarma bastyqtarymen tanystyryp, qyzmetke kirisýimmen quttyqtady. Oblys ákiminiń orynbasary Jibek Ámirhanova, ákim apparatynyń basshysy Murat Musabaev ekeýi meni ornyma otyrǵyzyp: "Al, iske sát, tabysty bolyńyz!" — dep ketken.

Amanhan keldi. Osynda baspasóz qyzmetiniń bas mamany eken. Keshe ǵana úıge telefon soǵyp: "Ata, siz Fatımanyń ornyna oblys ákiminiń baspasóz hatshysy boldyńyz ǵoı, solaı ma?" — dep suraǵan edi. "Joq, Amanhan, ol óz ornynda qaldy, meniń qyzmetim bólekteý", — dep túsindirgen bolatynmyn.

Amanhan, men jańa kelip jatqan adammyn, jumysta qalý, qalmaýyń jaıly basshylarmen óziń sóılesip, óziń shesh, — dedim oǵan.

Óıtkeni maǵan qarama-qarsy bólmege Fatıma Begenbaevany ornalastyryp edi de, Amanhanda ázir oryn bolmaı turǵan.

Ol burtıyp shyǵyp ketti.

Osydan eki kún buryn, 7 qańtar, juma kúni aıaq asty meni telefonmen habarlasyp, Almaty oblysynyń ákimi Zamanbek Qalabaıuly Nurqadilov shaqyrǵan...

Áıtse de bárin basynan bastaıynshy.

"Jazýshy" baspasyndaǵy (bas redaktormyn) jumysyma barýǵa jınalyp, aına aldynda taranyp-sylanyp, moınyma galstýgimdi taǵyp jatqan edim, oılamaǵan jerden telefonnyń tutqıyl bezildep qoıa bergeni. Toǵyzdan asa qoımaǵan mezgil, "erteletip izdep jatqan kim eken?" degen oımen samarqaý baryp trýbkany aldym.

Sáken aǵasyz ba? — deıdi arjaǵyndaǵy syńǵyrlaǵan jumsaq úndi áıel daýysy.

Iá, — deımin men jaıbaraqat qana.

Bul Nurqadilovtiń qabyldaý bólmesinen edi, sizben Zamanbek Qalabaıuly sóılessem deıdi.

Sóılessin.

Assalaýmaǵaleıkúm, Sáke, — degen daýys estildi. — Jańa jylyńyz qutty bolsyn!

Álıkisalam. Raqmet, — dep jatyrmyn men de.

Sáke, kesheden beri qulaǵyńyz shýlaǵan joq pa, siz jóninde biraz áńgime bolyp edi.

Á, joq. Ondaı eshteme bola qoıǵan joq, — deımin sol álgi elpildeı qoımaǵan qalpymda.

Sáke, siz maǵan tez kelip kete alasyz ba? Tumaǵań, Tumanbaı Moldaǵalıev bar, Jibek otyr. Kelip ketseńiz.

Oblys ómirinde ótip jatatyn áldene meroprıatıa shyǵar dep oıladym.

Oý, men qala syrtyna taıaý alysta turamyn ǵoı. Jetkenshe toılaryńyz tarqap ketip júrmeı me?

Qaı jerde turatyn edińiz?

Abaı men Saın kóshesiniń qıylysynda.

Sál únsizdikten soń:

Á, ana tus eken ǵoı. Báribir men mashına jiberip, ol sizdi tapqansha... Odan da bir taksı ustańyz. Pulyn men-aq tóleıin, tez kelińiz, — dep ol áńgimeni toqtatty.

Telefon tutqasyn ornyna qoıaryn qoısam da, oılanbaı bolmady. Buryn bizdiń úıge telefon soqpaq túgili, bir-birimizdi sonshalyq tústep te tanymaıtyn, syrttaı ǵana biletin adamdarmyz. Aıaq asty ne bolyp qaldy eken?

Nurqadilov te esimi elge belgili, áıgili de áıdik azamat. "Meni qaıtpek eken?" degen oımen birge: "áı osy joldastardyń biri qaljyńdap júrmesin, baıaǵy Baqqoja Muqan (ol jaıynda "Qalamdastarym men zamandastarym" deıtin kitabymda jazǵanmyn) emes pe eken", — degen kúdik te qylań berip qalyp edi. Ol birde aýyldan kelgen balanyń, birde aqsaqal aǵalarymnyń biriniń daýsyn salyp, telefonmen meni udaıy mazalap, aldaı berýshi edi.

Baqqojaǵa telefon soǵyp, úıinen taptym.

Shynyńdy aıt, sen maǵan telefon soqqan joqsyń ba? — dep surap, "joq" degesin bolǵan jaıdy táptishtep aıtyp berdim. — Nurqadilov shaqyryp otyr, sen oınap júrgen joqsyń ǵoı, áıteýir.

Joq, oıbaı, — dedi Baqqoja ant-sý iship, — ondaımen oınamaıdy ǵoı, qabyldaý bólmesiniń telefony mynaý, qaıyra tildesip kórińiz.

Nurqadilovtiń qabyldaý bólmesine telefon shalaıyn endi. "Qaraǵym, — dedim jaýap bergen qyzǵa, — men jańaǵy Sáken aǵań ǵoı, álgi kisiler áli kútip otyr ma?

Iá, — deıdi qyz, — Tez kelesiz be? Sizdi kirgizip al degen.

Álgi Baqqoja jumysyndaǵy qyzdardyń birine aıtyp, jaýap bergizip otyr ma degen kúdik áli taraı qoımaı, endi áıelime qarap:

Sen myna telefonǵa habarlasshy, — dep nómirdi berdim. — Nurqadilovtiń qabyldaý bólmesi me, joq pa dep surap al, anyǵyn bileıik.

Aqyry qoıshy, oıyn emes, shyn sóz ekenin osyndaı ıir- shyıyr joldarmen anyqtap alyp, Almaty oblystyq ákimshiligine (burynǵy Úkimet Úıi) jettik taksıletip. Kire beriste Ahmet Kendirbekov inim kútip tur eken, sheshindirip, jol kórsetip júr.

Ákimge Tumanbaı, Jibek bolyp kirdik. Taǵy bir maǵan beıtanys jas jigit bar eken.

Zamanbek Nurqadilov jyly qarsy alyp, hal surasý rásimin jasady da:

Sáke, sizge bir qyzmet usynbaqpyn. "Ákim apparaty basshysynyń qoǵamdyq uıymdar jáne buqaralyq aqparat quraldarymen baılanys jasaý jónindegi orynbasary" dep atalady. Qalaı qaraısyz? — dedi.

Kóp oılanyp jatpadym-aý deımin.

Záke, — dedim, — jańa jyldyń, jańa ǵasyrdyń basynda, orazanyń sońǵy kúninde, aty alty alashqa áıgili Zamanbek myrza úıge telefon soǵyp, habarlasyp, qyzmetke shaqyryp jatsa, qyzǵa uqsap qylymsyp ne qylaıyn. "Balqan, Balqan, Balqan taý, ol da bizdiń barǵan taý" degendeı, qup alyp kóremin de.

Endeshe, — dedi Zamanbek, — myna jigittiń aty-jóni Murat Musabaev, apparat basshysy, sizdiń tikeleı bastyǵyńyz bolady. Qalǵanyn ózi retteıdi. Búgin juma, dúısenbi kúni tańerteńgi toǵyzda osy kabınette kezigetin bolaıyq. Apparat qyzmetkerlerimen tanystyramyn.

Sol kúni kadr bólimin basqaratyn Ásıa deıtin kelinshektiń aıtqanyn buljytpaı oryndap, qajet degen qujattaryn toltyryp, suraǵanyn tapsyryp, kún bata úıge bir-aq oraldym.

Aıtpaqtaı, tús kezinde aldymen Nurmahan Orazbekov dosyma baryp ("Qazaqstan" baspasynyń dırektory) aqyldastym. "Solaı da solaı, aıaq asty qyzmet túrin ózgertýge týra kelip tur, sen qalaı qaraǵan bolar ediń?" dep suradym.

Oılanbaı-aq bara ber, — dedi ol. — Tipti kúni erteń shyqqaly otyrǵan zeınetkerligińe de bul qyzmettiń paıdasy tıip qalýy múmkin.

Sodan keıin baryp ózim isteıtin baspanyń dırektory maǵan rýhanı hám týǵan inideı bolyp ketken Esenǵalı Raýshanovqa aıttym.

Barsańyz — baryńyz, aǵa, — dedi ol da, — Shydamaı bara jatsańyz ornyńyz daıyn ǵoı, qaıtyp kelersiz, neńiz ketip barady.

Áıel, bala-shaǵama osydan keıin ǵana baryp aıttym. Márıa birden: "Ony qaıteıin dep eń, osy jumysynda-aq júre bermeısiń be?" — dep saldy. Jańa ortaǵa men syıyspaı júre me dep kúdik oılaǵandaǵysy edi ol, áıtpese kóp baıybyna baryp jatqan joq. Oǵan meniń amandyǵym, kóńilimniń toqtyǵy ǵana kerek.

Sol kúngi túnde úıge Amanhan Álimovtiń telefon soqqany. "Aǵa, siz Fatımanyń ornyna barypty dep estidim. ras pa?" — dep surady. "Joq" — dedim, Fatıma óz ornynda ákimniń baspasóz hatshysy bolyp qala berdi. Al seniń baspasóz qyzmetiniń bas mamany bolyp qalý-qalmaýyń belgisizdeý bolyp tur".

Ol ras solaı edi. Mana kúndiz ákimniń ózi solaı dep aıtqan.

* * *

Osydan kóp jyl buryn Taldyqorǵan oblystyq partıa komıtetinde nusqaýshy bolyp qyzmet istegenim bar bolatyn. Onda jas kezimiz. Albyrt ta ańǵalmyz. Laýazymdy da, ataq pen abyroı, dańq pen danalyqtyń barlyǵyn "bórikpen-aq uryp alatyndaı" bolyp kúpinip júretinbiz. Kóringenge bas ıip, tez arada baǵynyshty bola qoıý da qoldan kele bermeıtin.

Qazir ájeptáýir bastyqqan kezimiz. Qanshalyq bastan sóz asyrǵym kelmegenimen de, uǵatyn jerde — uǵyp, buǵatyn jerde — buǵýdy úırenip qalǵandaı edik. Bizdiń aýdanda kóp jyl aýpartkomnyń birinshi hatshysy bolǵan, maǵan láıim aqyl aıtyp, qamqorshym bolýǵa tyrysyp júretin marqum Kúrdeýbaı Mujyqov: "Sen endi ne deseń de, ne aıtyp, ne týraly sóıleseń de — bári obkomnyń sózi bolyp shyǵady. Sondyqtan, ásirese, aýzyńa saq bol. Mundaı jerde kiside dos-jar bolmaıdy, tek áriptesi ǵana bolady", — deıtin.

Sol "ósıetti" este ustaýǵa tyrystym.

Bul meniń ózimniń ishteı oıym. Syrymdy anyq bilmeıtin syrt kóz úzip-julyp elden estigenderi boıynsha meni áli de "á" dese "má" deýge daıar turar dańǵoılaý bireý dep biledi. Onyń ústine Zamanbek Nurqadilovtiń arsy-gúrsi, urdajyqtaý minezin biletinder: "Áı, osy ekeýi syıysyp qyzmet isteı qoıar ma eken, bir kún bolmasa bir kún shart ta shurt ketisip júrmesin", — dep anys ańdyǵandar da baryn árkim-árkim jetkizip júrdi maǵan.

Qansha istep, qansha qoıarymdy ózim de mólsherlep kórgen joqpyn. Júre kórermiz dep túıgem. "Taǵdyrdyń bul da bir oıda joqta buryp ákelip salǵan soqpaǵy shyǵar, baıqaıyq", — dedim de qoıdym.

* * *

Bul Zamanbek Nurqadilov pen "Jas Alash" gazetiniń arasy barynsha ýshyǵa shıelenisip, eki jaqtyń da mámilege kónbeı "kisilikten ketisip" turǵan kezi eken. Gazettiń 1999 jylǵy (men munda 2000 jyldyń basynda kelgenimdi bilesizder) otyzǵa jýyq sanynda (ıaǵnı, kún aralatyp dese de bolǵandaı) "Gý-gý", "Urymtal sóz" taǵy basqa aıdarlary arqyly Nurqadilovtiń namysyna tıer alyp qashpa laqap, óńin aınaldyryp qaıta jasalǵan (kollaj) sýreti jarıalanyp turǵan. Zamanbektiń júrgeni, kúlgeni, turǵany, jekirgeni, kekirgeni deısiń be, bári de esepke alynyp, ártúrli keketý, orynsyz muqatý, ospadar ázil-qaljyń, ospaqtarmen "tuzdyqtalyp" birinshi betke berilgen de otyrǵan. Kez kelgen estıar adamnyń "jynyn qozdyryp", ashý-yzasyn týdyrar jaǵdaı edi bul.

Ákim ózi tikeleı aıtpaǵanymen, basqalar arqyly maǵan osynyń bir jaǵyna shyǵý amalyn oılastyrý tapsyryldy.

"Jas Alash" gazetiniń bas redaktory Nurtóre Júsip, onyń orynbasary Qalı Sársenbaılarmen sóılesip, istiń barysy ájeptáýir nasyrǵa shaýyp ketkenin ańǵardym. Qalamdarynyń júıriktigi, oılarynyń ushqyrlyǵy, isker, utqyrlyǵymen baspasóz áleminde attary málim bolyp qalǵan olar da eshkimdi aıaǵyna otyrǵyzar emes, ytyrylyp-aq tur eken. Olardyń yńǵaıyna Zamanbek te jyǵyla qoımasy jáne belgili. Kúsh alyp bara jatqan qyzyl ala órtti ýshyqtyra bermeı, óshirý taǵy kerek.

Eki ottyń ortasynda qalý degenińiz, mine, osy edi.

Dál sol kúnderi (qańtardyń ortasyna taman) jumystan óz erkimen shyǵyp ketken sol baıaǵy Amanhan Álimovtiń "Qazaq ádebıeti" gazetinde "Men Nurqadilovten nege kettim?" — degen maqalasy jaryq kórdi. Bul da otqa maı quıǵandaı áser eteri óz aldyna belgili edi.

Árıne, Amanhan óz maqalasynda kóbine ákim orynbasary Jibek Ámirhanovaǵa soqtyǵyp, til maıyn taýysa qaǵyta otyryp, biraz jerge barǵan eken. Zamanbek Siz aınalańyzda kimder júrgenin ańǵarmaıdy ekensiz, olardyń ishinde dostan qas kóp, qulaǵyńyzǵa jaǵymdy ǵana sóz aıtatyn, shyndyqty búrkep, jaýyrdy jaba toqyp daǵdylanǵan adamdar degen turǵyda syn aıtady.

Qyzmetke jańa kelgen adammyn. Kóp jaǵdaı maǵan áli túsiniksiz, jumbaq ta bulyńǵyr. Saptaıaqqa as quıyp, sabynan qaraýyl qaraǵandar da bar, "bul qaıter eken?" dep buqpantaılaǵan kózder men búldirý jaǵyndaǵy sózder de qylań berip qoıyp jatty.

Amanhandy shaqyryp sóılesip edim:

Sáken aǵa, eger Jibek pen Fatıma aman bolsa, kórińiz de turyńyz, týra eki aıdan keıin sizdiń ózińiz de basqasha saıraıtyn bolasyz áli! — deıdi.

Bátir-aý, óziń sýyn ishken qudyǵyń ǵoı, qaıyryla berip túkirip ketkendeı bolǵanyń ne? — deımin ǵoı mámilege shaqyryp.

Aıtqanym aıtqan, týra eki aıdan keıin sizge kelip, qazirgi pikirińiz ózgermese, eń jaqsy restoranǵa aparyp ózim jýyp berem, — dep ol ketti.

Osynyń bári de meni beı-jaı qaldyra almady. Óıtkeni meni quttyqtaýǵa kirip shyqqan kóńili jaqyn aýdan ókimderiniń birazy (qyzmet ústindegi azamattardyń atyn ázirge atamaýdy uıǵardym) da: "Jibek, Roza, Fatımalar júrgen jerde ózińizge qıyn bolady-aý. Olar ótirikti, shyndaı, aqsaqty tyńdaı etýge mashyqtanyp, tóselip, ábden sheberlenip alǵan. Kózińdi baqyraıtyp qoıyp álginde aıtqanynan jalt bere aınyp ta shyǵa beredi. Baıqańyz!" — desken. Biraq Zamanbek Nurqadilov te meni bul qyzmetke bekerden beker shaqyryp alyp otyrmaǵandaryn da jaqsy túsindim. Bolmaı bara jatsa arqa súıerim de ózi bolady dep sheshtim.

Aıtpaqtaı, osy arada aıta ketpesem bolmaı tur, Nurqadilov alǵash shaqyrǵan kúni sol kabınette meniń aǵa dosym, asyl aqynymyz Tumanbaı Moldaǵalıev bolǵanyn qulaqqaǵys etip edim toı. "Baqsam — baqa eken..." degendeı, Sóıtsem oblys ákimi eń aldymen "osylaı da osylaı, aǵasy, el aldynda, jurt ishinde úlken iri bedelińiz bar, qasyma kelseńiz qaıtedi, arashalaý úshin emes, ara aǵaıyn bolýǵa qalaısyz?" dep qolqa salsa kerek. Sonda Tumanbaı: "men bul jumysqa jaramaımyn. Al shyn mánisinde ózińe alys-jaqynmen kórise qalǵanda ara aǵaıynǵa jarar adam kerek dep otyrsań, ol — Sáken Imanasov. Shaqyryp sóıles, minezi de, beti men bedeli de kelip tur. Qarsy bola qoımas. Men de aıtarmyn!" — dese kerek. Muny maǵan Tumaǵań emes, keıinnen Zamanbektiń ózi emeýrinmen bildirgen bolatyn.

Álgi "Jas Alashpen" aıtys-tartys arasynda (aqyry eki jaqty ashyq suhbat almasý arqyly bul qyrǵı qabaq áreket biraz tolastaǵandaı bolǵan) "Amanhanǵa jaýap berý kerek shyǵar, bul da sizdiń mindetińizge jatady" degen syńaı ańǵaryldy. Kóp oılanyp jatpaı "Qazaq ádebıeti" gazetiniń atyna myna bir maqalany daıyndadym.

---