InfoHub Logo

Alqabekte degen bir baı bolǵan eken. Baıdyń mápelep baqqan eki enege teli bir qońyr qulyny bolypty. Onyń júrisi jaıly, jaly maıda, ózi sýretteı kórkem eken. Baıdyń osyndaı ádemi taǵy da bir aty bar eken. Baı attardy urydan qorqyp túnde kıiz úıde baǵatyn bopty. Bul attardy baıdyń Sáýlem degen qyzy kúzetedi eken. Sáýlem dombyrashy ári ánshi bolypty da, dombyra men ánge qatty qumar eken.

Kúnderdiń birinde Boǵdanyń Qarataýyn mekendegen Múkeı degen ury baıdyń attaryn toryp, janyna eki adamdy ertip, osy aýylǵa keledi. Biraq olar qansha toryýyldasa da, lajyn taba almaı birneshe kún ótedi. Aqyry mańaıdaǵy elden attardy túnde baıdyń qyzy kúzetetinin, Sáýlemniń dombyrashy ári ánshi ekenin, dombyra shertilse, qulaq túrip qalatynyn estıdi. Sonymen qyzdyń qapysyn taptym dep eseptegen Múkeı joldastaryna:

— Qyzdy men dombyra shertip aınaldyram, sender sol oraıda attardy qaıtseńder de alyp shyǵyńdar! — deıdi de, keshte qyz otyrǵan kıiz úıge baryp:

— Bıkesh, kúıińdi shert, estıin dep keldim, — deıdi. Bul usynysty qabyldaǵan qyz dombyrasyn shertedi. Biraq beıtanys kisiden tartynyp, shabyttanyp sherte almaıdy. Sonda Múkeı qyzdyń dombyrasyn surap alyp, «Qos qaǵý» degen kúıdi bezildetip ala jóneledi. Ershimmen erkin shertilgen kúı sazy qyzdy birden baýrap, óziniń at kúzetip otyrǵany múlde esinen shyǵyp ketedi. Kúıdi bir aýyq shertip serikteri attardy
shyǵaryp boldy-aý degende, Múkeı qyzǵa qosh aıtyp jónine kete beredi. Qyz kúıshi jigittiń aty-jónin surap qalmaǵanyna ókinip qalypty. Bir kezde attyń joǵalǵanyn bilgen qyz, ata-anasyna aıtýdan qorqyp, qasyndaǵy qyzdarǵa da: «Adam keldi dep aıtpaıyq, uıyqtap qalyppyz deńder», — dep úıretip qoıady. Kór zaman jer-kókti sharlap taba almaı kúderin úzgen baı toryǵyp otyrǵanda, qyz baıaǵyda jigit shertken kúıdi shertedi eken. Ákesi buryn qyzynyń mundaı kúıdi shertkenin estip kórmegendikten tańyrqap: «Muny qaıdan úırendiń?» dep qýzaı bastaıdy. Qyz shynyn aıtady. Sonda baı:

— Balam-aý, buryn nege aıtpaısyń, attar tabyldy emes pe?! — deıdi qýanyp. Sonan ol Ertisti órleı bitken dombyrashyny izdepti. Kúıin tyńdaıdy. Bir kúni Shaqabaı Maqatjan degenniń úıinen álgi qyzy shertken kúıdi estıdi. Baı bul kúıdiń jaıyn suraǵanda, ol:

— Qarataýdaǵy Múkeı degenniń «Qos qaǵýy» osy, — depti. Sonan baı Múkeıdi izdep Erenqabyrǵaǵa barsa, eki aty kermesinde baılaýly tur eken. Kelgen adamnyń buıymtaıyn sezgen Múkeı aldynan shyǵyp qarsy alyp, qonaq qylypty, qonaq ábden tynyqqan soń, Múkeı dombyrasyn alyp: Telqońyryńyzdy mindim, júrisi mynaý eken, Maıdajalyńyzdy mindim, júrisi mynaý eken, sizdi osynda alyp kelgen qos qaǵýym mynaý, — dep úsh kúıdi shertip bergen eken.

---