- 04 jel. 2023 00:00
- 258
Mahambet pen Jáńgir han (İ nusqa)
Jáńgirdiń alǵashqy Isataı-Mahambet tóremen tatý kezderinde Mahambet penen Bekmaǵambetti sózden jyǵa almaı júredi, hannyń qaı bıleri bolmasyn bulardyń aldynda qaıbyrtyp sóıleı almaıtyn bolady.
Bir kúni Jáńgirdiń úıine qaıyn atasy Qaraýylqoja keledi.
— Shyraǵym, Jáńgirjan! Sen myna eki ıtti qutyrttyń ǵoı, ne oılap otyrsyń, qandaı is qaralsa da, Mahambet pen Bekmaǵambettiń sózin qaýly-qaraǵa alasyń, basqamyz sóılep-sóılep bosqa qalamyz, sonan beri taq qutyrdy ǵoı, — deıdi Qaraýylqoja.
— Oıbaı, ata! Ol ekeýin sózden jyǵamyn dep júrgende, olardan ózim jyǵylyp qalamyn. Olardyń sózin qaýlyǵa alatynym ras, olar aıtsa, zańǵa sıystyryp aıtady, — deıdi Jáńgir.
— Joq, shyraǵym, «handa qyryq kisiniń aqyly bolady» degen, qalaı da bir sóz tabarsyń, — deıdi Qaraýylqoja.
— Jaqsy olaı bolsa, keshe osynda bir ala qorjyn arqalaǵan qyzylbas qomyq júr edi, sony taýyp keltirińiz, — deıdi.
Kelgen soń qomyqqa aıtady:
— Erteń osy úıde jıylys bolady. Sońǵy jaǵynan bir-eki adam keledi. Sonyń ishinde aq qalpaq, qyzyl maqbal ishik kıgen adam kirip kelgende, ushyp turyp moınynan qushaqtap: «Qaıran baýyrym-aı, siz de osy úıge keledi dep kútip otyr edim de». Má saǵan, sonyń úshin! — dep bes som qarjy beredi han.
Jıylys bolady, Bekmaǵambet tórge baryp, otyryp qalady. Mahambet aıaq kıimin sheship kidirip qalady. Ýáde boıynsha qomyq ushyp tura kelip, Mahambettiń moıynynan qushaqtaı alady: «Qaıran baýyrym, sizderdiń osy úıge keletinińizdi kútip otyr edim!» — deıdi.
— Iá, bul ordaǵa qańǵyp kimder kelmegen? Qalmaq ta, sart ta, noǵaı qazaq ta kelgen, kelip kúnin kórgen. Sonyń biri bolyp sen de kúnińdi kórersiń, jiberip-jiber, — deıdi Mahambet.
Ornyna baryp otyryp:
— Iá, shyraǵym-aı, joq bolsa kim jaqsy, júdep qalǵan ekensiń, keshegi bir kúnderde sende bir sart penen noǵaı, qazaqtardyń ortasyna otyrýǵa jaraıtyn bala ediń-aý! Shaqyrshy meniń qoıshymdy, aparshy bizdiń úıge myna paqyrdy. Báıbishege aıt mynany kıindirsin jaqsy etip, sodan soń maǵan jibersin. Men bul paqyrdy baıaǵydaı sart penen qalmaqtyń arasyna otyrǵyzyp tóbesin kókke jetkizeıin, — deıdi Mahambet.
Jáńgir, Qaraýylqoja, Shombal bı — bári jer shuqyp otyryp qalady.
Oqýǵa keńes beremiz:
Jylqynyń torysy kóp pe, tóbeli kóp pe? (İ nusqa)
Syrymnyń Nuraly handy shabýy (İİ nusqa)
Baımaǵambet sultan men Syrym batyr