InfoHub Logo

Ertede bir hannyń balasy bolmaı júrgende, kishi áıeli júkti bolyp kóp uzamaı toǵyz aı, toǵyz kún degende, bir ul, bir qyz týypty. Osy kezderde han dalada qydyrystap júripti. Balalarynyń atyn Omar men Ǵazıza qoıypty. Eki-úsh aı bolǵasyn sheshesi ólipti. Balasy joq báıbishe eki balany qalaı joǵaltýdyń jolyn oılapty. Ol úshin bir mystan kempirdi jaldapty. Han kelgende, «áıeliń eki mysyq týdy» dep aldynan mystan shyǵyp: «Mysyq týǵanyna ókpelegen áıeliń, «bul Qudaı meni ábden oıynshyq qylaıyn degeni me, búıtkenshe ólgenim artyq» dep, ý iship óldi», – depti.

         Sony aıtqan mystannyń sózine sengen han ashýyn toqtata almaı: «Mysyqty da joǵaltyńdar!» – dep aqyrypty. Bul sózge óte qýanǵan báıbishe: «Eki balany sandyqqa salyp, sýǵa tastańdar!» – dep buıyrady.       Mystan báıbisheniń aıtqanyn jasaǵan. Qara tolqynnyń arasynda oınaqshyǵan sandyq kete barady. Tasqyn aıdaǵan sandyqty aý salyp otyrǵan aýshy kórip, aýmen ustap alady. Ashyp qarap, eki balany kórip qýanady. Balasy joq aýshy eki balany asyraıdy. Balalary segiz jasqa kelgende, aýshy óledi. Ol ólerinde Omar men Ǵazızaǵa:

         — Balalarym, men kóp keshikpeı ólermin, sender meni kómińder jáne artymda qalǵan myna jalǵyz aýymdy kózimdeı kórip ustańdar, – deıdi.

         Keshikpeı aýshy óledi. Omar men Ǵazıza aýshy ólgesin ekeýi birigip kún kórý tásilin oılaıdy. Qoldan jasaǵan sadaǵymen ań aýlap, aýlaǵan ańmen qaryndasy ekeýi kún kóripti. Ǵazıza uzyn boıly ádemi qyz bolypty. Kúnderdiń kúninde Omar Ǵazızaǵa:

         — Sen basyńdy ózenge, ne bolmasa aǵyn sýǵa jýma, – deıdi. Biraq Ǵazıza aǵasynyń aıtqan aqylyn almaǵan, aǵyn sýǵa basyn jýsa, shashyna taqqan altyn tulymy túsip ketipti. Bunyń shashy qalmaq patshalyǵyndaǵy bir aýshynyń aýyna ilinedi. Bul tulymdy ol Hasan degen patshaǵa syılyq etedi. Bul tulymdy kórgen Hasan eline jar salady. «Osy shashtyń ıesin tapqan adamǵa qoı basyndaı kúmis berem», – dep lepiredi. Sonda bir kempir kelip, «bul shash osy ózenniń arǵy basynda Omar degen batyr bar, sonyń qaryndasynyń shashy» dep aıtady. Hasan sol kúnnen bastap soǵysqa daıarlyq jasap, jaz ortasynda attanady. Kóp keshikpeı Omarǵa jetedi. Sol kúnderi Omar ańda júr eken, Ǵazıza kelgen jaýdy kórgesin qarap otyryp ólgenshe, soǵysyp óleıin degen pikirge keledi. Úıine kele jatqan Omar qaryndasyn qutqaryp alaıyn dep, bir shetinen kelip kiriskende, Hasan áskerin sıretip-aq tastaıdy. Eń sońynda Hasandy kózdegende, Ǵazıza kelip:

         — Aǵa, atpaı-aq qoı, men osy kisini súıdim, – deıdi. Qaryndasynyń óz jaýyna tıgenine ókpelep qula dúzge shaba jóneledi, sodan esinen aýyp, bir jerge baryp qulaıdy. Omar esin jınap, atyna minip kele jatsa, bir elge kezigedi. Bul eldiń hany ólip, han taǵaıyndaýǵa, han ornynda otyrýǵa balasy, týǵandary bolmaǵan. Sodan baǵanaǵa tıyn baılap, «sony atyp túsirgen kisi han bolady» depti. Ata-ata kezek Omarǵa kelipti. Omar atyp túsiripti, sodan sol elge han bolypty. Hasan alyp ketken qaryndasy barǵasyn eki perzenti bolady da úlkeıgen saıyn aǵama baraıyn degen qıalǵa kelip, bir kúni birneshe ýázirmen ózen jaǵasyna barady. Sýǵa súńgip úırengen Ǵazıza sýdan ári qaraı ótip ketedi. Sodan ýázirler Ǵazızaǵa jalynady:

         — Hasan óltiredi ǵoı, beri kelseıshi, – dep.

         Ǵazıza turyp:

         — Meniń eki balamdy alyp kel, sosyn baram, – deıdi. Ýázirler aıtqanyn jasaıdy. Ǵazıza balasyn alyp, aǵasyn izdeýge tartyp otyrady. Kele jatsa, bir qoıshy balaǵa kezdese ketedi. Ǵazıza turyp:

         — Bul qoı kimniń qoıy? – deıdi.

         — Bul Omar degen hannyń aýylynyń qoıy, – deıdi qoıshy.

         — Qazir Omardyń hali qandaı? – dep suraıdy qaryndasy. Sonda qoıshy bala:

         — Qazir ol eki kózinen aıyrylyp otyr, – deıdi.

         Sonda Ǵazıza:

         — Myna eki almanyń bireýimen kózin súrtip, bireýin jesin. Sosyn sen súıinshi sura, men sonyń qaryndasymyn, – deıdi. —Men seniń qoıyńnyń qasynda turaıyn, – deıdi.

         Qoıshy bala Omarǵa kelip, kórgen-bilgenin túgeldeı aıtady da manaǵy Ǵazıza bergen almasyn beredi. Almany jegende, kózi ashylyp ketedi. Sodan Ǵazızany óziniń súıgenine beredi. Baıaǵy qoıshy balany bas ýázir qylyp alady.

         Aǵasy qaryndasyn, qaryndasy aǵasyn kórip degenine jetipti.

---