InfoHub Logo

Qyzylorda oblysy.
№101 orta mektebiniń tarıh pániniń muǵalimi
Shopanova Aıgerim Ǵabıtqyzy

Taqyryby: Ortalyq Qazaqstan
Sabaqtyń maqsaty.
Bilimdilik: Ortalyq Qazaqstan aımaǵynyń Saryarqa dep atalý sebebin, ornalasqan aımaǵyn kartadan kórsetý, onyń tabıǵaty, qola dáýirinen bastap, eń bir órkendegen mádenıettiń ortalyǵy bolǵandyǵyn esterine sala otyryp, Tasmola mádenıeti, sharýashylyǵy, erte temir dáýirinde osy aımaqty mekendegen taıpalar týraly túsinikterin qalyptastyrý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń ótken sabaqtardan alǵan bilimderin paıdalana otyryp, suraq qoıý, jańa materıalmen baılanystyrý arqyly oqýshylardyń oılaý qabiletin, qosymsha materıal usyna otyryp, oqýshylardyń shyǵarmashylyq qabiletterin damytý.
Tárbıelik: Qazaqtyń keń Saryarqa dalasy, ony mekendegen taıpalardyń mádenı eskertkishterine toqtala otyryp, oqýshylardy eline degen súıispenshilikke, mádenıettilikke tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Aralas
Sabaqtyń ádisi: Túsindirý, salystyrý, suraq - jaýap
Kórnekilik: Dıdaktıkalyq materıaldar, ınteraktıvti taqta, Karta, tirek – syzba.

Sabaqtyń barysy.
İ. Uıymdastyrý
• Oqýshylardyń oqý – quraldaryn tekserý
• Oqýshylardyń zeıiniń sabaqqa aýdarý

İİ. Úı tapsyrmasyn suraý
A)«Kim tapqyr» oıyny
1. Mynaý qandaı qala?
Jaýap: Shirik – Rabat qalasy
Qyzylordadan 300 shaqyrym jerde ornalasqan
Qalanyń ortalyǵynda qamal salynǵan.
Onda qola jebe ushtary, sazdan jasalǵan ushtary bar
2. Mynaý qandaı oba?
Jaýap: Shirik – Rabat qalasy Qyzylordadan 300 shaqyrym jerde ornalasqan. Qalanyń ortalyǵynda qamal salynǵan. Onda qola jebe ushtary, sazdan jasalǵan ushtary bar
3. Myna adam kim?
Jaýap: «Altyn kıimdi adam»Esik obasynan tabylǵan altyn buıymdardyń
moldyǵyna qarap, bul máıit “Altyn kıimdi adam”dep atalady. Bul adam 17 – 18 jas shamasyndaǵy saq hanzadasy dep tujyrymdaǵan.
4. Mynaý ne?
Jaýap: «Altyn kıimdi adamnyń» bas kıimi. Shoshaq bórikti bolǵannan keıin buny saq – tıgrahaýdanyń bas kıimi dep tujyrymdady. Bas kıimde 150 den asa janýardyń sýreti bar.
Mynaý ne?
Jaýap: Táj kıgen adam beınelengen mór – júzik. Esik qorǵanynan tabylǵan.
Á) Ǵasyrlarmen jumys
B. z. b. 8 – 5 ǵasyr
Túgisken men Uıǵaraq eskertkishteri salyndy.
B. z. b. 4 – 2 ǵasyr
Qamal ortalyǵynan jebeniń qola ushtary, altyn qapsyrmalar t. b tabyldy.
B. z. b 5 – 4 ǵasyr
Besshatyr obasynan qola ushty jebeler, temir pyshaqtar, shash túıregishter tabyldy.
B. z. b 5 - 4 ǵasyr
Esik Obasy ornalasqan.
B. z. b 8 ǵasyr
Eýrazıa dalaly aımaqtar óńirinde ańdardy beıneleý - ań stıli paıda boldy.
Termınmen jumys:
Ańdyq stıl – Negizgi taqyryby ańdardy jáne ańyzdardaǵy qıal – ǵajaıyptardy beıneleý bolyp tabylatyn b. z. b 8 ǵasyrlarda dalaly aımaqtarda sándik sıpatta qoldanylǵan óner túri.
Dromos – Oba astyndaǵy qabirge alyp baratyn, máıitti tonaýdan saqtap qalý úshin jasalǵan dáliz tárizdi ústi jabyq ótkel.
Qabir – adamnyń bútindeı nemese órtelgen súıegi qoıylatyn jerleý orny.
Mór – qaǵazǵa basý úshin jumsaq materıalǵa balshyq oıylyp túsirilgen sýretti tańba.
Oba - qabir ústine topyraqtan úıilgen tóbeshik. Obalardyń jeke turǵan jáne toptasqan túrleri bolady. Toptasqan túrleri qorym dep atalady.
Táti – tóbesi men shúıde tusy ashyq, kishigirim táj tárizdi áshekeıli bas kıim. Táti negizinen asyl materıaldardan jasalǵan.