InfoHub Logo

«Mysyq pen mysyqaılar» kartınasyna áńgime qurastyrý taqyrybyna ashyq sabaq konspektisi

Bilim berý salasy: Qatynas
Bólimi: Til damytý
Taqyryby: Mysyq pen mysyqaılar
Maqsaty: Shyǵarmashylyqty áńgime qurastyrýdy jetildirý.
Baǵd. mazmuny: 1. Kartınada naqty nysanany bólip alýdy jáne oǵan at qoıa bilýdi úıretý. Jumbaq mazmunyn asha bilýdi úıretý.
2. Bólinip alynǵan nysadardy syzba arqyly qosýdy, olar jaıynda shyǵarmashylyqty áńgime qurastyrý daǵdylaryn qalyptastyrý. Zat esimderdi sıpattaýdy jattyqtyrý. Zeıinderin, esterin, baıqaǵyshtyqtaryn, shyǵarmashylyqtaryn, qıaldaryn damytý.
3. Dostyqqa, bir - birin tyńdaýǵa, úlken sózin bólmeýge tárbıeleý. Óz oılaryn tolyq aıtyp, óz kózqarasymen durys bólisýge tárbıeleý.
Quraldar: «mysyq pen mysyqaılar» kartınasy, aq qaǵazda salynǵan mysyqtyń qańqasy, «sıqyrly» flomasterler, nysandardyń úlgileri, medalóndar, sıqyrshylar sýretteri, sıqyrly taıaqsha, molbert.

Sózdik jumys: mysyqaılar, úlpildek, alasha, oıynqumar
Bılıngvaldy komponentter:
mysyq – koshka
mysyqaılar – kotáta
úlpildek – pýshıstyı
jún – sherst
meıirimdi – dobryı

Psıhojattyǵý «Shattyq sheńberi»
- Balalar biz qazir ádemi sheńber quryp búgingi kúnge alǵysymyzdy bildirip, bir – birimizge jyly lebizder aıtyp, shattyq syılaıtyn bolamyz, sóıtip kóńil – kúıimizdi bir kóterip alamyz.
Tárbıeshi búgingi bolatyn jaıttardyń, sabaqtyń sıqyrly bolatynyn atap ótedi.
- Sonymen sıqyr bastaldy. Balalar, biz qazir ádemi sıqyrly sózdermen sýrettep, myna aldaryńda turǵan mysyqtyń sýretin salyp shyǵamyz. (taqtada aq qaǵazǵa salynǵan mysyqtyń jaı denesi, basy bolady). Káne ádemi sózderińdi aıamaı, mysyqty sýretteńder.
- Mysyqtyń ádemi kózderi bar (mysyqqa kózder salynady)
- Mysyqtyń uzyn mamyq quıryǵy bar (quıryǵy salynady)
- Mysyqtyń tikireıgen eki qulaǵy bar (qulaqtary salynady)
- Mysyqtyń maıysqan ádemi murttary bar (murty salynady)
- Mysyqtyń oımaqtaı aýyzy bar (aýyzy salynady)
- Mysyqtyń ulpa júnderi bar (júnderi salynady)
- Mysyqtyń myqty tórt aıaǵy bar (4 aıaǵy salynady)
Sóıtip, mysyq sýretteledi, qandaı sýret shyqqanyn ózderi baıqaıdy. Mine biz osyndaı ádemi sózdermen keremet sýret salyp shyqtyq.
«Jaqsy, jaman» oıyny
- Balalar, mysyqtyń jaqsy jaǵy qandaı? (tyshqan ustaıdy, aýyrǵan jerińdi basady, bala bolyp oınaıdy, erkeleıdi)
- Jaman jaǵy qandaı? (tyrnaıdy, sút kóp ishedi, ıirimdi tarqatady).
- Durys, sonda biz mysyqty kóbine meıirimdi, názik dep aıtamyz.
- Endi búgingi sabaqta osy sýretimizdi sıqyrlap jibersek qaıtedi. Ol úshin bizge «sıqyrly taıaqsha» kerek. Sender kózderińdi jumyńdar, al men sıqyrlaımyn.
- Sıqyr – sıqyr bolady, ǵajaıypqa keneltedi. (taıaqshamen aýada ırekter jasalady).
(balalardyń kózderi jumýly turǵanda, tez arada molbertti teris qaratyp, artyndaǵy úlken kartınany bura qoıamyz).
- Mine keremet, balalar, sıqyr degen qandaı eken. Mynaý ne? Kartına. Onda ne salynǵan «Mysyq pen mysyqaılar» salynypty.

Endi oıyn oınaımyz. Oıynnyń aty «Dúrbi».
Tárbıeshi sıqyrly taıaqshasymen dúrbilerdi janap ótedi, sonda olar sıqyrlyǵa aınalady. Endi alaqanymyzdy domalatyn jasaǵan dúrbimizben biz qazir kartınany qarastyratyn bolamyz. Endeshe bizge kómekke «Bárin ból» sıqyrshysy keledi. Ol qazir bárin jeke – jeke bólip tastaıdy. (balalar nysandardy atap, bir – birden kartınadan bólip ala bastaıdy, al tárbıeshi olardy taqtaǵa iledi).
Oıyn «Sheńberde ne turady?»
Tárbıeshi taqtadaǵy nysandardy suraıdy, myna sheńberde ne turady eken? Mynada she?
- Mysyq turady.
- Ol qandaı?
- Úlken.
- Taǵy ne bar?
- Mysyqaılar.
- Olar nesheý?
- Úsheý.
- Mysyq ne istep jatyr?
- Eshteńe, ol balalaryna qarap jatyr.
- Olar qandaı janýarlar?
- Úı janýarlary.
- Biz tez baǵdarlaý úshin, endeshe osy mysyq pen mysyqaılarǵa at qoıaıyq. Mysaly, úlken mysyq – Baǵlan bolsyn, kishkene sary mysyqaı – Altynaı, sur mysyqaı – Erketaı, qara alasy – Tompaq. Endi biz sýretti qarastyrǵanda mysyqtardy atymen ataıtyn bolamyz.
- Balalar, bizge taǵy bir qonaq kelip qapty, onyń aty «Bárin qos» degen sıqyrshy eken. Bul sıqyrshy barlyǵyn bir – birine qosyp júredi eken. Endeshe qazir sendermen taǵy bir oıyn oınaımyz.
Oıynnyń aty «Dos izdeımin».
- Qazir myna taqtadaǵy sheńber ishinde turǵan nysandardy biz bir – birlerine qosamyz. Ol úshin bizge «sıqyrly flomaster» kerek. Sıqyrly flomaster sheńber ishindegi zattardy bir – birlerimen dostastyrady.
(balalar nysandardy ózara qosa bastaıdy)
- Nege mysyqty alashamen qostyń?
- Óıtkeni ol alasha ústinde jatyr.
- Nege Baǵlandy Erketaımen qostyń?
- Óıtkeni ol onyń balasy.
- Nege Altynaıdy sútpen qostyń?
- Óıtkeni ol sút iship jatyr.

(osylaı taqtadaǵy nysandar ózara shym – shytyryq bolyp qosylyp jatady).

Endi dem alaıyq. Kimniń úıinde mysyq bar, senderdi mysyqty qalaı erkeletesińder?
SERGİTÝ SÁTİ
- Maı bereıin, qurt bereıin,
- Quıryǵyńdy bulǵańdatshy (qımylmen kórsetiledi, mysyqtyń quıryǵyn sıpaımyz).
- Balalar, bizge qonaqqa «Bárin estip turmyn», «Bárin qolymmen sıpaımyn» sıqyrshylary kelipti. Olar bizdi kartınanyń ishine shaqyryp jatyr. Baramyz ba? Endeshe taǵy da kózimizdi jumamyz. Men sıqyrly taıaqshamen sermeıin. (kóz jumylyp, taıaqsha sermeledi).
Oıyn «Kartınaǵa ený»
- Balalar, mine kartınaǵa endik, endi mysyqtar otbasyn shoshytyp almaý úshin, tynysh júremiz. Káne «Bárin estımin» sıqyrshysy birdeńe aıtqysy keledi eken. Ol: men mysyqtyń pyrylyn estidim – deıdi. Sender ne estip tursyńdar?
- men Altynaıdyń sút ishkenin estidim, ol erke eken.
- men Erketaıdyń jippen oınaǵanyn estidim. Tyrnaqtary qyshyp turǵan soń, jipti tarqatty.
- men Tompaqtyń mıaýlaǵanyn estidim. Ol anasynyń janynan shyqpaıdy.
- men sebettiń qulaǵanyn estidim. (osyndaı boljamdar aıtylady) Ústel ústinde turǵan sebet aýyr.
- Endi «Bárin qolymmen sıpaımyn» degen sıqyrshymyz birdeńe deıdi. Ol: «men alashany sıpadym, ol qatty eken» dedi. Sender she?
- men sebetti sıpadym, ol budyr.
- men Baǵlandy sıpadym, ol jumsaq eken.
- men Erketaıdy sıpadym, ol kishkentaı, názik eken. (t. s. s. shaǵyn áńgimeler qurastyra berýge bolady).
- Endi kózimizdi qaıtadan jumaıyq, kartınadan shyǵyp, tobymyzǵa qaıtaıyq. Sıqyrly taıaqshamen sermeıin.

Oıyn «Iá - joq»
Taqtaǵa bir júrgizýshi bala shyǵady. Ol tárbıeshige kartına ishinen qandaı zatty jasyrǵanyn aıtady. Balalar ony baǵdarlaý arqyly taýyp alǵa tyrysady
- Ol sol jaqta ma? (Iá ne joq deıdi)
- Baǵlannyń qasynda ma?
- Sebettiń aldynda ma?
- Jerge jaqyn ba? (t. b. balalar suraq qoıa beredi, al júrgizýshi durys tabylsa, jaýabyn ataıdy).
Oıyn «Keıipkerge aınal»
- Balalar qazir men senderge myna medalóndardy kıgizemin, sosyn sıqyrly taıaqshammen sıqyrlaımyn. Sender sol medalóndaǵy keıipkerlerge aınalyp ketesińder.
Medalóndar: sebet, ústel, Baǵlan, sút, tárelke, alasha, Erketaı, Tompaq, Altynaı.
Keıipkerge aınalǵan balalar óz atynan áńgime aıtady:
- Men Baǵlanmyn, úlkenmin, balalarymdy jaqsy kóremin. Olar erke. Sút ishkendi unatady.
- Men Erketaımyn. Atyma saı erkemin. Sút tátti bolǵan soń ony ishkim kele beredi.
- Men Tompaqpyn. Kishkentaımyn, kóbinese anamnyń janynda uıyqtaǵandy jaqsy kóremin.
- Men ústelmin. Qattymyn, meni aǵashtan jasaıdy. Meniń ústime kóp zattar qoıylady.
- Men Alashamyn. T. b.
(áńgime qurastyrylady)
- Balalar sonymen kartınany qarastyrǵan qyzyq boldy ma? Biz ony áli basqa qonaqtarmen qarastyratyn bolamyz. Endi osy kartına boıynsha shaǵyn áńgime qurastyryp kóreıikshi. Áńgimeniń basy, ortasy, aıaǵy bolatynyn barlyǵyń bilesińder ǵoı. Sýrette neler bar eken? Olar ne istep jatyr? (1 - 2 balany taqtaǵa shaqyryp áńgime qurastyrylady).

Qorytyndy
- Balalar maǵan senderdiń áńgimeleriń óte unady.
- Qalaı oılaısyńdar, sózben kim ádemi sýrettedi? Kim sýretshi eken?
- úı tapsyrmasy: úıde osy aıtylǵan áńgimege baılanysty sýretti ózderiń aq qaǵazǵa boıaýmen salyp kelesińder. Kelesi joly sol sýretterdi qarastyramyz.
- Sýretke qandaı at qoısaq eken? Kim oılap tabady?
-«Mysyqtar», «Mysyqtar otbasy», «Mysyqaılar oınap júr», «Mysyq pen mysyqaılar». Barlyq qoıylǵan attaryń tamasha. Negizi bul kartınanyń sýretshi qoıǵan ataýy «Mysyq pen mysyqaılar».