Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 kún buryn)
Men saǵan esirtki jaıly aıtyp beremin

Sálem, jas jetkinshek! Men senderge ǵalamdyq máselege aınalyp otyrǵan taqyryptyń biri – esirtki jaıynda aıtqym kelip otyr. Esirtki - adam ómirin túbegeıli ózgertip, adamnyń kóńil-kúıin,sana-sezimin ,minez-qulqyn buzatyn qaýipti  nárse. Álemniń kóptegen elderi bul zatty adam ómirine asa qaýipti dep sanap, tutynýǵa tyıym salyp keledi. Áıtse de, álem boıynsha da, bizdiń elimizde de balalar men jastar arasynda ishimdik ishý,temeki shegý,esirtki zattardy qoldaný kúnnen-kúnge  órship, búgingi tańnyń kókeıkesti máselesine aınalyp otyr.

Esirtkiniń shyǵý tarıhyna kóz júrgirtsek, bul zıandy nárseniń túp tamyry tereńde jatyr eken. Polák dárigeri Stanıslav Gýrskı esirtki jaıynda kóp jyldardan beri ǵylymı túrde aınalysyp keledi. Ol  kóne zamannyń shyǵarmalarynda esirtki paıdalanýshylar týraly aıtylatyndyǵy týraly oı bildirdi. Ondaı mysaldary Gomerdiń «Odısseıinen» jáne úndi halqynyń kóne jazbalarynan kórýge bolady deıdi. Sol kezde-aq adamdar ony júıeli túrde paıdalanǵandyǵy týraly derekter keltiredi. Sonymen qatar, Taı eli, Bırma, Laýosta áli kúnge deıin paıdalanýdyń eskilikti dástúri saqtalyp keledi eken.

Eýropa elderinde bul negizinen ekinshi dúnıejúzilik soǵystan keıin kóp tarady. Áýeli ony denedegi aýrý azabyn ýaqytsha bolsa da basý úshin qoldansa, odan keıin tozǵan júıkeni sabyrǵa túsirý úshin dári retinde qoldanǵan. Al qazirgi kezde esirtkini qoldaný  múldem basqasha sıpat alýda. Jastar ýaqytsha bolsa da rahat sezimge bólený úshin paıdalana bastady.

Amerıkalyq, sheteldik kınofılmderdi kórip otyrsań, jetkinshekterdiń esirtkini paıdalanyp jatqan kórinisteri, epızodtary deneńdi túrshiktiredi. Jańyńdy aýyrtady. Sebebi ómir-adamǵa berilgen eń qymbat dúnıe. Sol qymbat dúnıeniń qadirin túsinbeı, óz ómirine balta shaýyp, qaýip tóndirip jatady. Sonymen qatar, óziniń ǵana ómirin qurpaı, qorshaǵan ortaǵa da zıanyn tıgizedi. Atap aıtar bolsaq, buzaqylyq jasaý, qorlyq kórsetý t.b qylmystar jasaıdy.

Qazaq halqy «Deni saýdyń-jany saý» dep bekerge aıtpaǵan. Adamnyń basty baılyǵy – densaýlyq. Basty baılyǵymyzdy saqtap, salaýatty ómir saltyn ustaný  - óz bolashaǵymyzdy bıikke kóterý bolyp tabylady. Sebebi memleketimizdiń bolashaǵy, kúsh-qýaty - deni saý, bilimdi, mádenıetti urpaq.

Sóz sońynda aıtpaǵym, jas jetkinshekter, meniń dostarym! Zıandy nárselerden, ádetterden, ishimdikten, shylymnan, esirtkiden boıyńyzdy aýlaq bolyńyz.  Óz qoǵamyńa, elińe paıdaly azamat bolam deseń – esirtkige, zıandy nárselerge áýestenbe! Densaýlyqtaryńyz myqty, shymyr bolsyn! Sportpen shuǵyldańyzdar!

#ÝPNDPKZO
Sahıjanova Adına
Qarmaqshy aýdany Baıqońyr qalasy
№277 mektep-lıseıi 6-synyp oqýshysy


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama