InfoHub Logo

Tárbıe, tálim - kitapta.
Tárbıe máselesin sóz etkende balalarymyzdyń kitap oqýdan qol úzip bara jatqany janǵa batady. Oqýshylardyń kópshiliginde samarqaýlyq basym, qyzyǵýshylyq jetimsiz. Tipti ashyǵyn aıtsaq, kórkem týyndy oqymaıtyn, kórkemdik álemine qyzyqpaıtyn, odan góri teledıdar, kıno kórgendi hosh sanaıtyn oqýshylar qatary jyldan - jylǵa kóbeıip keledi, ashshy da bolsa, shyndyq osy. Bul jaǵdaıda orta jáne joǵary mektepter ustazdary, bárimizdiń de qatysymyz bar. Qaı qaısymyz da shákirtterimizden jetkilikti deńgeıde talap ete bilemiz be? Maksım Gorkıı:«Ashyqqan adam asqa qandaı obyr bolsa, men kitap oqýǵa sondaı obyrmyn...» degen eken.
Al, búginde osyndaı jastar kezdese me...

Kitap - adam balasy aqyl - oıynnan týǵan rýhanı baılyqty saqtap, ony urpaqtan - urpaqqa jetkizip otyratyn, bilim men tárbıe beretin qural. Ol - adamzat jasaǵan eń uly keremetterdiń biri. Meniń oıymsha, balalar teledıdar men kompúter oıyndaryna áýes sıaqty. Olar sol kógildir jáshikterden (aýdıo, vıdeo, ınternet) bárin daıyn kúıinde qabyldap jatyr. Nelikten bizdiń halyq kitap oqymaıtyn dertke ushyrady. Kitaphanashynyń, ata - ana men muǵalimniń belsendi kómegi qajet. Olarǵa barlyq bilim kitapta ekenin álide bolsa jete túsindirip kómektesýimiz qajet. Ol úshin ony mektep tabaldyryǵyn attaǵan búldirshinderden bastasaq. «Artyq ǵylym kitapta, erinbeı oqyp kórýge» dep Abaı atamyz aıtqandaı, kitapty balaǵa jastaıynan oqýǵa baýlý kerek. Biraq, eshqashan da balany oqýǵa májbúrlemeýimiz qajet. Oqýshyny óz betimen kitap oqýǵa úıretip, ony qalyptastyrý úshin júıeli jumystar júrgize bilý kerek. Kitappen shyndap jumys isteı almaý bireýlerdiń kitapqa degen súıispenshiligin muqaltsa, endi bireýlerdi júıesiz, oılanbaı oqýǵa ákelip soqtyrady. Osy bastan aldyn almasaq, barar - bara rýhanı álemge atústi qaraıtyn indetke jolyǵamyz. Shynymen de adam balasynyń sanasyn rýhanı adamgershilikten góri kúıki tirlik basyp ketse, onda onyń ómirine aqaý túsetini belgili. Orystar kitap oqymaıtyn halge jetkenin zerttep, zerdelep kúresýde. Bizde jumys joq deýden aýlaqpyn. Qol jetkizgen jetistikterimizde jeterlik. Árıne, barlyq oqýshylardyń ádebı týyndylardy oqymaıdy, jalqaý, ónerge qyzyqpaıdy dep kinálaý da durys bolmas. İzdenish, kitapty súıip oqıtyn, mektepte oqyp júrip túrli pándik olımpıadalarǵa, ǵylymı jobalarǵa qatysatyn, júldeli oryndardy ıelenip júrgen oqýshylar da barshylyq. Bular biraq, azshylyq. Desek te, ulttyń rýhanı álemge bir taban jaqyn bolýy úshin múmkindik jasaýymyz kerek. Shynymen de, erteńin oılaǵan el eń aldymen rýhanı álemniń eshqandaı tosqaýylǵa ushyramaı, nátıjeli jumys isteýine jaǵdaı jasaıdy. Sebebi, ulttyń ult bolyp qalýy úshin, halyqtyń óresi basty orynda turýy kerek. Óıtkeni, Adam men adamdy, el men eldi teńestiretin - bilim. Qazaqstan bıik belesterge ǵylymyn órkendetý arqyly jetedi. Sondyqtan bilimdi bolmaı, alǵa qoıǵan maqsatymyzǵa jete almaımyz. Orystyń tanymal pedagogy V. Sýhomlınskııdiń myna bir sózi, sózi emes - aý, talaby deıikshi, búgingi mektep ómirinde etek alyp otyrǵan álgindeı kemshilikterdiń sebebin anyq ańǵartqandaı.