Muhtar Áýezov «Kókserek» áńgimesi
Sabaqtyń taqyryby: M. Áýezov «Kókserek» áńgimesi
Maqsaty: - jazýshynyń tabıǵat pen adamdar taǵdyryn qatar sýrettegen «Kókserek» áńgimesinen alǵan bilimderin júıeleý, áńgime mazmuny arqyly basty keıipkerlerdiń is - áreketterine, avtordyń kózqarasyn baılanystyrý
- oqýshylardyń pánge qyzyǵýshylyǵyn oıatý, shyǵarmashylyq qabiletterin damytý, ań men adam arasyndaǵy tartysyn sýretteý arqyly tirshilik úshin kúrestiń mánin ashqyza otyryp, izdenimpazdyqqa baýlý, óz oılaryn, pikirlerin qorǵaı bilýge daǵdylandyrý.
- qorshaǵan ortany súıýge, tabıǵattyń árbir perzentiniń oryny erekshe ekenin aıtyp, tabıǵat pen adam árqashan qarym - qatynasta bolatynyn túsindirý, adamgershilikke baýlý, tabıǵatqa degen súıispenshilikterin oıatý.
Tıpi: qorytyndy - qaıtalaý sabaǵy
Túri: bilimdi jınaqtaý, bekitý sabaǵy.
Ádisi: suraq - jaýap, poezıa mınýty, túsindirý, baıandaý, oıqozǵaý, taldaý, sýretteý, joba qorǵaý.
Pánaralyq baılanys: ózin - ózi taný, án - áýez.
Kórnekiligi: jazýshynyń shyǵarmalar jınaǵy, beınefılm, qosymsha derekter, sýretteri, ınteraktıvti taqta, prezentasıa.
Oqytý nátıjesi: taqyrypty meńgerip, bilim qorjyndaryn Muqtar Omarhanuly Áýezovtiń shyǵarmashylyǵy jáne naqyl sózderimen tolyqtyrý.
Sabaqtyń mazmuny: I. Uıymdastyrý bólimi
- Amandasý, nazarlaryn búgingi sabaqqa aýdarý.
Flesh - trenıń: «Sálemdesý» (Oqýshylardyń nátıjeli jumys jasaýyna jaǵdaı jasaý. Oqýshylar ortaǵa dóńgelenip turyp, ózderine unaıtyn oqýshymen juptasyp, muǵalimniń júrgizýimen túrli elderdiń amandasýyn ótkizedi.
Úndi eli - qos qolyn mańdaıyna jaqyndatyp, ıilip sálemdesedi.
Taıvan - bir - biriniń murynyn ýqalap amandasady.
Qazaqtar - tós qaǵysyp amandasady.
Topqa bólý: Oqýshylar qoldaryndaǵy qaǵaz qıyndylaryn biriktirý arqyly, sýretti jınastyryp topqa bólinedi. Sýrette Qurmashtyń, Kókserektiń, ájesiniń, Qasenniń portretteri shyǵý kerek.
II. Úı tapsyrmasyn tekserý. «Men bilemin» ádisi arqyly úı tapsyrmasyn pysyqtaý.
1. Qazaqtyń uly jazýshysy M. Áýezov qaı jyly dúnıege kelip, qaı jyly dúnıeden ozdy?
A) 1893 - 1938; B) 1846 - 1945; V) 1897 - 1961.
2. Myna shyǵarmalardyń qaısysy M. Áýezovtiki?
A)«Tarlanym»; B) «Aıagóz, qaıda barasyń?» V) «Jetim».
3. M. Áýezovtiń qaı shyǵarmasy arqyly qazaq halqy búkil álemge tanyldy?
A)«Eńlik - Kebek»; B) «Abaı joly»; V) «Han Kene».
4.«Jotasy kúdireıgen, quıryǵy shop - sholaq, boıy taý basynda taıdaı kórinedi. Erteginiń kókjaly» dep Kókserekti sýretteýi áńgimeniń qaı bóliminde jazylady?
A) 2; B) 3; V) 4;
5. Qasqyrdyń neshe kúshigi óltirildi?
A) 2; B) 3; V) 5;
6. «Qýarǵan - aı, neńdi alyp edim? Ne jazyp em?... Baýyryna salyp ósirgennen basqa ne qyp edi meniń qulynym?» dep kim Kókserekti basqa tepken kim?
A) Qasen; B) Ájesi; V) Qurmash;
7. Qurmash Kókserekpen eń sońǵy ret qaı jerde kezdesti?
A) aýylda; B) qoı baǵyp júrgende; V) serýendep júrgende;
8) «Kápir, qyrys, taǵy emes pe! Keýdesin bermeıdi, jasymaıdy!» degen kimder?
A) Qasen; B) Beısenbek; V) Aýyl adamdary;
9.«Sol jalǵyzymdy óltirgen qasqyrdy qolyma ákelip, kózin oıǵyzbasań, sen maǵan týysqan emessiń!» degen kim?
A) Qasen; B) Ájesi; V) Qurmashtyń ákesi.
10. Kókserekti jeńgen tóbettiń aty?
A) Aqtós; B) Aqqasqa; V) Aqtan
(Testti oryndaý kezinde janǵa jaǵymdy áýen oınaıdy. Oqýshylar berilgen suraqtarǵa jaýap berip, úı tapsyrmasyn pysyqtaıdy. Suraqqa jaýap berý arqyly upaı jınaıdy.
Ózara baǵalaý: taqtada testiń jaýaby beriledi:
Test jaýaby: 1 - V; 2 - V; 3 - B; 4 - V; 5 - B; 6 - B; 7 - B; 8 - V; 9 - B; 10 - B;
«5»- 9 - 10 durys; «4»- 7 - 8 durys; «3»- 5 - 6 durys; «2»- durys jaýap 5-ten tómen bolsa;)
III. a) Negizgi bólim.
«Óz basym ózge elge sapar shyǵyp, ózge jurttyń tabaldyryǵyn attaı qalsam, árqashan qasıet tutyp, ózimmen birge qasterlep ala júretin eki túrli ulttyq asylym bar: biri - «Manas», biri – Muhtar Áýezov»- dep Shyńǵys Aıtmatov aıtsa.
«Men onyń shyǵarmalaryn týǵan elime tanystyrýshy bolýdy ózime úlken abyroı sanaımyn. M Áýezov HH ǵasyrdyń asa uly jazýshylarynyń biri» (Lýı Aragon fransýz jazýshysy).
Sondyqtan Áýezovtiń ár sózin tereń boıǵa sińirip, úńile otyryp sezine - tek ádebıet aıdynynda júrgenderdiń ǵana emes, sonymen qatar nuryn, syryn kóre biler, kókiregi oıaý árbir azamattyń paryzy. Endeshe, balalar, biz osy ýaqytqa deıin ótken shyǵarmalardy ǵana emes, kórgen - bilgenderimizdi oıǵa túıip, eske túsirip, búgingi sabaǵymyzdy izdenýshilik sabaq retinde bastaımyz. «Men biletin Áýezov» shyǵarmashylyq jumys, slaıdtar prezentasıasy. ( Ár top ózderiniń slaıdtaryn qorǵap, kópshilik nazaryna usynady.)
Á) Ár top «Uly Áýezov» toptastyrý strategıasy boıynsha jumys jasaımyz.
Uly Áýezov
↓
Aqyn, jazýshy, dramatýrg, ǵalym.
Aýdarmashy
Fılosof
Zertteýshi
Akademık
Qoǵam qaıratkeri
B) «Oı qozǵaý» bólimi. ( Shyǵarmany jan - jaqty taldaý)
(Ár top klaster arqyly shyǵarmanyń taqyrybyn ashady)
İV. Qorytyndy. «Kim kináli?» («Jýan - jińishke» suraqtar ádisi.)
- Kókserek Qurmashtan góri aq qasqyrmen nege tez baýyrlasty?
- Qasqyrlar is - áreketi men adamdar is - áreketinde uqsastyq bar ma? Qaısysy qatalyraq?
- Qurmashtyń ólimine kim kináli?
- Qasqyrlardy qolǵa úıretýge bolama?
V. Úı tapsyrmasy: «Kókserek - tabıǵattyń taǵy perzenti» shaǵyn shyǵarma jazý.
(Toptyń kóshbasshylary top músheleriniń jumys jasaý deńgeıine toqtalady).
Maqsaty: - jazýshynyń tabıǵat pen adamdar taǵdyryn qatar sýrettegen «Kókserek» áńgimesinen alǵan bilimderin júıeleý, áńgime mazmuny arqyly basty keıipkerlerdiń is - áreketterine, avtordyń kózqarasyn baılanystyrý
- oqýshylardyń pánge qyzyǵýshylyǵyn oıatý, shyǵarmashylyq qabiletterin damytý, ań men adam arasyndaǵy tartysyn sýretteý arqyly tirshilik úshin kúrestiń mánin ashqyza otyryp, izdenimpazdyqqa baýlý, óz oılaryn, pikirlerin qorǵaı bilýge daǵdylandyrý.
- qorshaǵan ortany súıýge, tabıǵattyń árbir perzentiniń oryny erekshe ekenin aıtyp, tabıǵat pen adam árqashan qarym - qatynasta bolatynyn túsindirý, adamgershilikke baýlý, tabıǵatqa degen súıispenshilikterin oıatý.
Tıpi: qorytyndy - qaıtalaý sabaǵy
Túri: bilimdi jınaqtaý, bekitý sabaǵy.
Ádisi: suraq - jaýap, poezıa mınýty, túsindirý, baıandaý, oıqozǵaý, taldaý, sýretteý, joba qorǵaý.
Pánaralyq baılanys: ózin - ózi taný, án - áýez.
Kórnekiligi: jazýshynyń shyǵarmalar jınaǵy, beınefılm, qosymsha derekter, sýretteri, ınteraktıvti taqta, prezentasıa.
Oqytý nátıjesi: taqyrypty meńgerip, bilim qorjyndaryn Muqtar Omarhanuly Áýezovtiń shyǵarmashylyǵy jáne naqyl sózderimen tolyqtyrý.
Sabaqtyń mazmuny: I. Uıymdastyrý bólimi
- Amandasý, nazarlaryn búgingi sabaqqa aýdarý.
Flesh - trenıń: «Sálemdesý» (Oqýshylardyń nátıjeli jumys jasaýyna jaǵdaı jasaý. Oqýshylar ortaǵa dóńgelenip turyp, ózderine unaıtyn oqýshymen juptasyp, muǵalimniń júrgizýimen túrli elderdiń amandasýyn ótkizedi.
Úndi eli - qos qolyn mańdaıyna jaqyndatyp, ıilip sálemdesedi.
Taıvan - bir - biriniń murynyn ýqalap amandasady.
Qazaqtar - tós qaǵysyp amandasady.
Topqa bólý: Oqýshylar qoldaryndaǵy qaǵaz qıyndylaryn biriktirý arqyly, sýretti jınastyryp topqa bólinedi. Sýrette Qurmashtyń, Kókserektiń, ájesiniń, Qasenniń portretteri shyǵý kerek.
II. Úı tapsyrmasyn tekserý. «Men bilemin» ádisi arqyly úı tapsyrmasyn pysyqtaý.
1. Qazaqtyń uly jazýshysy M. Áýezov qaı jyly dúnıege kelip, qaı jyly dúnıeden ozdy?
A) 1893 - 1938; B) 1846 - 1945; V) 1897 - 1961.
2. Myna shyǵarmalardyń qaısysy M. Áýezovtiki?
A)«Tarlanym»; B) «Aıagóz, qaıda barasyń?» V) «Jetim».
3. M. Áýezovtiń qaı shyǵarmasy arqyly qazaq halqy búkil álemge tanyldy?
A)«Eńlik - Kebek»; B) «Abaı joly»; V) «Han Kene».
4.«Jotasy kúdireıgen, quıryǵy shop - sholaq, boıy taý basynda taıdaı kórinedi. Erteginiń kókjaly» dep Kókserekti sýretteýi áńgimeniń qaı bóliminde jazylady?
A) 2; B) 3; V) 4;
5. Qasqyrdyń neshe kúshigi óltirildi?
A) 2; B) 3; V) 5;
6. «Qýarǵan - aı, neńdi alyp edim? Ne jazyp em?... Baýyryna salyp ósirgennen basqa ne qyp edi meniń qulynym?» dep kim Kókserekti basqa tepken kim?
A) Qasen; B) Ájesi; V) Qurmash;
7. Qurmash Kókserekpen eń sońǵy ret qaı jerde kezdesti?
A) aýylda; B) qoı baǵyp júrgende; V) serýendep júrgende;
8) «Kápir, qyrys, taǵy emes pe! Keýdesin bermeıdi, jasymaıdy!» degen kimder?
A) Qasen; B) Beısenbek; V) Aýyl adamdary;
9.«Sol jalǵyzymdy óltirgen qasqyrdy qolyma ákelip, kózin oıǵyzbasań, sen maǵan týysqan emessiń!» degen kim?
A) Qasen; B) Ájesi; V) Qurmashtyń ákesi.
10. Kókserekti jeńgen tóbettiń aty?
A) Aqtós; B) Aqqasqa; V) Aqtan
(Testti oryndaý kezinde janǵa jaǵymdy áýen oınaıdy. Oqýshylar berilgen suraqtarǵa jaýap berip, úı tapsyrmasyn pysyqtaıdy. Suraqqa jaýap berý arqyly upaı jınaıdy.
Ózara baǵalaý: taqtada testiń jaýaby beriledi:
Test jaýaby: 1 - V; 2 - V; 3 - B; 4 - V; 5 - B; 6 - B; 7 - B; 8 - V; 9 - B; 10 - B;
«5»- 9 - 10 durys; «4»- 7 - 8 durys; «3»- 5 - 6 durys; «2»- durys jaýap 5-ten tómen bolsa;)
III. a) Negizgi bólim.
«Óz basym ózge elge sapar shyǵyp, ózge jurttyń tabaldyryǵyn attaı qalsam, árqashan qasıet tutyp, ózimmen birge qasterlep ala júretin eki túrli ulttyq asylym bar: biri - «Manas», biri – Muhtar Áýezov»- dep Shyńǵys Aıtmatov aıtsa.
«Men onyń shyǵarmalaryn týǵan elime tanystyrýshy bolýdy ózime úlken abyroı sanaımyn. M Áýezov HH ǵasyrdyń asa uly jazýshylarynyń biri» (Lýı Aragon fransýz jazýshysy).
Sondyqtan Áýezovtiń ár sózin tereń boıǵa sińirip, úńile otyryp sezine - tek ádebıet aıdynynda júrgenderdiń ǵana emes, sonymen qatar nuryn, syryn kóre biler, kókiregi oıaý árbir azamattyń paryzy. Endeshe, balalar, biz osy ýaqytqa deıin ótken shyǵarmalardy ǵana emes, kórgen - bilgenderimizdi oıǵa túıip, eske túsirip, búgingi sabaǵymyzdy izdenýshilik sabaq retinde bastaımyz. «Men biletin Áýezov» shyǵarmashylyq jumys, slaıdtar prezentasıasy. ( Ár top ózderiniń slaıdtaryn qorǵap, kópshilik nazaryna usynady.)
Á) Ár top «Uly Áýezov» toptastyrý strategıasy boıynsha jumys jasaımyz.
Uly Áýezov
↓
Aqyn, jazýshy, dramatýrg, ǵalym.
Aýdarmashy
Fılosof
Zertteýshi
Akademık
Qoǵam qaıratkeri
B) «Oı qozǵaý» bólimi. ( Shyǵarmany jan - jaqty taldaý)
(Ár top klaster arqyly shyǵarmanyń taqyrybyn ashady)
İV. Qorytyndy. «Kim kináli?» («Jýan - jińishke» suraqtar ádisi.)
- Kókserek Qurmashtan góri aq qasqyrmen nege tez baýyrlasty?
- Qasqyrlar is - áreketi men adamdar is - áreketinde uqsastyq bar ma? Qaısysy qatalyraq?
- Qurmashtyń ólimine kim kináli?
- Qasqyrlardy qolǵa úıretýge bolama?
V. Úı tapsyrmasy: «Kókserek - tabıǵattyń taǵy perzenti» shaǵyn shyǵarma jazý.
(Toptyń kóshbasshylary top músheleriniń jumys jasaý deńgeıine toqtalady).