Qazaq tili páni boıynsha orys tilinde oqytylatyn bastaýysh synyp muǵalimderine arnalǵan oıyn túrleriniń jınaǵy
«Pavlodar qalasy M.Áýezov atyndaǵy
№ 42 jalpy orta bilim berý mektebi» MM
Qazaq tili men ádebıeti muǵalimi: Smaǵulova Z.J.
Qazaq tili páni boıynsha orys tilinde oqytylatyn bastaýysh synyp muǵalimderine arnalǵan oıyn túrleriniń jınaǵy
Túsinikteme
Qazaq tili páni boıynsha oıyn túrleriniń jınaǵy oqý orys tilinde
oqytylatyn mektep muǵalimderine arnalǵan.
Bastaýysh synyp oqýshylarynyń jas ereksheligin, qazaq tilin meńgerý deńgeıin, sózdik qorlaryn, oı - óris qabiletterin eskere otyryp, sabaqty tartymdy, qyzyqty, sapaly ótkizý maqsatynda qoldanylatyn qosymsha qural.
Dıdaktıka salasyndaǵy mańyzdy máselelerdiń biri - bilim berýde oıyn tehnologıasyn paıdalaný bolyp tabylady.
Memlekettiń irgetasyn qalaý bastaýysh synyptan bastalatyny anyq. Óıtkeni orys mektepterinde qazaq tilin oqytý - bastaýysh mektepten bastap halqymyzdyń mádenıetin, saltyn, tilin úırenýge, qyzyǵýshylyǵyn qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan. Oqýshylarǵa oqý materıalyn jan - jaqty tereń uǵyndyrý úshin túrli ádis - tásilder, dıdaktıkalyq materıaldardy paıdalana bilý qajet. Durys, tıimdi qoldanylǵan ádis oqýshylardyń nazaryn aýdarýmen qatar, pánge degen qyzyǵýshylyǵyn, zeıinin, yntasyn da arttyrady.
Qazaq tili sabaǵynda oıyn túrlerin qoldaný tıimdiligi:
• Sabaqty jandandyryp, oqýshylardy yntalandyrady;
• Shyǵarmashylyq, izdenýshilik, oılanǵyshtyq qabiletterin arttyrady;
• Ózine degen senimdilik paıda bolady;
• Logıkalyq oılaý qabiletteri damıdy.
Dıdaktıkalyq tapsyrmalar jınaǵynyń maqsaty – sabaqty tartymdy, ári qyzyqty ótkizý úshin oıyn elementterin qoldaný. Oıynmen uıymdastyrylǵan sabaq balalarǵa kóńildi, jeńil keledi. Oıyn túrlerin sabaqqa salý arqyly balanyń oıyn jetildirip, qyzyǵýshylyǵyn, yntasyn arttyrady. Oıyn tapsyrmalaryn oryndaý arqyly qazaqsha sóıleýge úırený, este saqtaý qabiletterin arttyrý, sózdi erkin, óz maǵynasynda qoldanýǵa, durys sóıleýge jattyǵady, óz betterimen jumys isteı bilýge daǵdylanady.
Oqý orys tilinde oqytylatyn mektepte qazaq tili sabaǵynda oıyndy tıimdi qoldaný oqýshylardyń sol tilde sóıleýge jattyqtyrady. Sabaqta tıimdi qoldanylatyn oıyn elementteri oqýshylardyń yntasyn arttyryp, bilim, bilik, daǵdylaryn, iskerlikterin shyńdaýǵa sebebin tıgizedi. Oıyn barysynda qoldanylatyn dıdaktıkalyq materıaldar oqýshylarǵa túsinikti bolsa, oıyn jaqsy nátıje beredi.
«Monshaq» oıyny
Oıynnyń maqsaty: Jýan jáne jińishke daýysty dybystardy qaıtalaý jáne ajyrata bilýin tekserý.
Oıynnyń sharty: Qaǵazǵa jýan jáne jińishke túbirli sózderdi jazý. Synypty eki topqa bólip, qaǵazǵa jazylǵan sózderdi aralastyryp taratý. Ýaqyt aıaqtalǵan soń ár top bir jýan, bir jińishke túbirli sózderden jipke monshaq tizýleri tıis. Qaı toptyń monshaǵy birinshi tizilse, sol top jeńimpaz atanady.
Mysaly: qalam, mektep, oıynshyq, kezekshi, úzilis, synyp, oqýshy, kúndelik, taqta, oryndyq, óshirgish, kóılek, t. b.
«Adasqan áripter» oıyny
Oıynnyń maqsaty: Logıkalyq oılaý qabiletterin jetildirý.
Oıyn sharty: Berilgen áripterdiń ornyn aýystyra otyryp, sóz quraý.
T, k, i, p, a -...........
K, e, m, e, p, t -............
Ý, o, q, y, sh -...............
R, p,, á, d, e, t -..................
«Shashylǵan dybystar» oıyny
Oıynnyń maqsaty: Oılaý qabiletterin, sózdik qorlaryn molaıtý
Oıyn sharty: Synypty topqa bólip, oıyndy jarys túrinde ótkizý. Shashylǵan dybystardan birneshe sózder qurý. Mysaly: a, m, l, ı, n, t, a dybystrynan mynyndaı sózder qurýǵa bolady: ana, alma, aına, al, ata, at, t. b.
«Suraq - jaýap» oıyny
Oıynnyń maqsaty: Suraqtarǵa durys, ári shapshań jaýap berýge
daǵdylandyrý.
Oıynnyń sharty: Synypty eki topqa bólip, suraqtardyń jaýaptary jazylǵan kartochkalar taratý. Suraq oqylǵannan keıin oqýshylar durys jaýabyn kórsetedi. Qaı toptyń jaýaptary kóp bolsa, sol top jeńimpaz atanady.
Suraqtar:
1. Qolda neshe saýsaq bar?
2. Qysta aýa raıy?
3. Bir aptada neshe kún bar?
4. Neshe jyl mezgili bar?
5. Sómkede ne jatyr?
6. Kúzde ne jaýady?
7. Asqanada kim bar?
8. Synypta neshe tereze bar?
Kerekti sózder: bes, sýyq, jeti, tórt, qalam, jańbyr, aspaz, eki.
«Joǵalǵan áripter» oıyny
Oıynnyń maqsaty: Oqýshylardy saýatty jazýǵa daǵdylandyrý. Qazaq tiline tán dybystardy qaıtalaý.
Oıynnyń sharty: Oqýshylardy eki topqa bólý. Taqtaǵa 10 sóz jazý.
Mysaly:
K... ktem
a... ash
o... ýshy
k... tap
... alam
alm... rt
kókón... is
Qaı top kerekti áripterdi durys jazsa, sol top jeńi shyǵady.
«Jalǵasyn tap» oıyny
Oıynnyń maqsaty: Maqal - mátelderdi este saqtaý qabiletterin arttyrý.
Oıyn sharty: Oqýshylardy eki topqa bólý. Qaǵazdarǵa maqaldardy bólip jazý. Birinshi top oqýshysy taqtaǵa shyǵyp maqaldyń basyn oqıdy, ekinshi top oqýshysy maqaldyń jalǵasy bar oqýshy qasyna baryp, jalǵasyn oqıdy.
№ 42 jalpy orta bilim berý mektebi» MM
Qazaq tili men ádebıeti muǵalimi: Smaǵulova Z.J.
Qazaq tili páni boıynsha orys tilinde oqytylatyn bastaýysh synyp muǵalimderine arnalǵan oıyn túrleriniń jınaǵy
Túsinikteme
Qazaq tili páni boıynsha oıyn túrleriniń jınaǵy oqý orys tilinde
oqytylatyn mektep muǵalimderine arnalǵan.
Bastaýysh synyp oqýshylarynyń jas ereksheligin, qazaq tilin meńgerý deńgeıin, sózdik qorlaryn, oı - óris qabiletterin eskere otyryp, sabaqty tartymdy, qyzyqty, sapaly ótkizý maqsatynda qoldanylatyn qosymsha qural.
Dıdaktıka salasyndaǵy mańyzdy máselelerdiń biri - bilim berýde oıyn tehnologıasyn paıdalaný bolyp tabylady.
Memlekettiń irgetasyn qalaý bastaýysh synyptan bastalatyny anyq. Óıtkeni orys mektepterinde qazaq tilin oqytý - bastaýysh mektepten bastap halqymyzdyń mádenıetin, saltyn, tilin úırenýge, qyzyǵýshylyǵyn qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan. Oqýshylarǵa oqý materıalyn jan - jaqty tereń uǵyndyrý úshin túrli ádis - tásilder, dıdaktıkalyq materıaldardy paıdalana bilý qajet. Durys, tıimdi qoldanylǵan ádis oqýshylardyń nazaryn aýdarýmen qatar, pánge degen qyzyǵýshylyǵyn, zeıinin, yntasyn da arttyrady.
Qazaq tili sabaǵynda oıyn túrlerin qoldaný tıimdiligi:
• Sabaqty jandandyryp, oqýshylardy yntalandyrady;
• Shyǵarmashylyq, izdenýshilik, oılanǵyshtyq qabiletterin arttyrady;
• Ózine degen senimdilik paıda bolady;
• Logıkalyq oılaý qabiletteri damıdy.
Dıdaktıkalyq tapsyrmalar jınaǵynyń maqsaty – sabaqty tartymdy, ári qyzyqty ótkizý úshin oıyn elementterin qoldaný. Oıynmen uıymdastyrylǵan sabaq balalarǵa kóńildi, jeńil keledi. Oıyn túrlerin sabaqqa salý arqyly balanyń oıyn jetildirip, qyzyǵýshylyǵyn, yntasyn arttyrady. Oıyn tapsyrmalaryn oryndaý arqyly qazaqsha sóıleýge úırený, este saqtaý qabiletterin arttyrý, sózdi erkin, óz maǵynasynda qoldanýǵa, durys sóıleýge jattyǵady, óz betterimen jumys isteı bilýge daǵdylanady.
Oqý orys tilinde oqytylatyn mektepte qazaq tili sabaǵynda oıyndy tıimdi qoldaný oqýshylardyń sol tilde sóıleýge jattyqtyrady. Sabaqta tıimdi qoldanylatyn oıyn elementteri oqýshylardyń yntasyn arttyryp, bilim, bilik, daǵdylaryn, iskerlikterin shyńdaýǵa sebebin tıgizedi. Oıyn barysynda qoldanylatyn dıdaktıkalyq materıaldar oqýshylarǵa túsinikti bolsa, oıyn jaqsy nátıje beredi.
«Monshaq» oıyny
Oıynnyń maqsaty: Jýan jáne jińishke daýysty dybystardy qaıtalaý jáne ajyrata bilýin tekserý.
Oıynnyń sharty: Qaǵazǵa jýan jáne jińishke túbirli sózderdi jazý. Synypty eki topqa bólip, qaǵazǵa jazylǵan sózderdi aralastyryp taratý. Ýaqyt aıaqtalǵan soń ár top bir jýan, bir jińishke túbirli sózderden jipke monshaq tizýleri tıis. Qaı toptyń monshaǵy birinshi tizilse, sol top jeńimpaz atanady.
Mysaly: qalam, mektep, oıynshyq, kezekshi, úzilis, synyp, oqýshy, kúndelik, taqta, oryndyq, óshirgish, kóılek, t. b.
«Adasqan áripter» oıyny
Oıynnyń maqsaty: Logıkalyq oılaý qabiletterin jetildirý.
Oıyn sharty: Berilgen áripterdiń ornyn aýystyra otyryp, sóz quraý.
T, k, i, p, a -...........
K, e, m, e, p, t -............
Ý, o, q, y, sh -...............
R, p,, á, d, e, t -..................
«Shashylǵan dybystar» oıyny
Oıynnyń maqsaty: Oılaý qabiletterin, sózdik qorlaryn molaıtý
Oıyn sharty: Synypty topqa bólip, oıyndy jarys túrinde ótkizý. Shashylǵan dybystardan birneshe sózder qurý. Mysaly: a, m, l, ı, n, t, a dybystrynan mynyndaı sózder qurýǵa bolady: ana, alma, aına, al, ata, at, t. b.
«Suraq - jaýap» oıyny
Oıynnyń maqsaty: Suraqtarǵa durys, ári shapshań jaýap berýge
daǵdylandyrý.
Oıynnyń sharty: Synypty eki topqa bólip, suraqtardyń jaýaptary jazylǵan kartochkalar taratý. Suraq oqylǵannan keıin oqýshylar durys jaýabyn kórsetedi. Qaı toptyń jaýaptary kóp bolsa, sol top jeńimpaz atanady.
Suraqtar:
1. Qolda neshe saýsaq bar?
2. Qysta aýa raıy?
3. Bir aptada neshe kún bar?
4. Neshe jyl mezgili bar?
5. Sómkede ne jatyr?
6. Kúzde ne jaýady?
7. Asqanada kim bar?
8. Synypta neshe tereze bar?
Kerekti sózder: bes, sýyq, jeti, tórt, qalam, jańbyr, aspaz, eki.
«Joǵalǵan áripter» oıyny
Oıynnyń maqsaty: Oqýshylardy saýatty jazýǵa daǵdylandyrý. Qazaq tiline tán dybystardy qaıtalaý.
Oıynnyń sharty: Oqýshylardy eki topqa bólý. Taqtaǵa 10 sóz jazý.
Mysaly:
K... ktem
a... ash
o... ýshy
k... tap
... alam
alm... rt
kókón... is
Qaı top kerekti áripterdi durys jazsa, sol top jeńi shyǵady.
«Jalǵasyn tap» oıyny
Oıynnyń maqsaty: Maqal - mátelderdi este saqtaý qabiletterin arttyrý.
Oıyn sharty: Oqýshylardy eki topqa bólý. Qaǵazdarǵa maqaldardy bólip jazý. Birinshi top oqýshysy taqtaǵa shyǵyp maqaldyń basyn oqıdy, ekinshi top oqýshysy maqaldyń jalǵasy bar oqýshy qasyna baryp, jalǵasyn oqıdy.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
