InfoHub Logo

Ekonomıka jáne quqyq fakúltetiniń «Quqyqtaný» mamandyǵynyń
Iý-401 top stýdenti  Amanjol Janargýl Madelıkyzy
Ǵylymı jetekshisi: Ekonomıka jáne quqyq fakúltetiniń
«Quqyqtaný» kafedrasynyń aǵa oqytýshysy
Mursalova Lázzat Amanǵalıqyzy

Jastar - eldiń keleshegi. Ata-babadan mura bolyp qalǵan, ony urpaqtyń birneshe býyny sabaqtasa damytqan tilimizdi, ádet-ǵurypty, tarıhty, mádenıetti, óner, bilim men ǵylymdy alǵa aparatyn solar. Sondyqtan da olardyń bilimdi, ónerli, eńbekqor bolǵanyn ǵana emes, mádenıetti bolǵanyn, jany da táni de sulý bolǵanyn, tilimizdiń qadirin túsirmeı, abyroıyn asqaqtata túsýin qalaımyn.

Prezıdent el jastarymen bolǵan kezekti bir kezdesýinde «Erkin elde ósken urpaqtyń rýhy árdaıym bıik bolýy tıis. Jastary jalyn júrekti, órshil namysty, bıik rýhty bolsa –ol eldiń eńsesi de bıik bolady. Órshil, namysshyl jas otanshyl patrıot keledi, halqyna, óz ultyna adal qyzmet etýge umtylady.» Sondyqtan jastar Elbasynyń senimi men úmitin aqtaýymyz tıis. Qazaq elin «Máńgilik el» qylatyn bizder, jastar!»

Tar jol taıǵaq keshýmen kelgen Táýelsizdik bizge shattyq pen baqyt syılady. Mine, egemendigimizdi tý etip, eńseli el bolǵanymyzǵa jıyrma alty jyl tolyp otyr. Ult-azattyq kótelister, Uly Otan soǵysy men jeltoqsan oqıǵasy, qatal synaqtan ótken jandardyń janqıarlyq erligi arqasynda, biz ómir súrý baqytyna ıe boldyq. El tizginin ustaǵan Elbasynyń sarabdal saıasaty qazaq elin bıiktetti. Qazaqstan meleketindegi beıbitshilik pen turaqtylyq, yntymaq pen birlik-basty qaǵıdalarynyń arqasynda osyndaı jetistikterge qol jetkizdik. Árıne, táýelsizdik jyldary kóp ister atqaryldy. Jas memleketimizde saıası turaqtylyq, ultaralyq kelisim qalyptasyp, Qazaq halqynyń bereke, birligi artty. Bilim men ǵylym, tehnologıa damyǵan zamanynda mektepter men joǵary bilim beretin ýnıversıtetter, balabaqshalar salynyp jatyr. San túrli mamandyqtar ashyp, el damýyna úles qosatyn azamattar ósip keledi. Alash arysy Maǵjannyń

Arystandaı aıbatty,

Jolbarystaı qaıratty,

Qyrandaı kúshti qanatty

Men jastarǵa senemin! – dep búgingi jastarǵa úmit artyp ketkenin baıqaımyz. Sondyqtan men ata-babamyzdyń mura etken jerin odan ári kórkeıtý úshin qolymnan kelgeniniń barlyǵyn jasaýǵa tyrysamyn. Osyndaı ǵajaıyp memlekette turyp, beıbitshilik kúnniń astynda ómir súrgenimiz – eń úlken baqyt. Qanshama naǵyz patrıot qazaq atalarymyz armandaǵan, ańsaǵan baqyt. Sol baqytty baǵalap, ári qaraı memleketimizdiń órkendeýine, gúldenýine úles qosý – bizdiń paryzymyz. Otanǵa degen ystyq yqylas – memlekettiń jarqyn bolýyna septigin tıgizer keremet sezim.

«Eńbek etseń erinbeı, toıady qarnyń tilenbeı »- dep qazaq atam aıtqandaı, búgingi jastarymyz eńbekqor, jańashyl, izdenimpaz bolyp qalyptasýda. Ózderińiz bilesizder, Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń salıqaly saıasatynyń arqasynda kóptegen baǵdarlamalar iske asyrylyp jatyr. Bulardyń arasyndaǵy «Bolashaq» baǵdarlamasyn erekshe aıtyp ótýge bolady. Osy baǵdarlama arqyly bizdiń kóptegen jastarymyz syrt elderge baryp, bilim alyp, tájirbıe jınap qaıtýda. Olar osy alǵan bilimderin elimizdiń ıgiligine jaratyp, memleketimizdiń damýyna úles qosyp júr. Budan bólek, jastar saıasatyna qatysty basqa da birqatar baǵdarlamalar qolǵa alynýda. Máselen «Jasyl el», «Jastar praktıkasy», «Dıplommen aýylǵa» syndy baǵdarlamalar bizge, ıaǵnı jastarǵa serpin berip, alǵa qaraı umtylýǵa yqpal etýde. Degenmen qazirgi tańda jastar arasyndaǵy máseleler de joq emes. Biz qazaq jastary,esti de tekti,kóregen de kemeńger basshynyń ózge memleketter qazaq halqyn kórgende tańǵalarlyq úlgi-ónege tutarlyq ulaǵaty zor aıtýly eli, onyń kelel urpaǵy bolýǵa mindetti. Eń qýatty, eń qunarly, eń saýatty rýhanıat tek jastarǵa ǵana tán. Eger jastardyń ózderi bilim alýǵa umtylmasa, eshkim de jáne eshnárse de, tipti eń damyǵan bilim berý júıesi de olardy eshnársege úırete almaıdy.

Memleket degen ystyq ataý júrekti eljiretip, janymyzǵa jylýlyq beredi. Ananyń balasyna darytqan meıirimindeı. Eger ana balasynyń bolashaǵyn búginnen bastap oılamasa, balanyń bolashaǵy ne bolmaq? Biz de sol senimdi ultymyzdyń, elimizdiń bolashaǵyn búginnen bastap oılap, tarıhymyzdaǵy ata-babalarymyzdan úlgi ónege alaıyq. «Jetim kórseń, jebeı júr» — dep dana halqymyz aıtqandaı, keıbir jastarymyz jetimderge qolyn ushyn berip, rýhanı dúnıesin baıytyp, naǵyz qazaqılyqqa tárbıeleýge óz úlesterin qosyp júr

«Memlekettiń damýy men gúldenýi úshin basty ulttyq basylymdylyqtar – beıbitshilik, turaqtylyq pen kelisimniń  tóńireginde toptasýymyz kerek. Olarsyz eshqandaı máseleni sheshý múmkin emes», dep málim etti – memleket basshysy Nursultan Ábishuly Nazarbaev. Elimiz tatý bolyp, biriligimiz tarasqan  el bolsaq, memleketimiz tynysh ómir súredi. Búgingi kúnimizdi ǵana oılamaı, árqashanda erteńimizdi oılap, elimizdiń ahýalyn túzetýimiz kerek. Árıne, qazir de memleketimizdiń ahýaly jaman emes. Biraq, odan ári gúldendirip, jańartý bizdiń qolymyzda. Memleketim meniń baǵa jetpes baılyǵym. Ańsap, saǵynyp qaýyshqan shyraıly keń baıtaq dalam. Men qazaq eliniń bolashaǵyn oılap kóp alańdaımyn. Qolymnan keleri — jastardy tárbıelikke shaqyrý. Bilimdiden buryn tárbıeli, ımandy, adamgershiligi mol adam bolsa, elin, jerin, máńgi súıip, qorǵap óteri haq. Ótken zamanda óziniń oılary men júrekke jylý syılar sheshendik sózderin, aqyl-keńesterin urpaqqa  máńgi óshpes mura etip qaldyrǵan senimdi rýhanı turǵysynan baıytqym keledi.

Qazirgi tańda dinı ekstremızm men terorızm úlken ózekti másele bolyp otyr. Aıdyń jaryq kúninde jastarymyz túzý joldan adasyp, teris aǵymnyń jeteginde júrgender kóp. Memleketimizdiń eń qorqynyshty beınesi de mine, osy. Qazaq qyzdary qara jamylyp, adam kórse shoshyrlyqtaı hálde júrýi – beıbit jaryq ómirimizdiń qarańǵy bulttary ispetti. Eger osylaı jalǵasa berse, taǵy da kóp jastarymyz qara jamylyp, beıbitshilikke, birligi jarasqan eldiń tirligin qurta  ma dep qatty qorqamyn. Jastarymyzdyń dinı saýattylyǵyn arttyrý eń basty másele bolyp otyr. Memlekettiń jan-jaqty gúldenýi degenimiz – aınalamyzdaǵy búkil jamandyqtan arylý. Tek qana bıik-bıik úıler turǵyzyp, ataq-dańqqa bólenýmen memleket gúldemeıdi. Biz jastar ujymy bolyp birge atsalysyp, elimizdegi túrli qaıyrymdylyq sharalarǵa qatysyp, jaraly janǵa demeý bolsań, dinı ekstremızm men terorızmge qarsy turyp, sapaly bilim alyp, bolashaqta qazaq eliniń ar-namysyn, qorǵaıtyndaı naǵyz patrıot bolýymyz kerek.

Elimizdiń kóginde táýelsizdik týy jelbiregennen beri óshkenimiz jandy, ólgenimiz  qaıta tirildi, ata-baba dástúri kósh túzedi, halqymyz eńsesin tiktep jarqyn bolashaqqa kol sozdy. Sodan beri atqan oqtaı zýlap, tabandatqan 26 jyl ótti. Qazaqstannyń  jıyrma alty jyldyq ǵumyryna kóz salsaq, aýyz toltyra aıtarlyqtaı, kókiregińdi maqtanysh sezimi kernep eske alarlyqtaı jetken jetistikteri, asqan asýlary men baǵyndyrǵan belesteri bar.

Búgingi Qazaqstan Astanasyn bas qala etip, damyǵan  mádenıet pen ekonomıkanyń, bilim men ǵylymnyń ortalyǵyna aınaldyryp, eliniń turaqtylyǵy men birligin saqtap, dúnıejúzine tanytýǵa kúsh salýda. Buǵan memleketimizdiń Birikken ulttar uıymyna, Eýropadaǵy qaýipsizdik pen yntymaqtastyq uıymy sıaqty halyqaralyq qaýymdastyqtarǵa múshe bolyp dúnıe júzi elderimen tyǵyz baılanys ornatýy jáne osy jolda atqaryp jatqan qyrýar isteri dálel bola alady. Kemeńger Elbasymyzdyń «Qazaqstan-2050» baǵdarlamasy óz baǵytymen júzege assa, keleshekte Qazaqstan memleketi dúnıe júzindegi iri memleketter qataryna qosylady degen senimdemin.

«Otan - ottan da ystyq» degen dana halqymyz, adam balasynyń júreginde eń birinshi, aq sút bergen týǵan anasyna degen sezim oryn alsa, ekinshi, Otanǵa degen jalyndy, ystyq sezim oryn alady eken.

Babalarymyzdyń úmitin aqtaý maqsatymen qazir Qudaıbergen Jubanov atyndaǵy Aqtóbe óńirlik ýnıversıtetinde sapaly bilim alyp, bolashaqta elimizdiń damýyna óz úlesimdi qosatynyma senimdimin. Júregimniń qalaýymen «Ekonomıka jáne quqyq» fakúltetiniń quqyqtaný bólimine oqýǵa tústim. Qazirgi tańda 4 kýrs stýdentimin. Ýnıversıtette tórt jyl alǵan bilimimniń bir kádege jaraıtynyna senimdimin. Óıtkeni boıda óz mamandyǵyma degen súıispenshiligim bar, qýat pen jiger, bolashaqqa úmit pen senim bar. Tizbekteı kele aıtqym keletini, naǵyz maman ataný jolyndaǵy alǵan bilimimdi kádege jaratý, óz betinshe úzdiksiz bilim alý daǵdylaryn meńgerý, básekege qabiletti bolý, óz mamandyǵyma degen adaldyq-otansúıgishtiktiń quramdas bólikteri dep túsinemin. Bolashaqta úlken jetistikterge jetip, elim úshin bárin isteýge daıynmyn. Eldiń ár azamaty óz taǵdyryn el taǵdyrymen baılanystyryp, shyn yqylasymen eńbek etetin bolsa ǵana  biz Elbasy aıqyndaǵandaı «Qazaqstan-2050» Strategıasyna saı básekege qabiletti 50 eldiń qataryna kiretin bolamyz.

Meniń aıtpaǵym, Qazaqstan meleketiniń erteńgi bolashaǵy jastarǵa, ıaǵnı bizge táýeldi. Alash ardaqtysy Ahmet Baıtursynovtyń «Basqadan kem bolmas úshin biz bilimdi, baı, hám kúshti bolýymyz kerek. Bilimdi bolýǵa oqý kerek, baı bolýǵa kásip kerek. Kúshti bolýǵa birlik kerek. Osy kerekterdiń jolynda jumys isteý kerek» dep oılaımyn.

---