- 07 qań. 2020 00:00
- 271
Oı, dúnıe-aı! (İİ nusqa)
Qyraýly kúz. Án salyp, qosh aıtyp jyl qustary da qaıtyp jatty.
...Qazaly bolǵandardy janazalasyp, jerlesken Múkeı Shuń qyrshıdegi kıiz úıimen otyrǵan semıasyna kelip salǵyrttaý attan tústi. Onyń denesi jer tartyp, jelke júıesi shaqqylap, kóńili aınyp aýyrǵanyna birneshe kún bolǵan. Ol bir sát tór aldynda shyntaqtaı jatyp, qońyrqaı kıiz úıdiń jartylaı ashylǵan shańyraǵynan alys bıikke kóz tigip, aspan álemine úńilip edi, bir top tizbekti tyrnalar tyraýlap tóbesi-
nen bir aınalyp ushqandaı boldy da, azdan soń kózden qarasy úzilip, qulaqtan daýsy tyndy. Kókten estilgen osy bir tyrnalar áni onyń qulaǵynan kópke sheıin ketpedi...
Kúıshi aýyr kúrsindi de basyn kóterdi. Keshki shaı qamymen júrgen sońǵy — jas jubaıy Kókejanǵa qarap:
— Ajaldyń jer qarmaǵy maǵan da ilingeli turǵan sıaqty. Halyqqa kelgen zobalańnan kim qashyp qutylar deısiń! Kimnen artyqpyn! Biraq amal ne, urpaqsyz ketkenime ókinem! Kókejan, dombyramdy ápershi? — dedi. Kópten beri qazaly bolǵandardyń bataqor qaıǵysymen qam kóńildi júrgen Kókejannyń ájimsiz sary qyzyl júzine alaýy óshken áldebir kúńgirt kóleńke qonaqtaǵan sıaqty. Jarynyń álgi aıtqan sózinen onyń júregi zý etip tóbesine shyqqandaı boldy.
Kókejan kózine jas irkip, úlken abdyranyń qaqpaǵyn ashyp, dombyrasyn alyp berdi de:
— Qaıdaǵyny aıtpańyzshy, qorqam, «jaqsy lepes — jarym yrys» qoı! Keńshiligi bar Qudaıym saqtar ózi, — dedi keıisti únmen til qatyp.
Múkeı dombyrasynyń qulaq kúıin teńshep aldy da, bir sazdy yrǵaqty qońyraýlata qaǵyp kelip, sál tynystaǵandaı kúbirlep:
— Oı, dúnıe-aı deseńshi! Qaıran ómir zymyrap óttiń ǵoı!... Saırandy shaǵym — ustaspas saǵym, — dep aýyr kúrsindi. Onyń jyn býǵan baqsydaı dirildep, qaltyrap turǵan tula boıyn óz erkinen tys bir qysym kúsh kernep turǵan tárizdi. Sońǵy sazdy yrǵaqty qaıtalap sherte beredi. Bul osy bir tuńǵıyq túnniń sońǵy tolǵanysynan týǵan kúı — «oı, dúnıe-aı» edi. Jaryq dúnıeni — tirshilik kúresin qımastyqtan týǵan asqaq armandarǵa toly kúıshi júregi osylaısha aqyrǵy ret ómirimen qosh aıtysty. Kúıshi ómirden ketti. Onan urpaq qalmady. Biraq onyń artynda ólmeıtin kúı murasy qaldy.