InfoHub Logo

 

Ózin-ózi taný» kýrsy adamnyń ózin-ózi tabýyna, eń jaqsy qasıetterin ashýǵa, óziniń keıpin ózgertpeýge, adamgershiligin jáne árqashan adam qalpyn saqtaýǵa kómektesedi. Negizinde,  adamzat tarıhynyń ózi adamgershilik turǵysynan ózin-ózi jetildirýdiń turaqty jáne úzdiksiz  prosesi bolyp tabylady.

Nazarbaeva Sara Alpysqyzy

Ulttyq sana, ulttyq tárbıe... bul máseleler qazirgi qoǵamymyzdyń ózektiligine aınaldy. Sana men tárbıeni biz qaıdan bastaımyz? Árıne otbasydan bólek mektepke, ustazdardyń berip jatqan bilimi men tárbıesine júginemiz. Tárbıeniń ishinde asa mańyzdy bolyp tabylatyn rýhanı-adamgershilik tárbıege kóńil bóletin birden-bir pán ózin-ózi taný páni bolyp tabylady. Balanyń janyn tárbıeleý, ishki sezimin jetkize bilýge baýlý mańyzdy ekeni belgili. Sebebi sezimsiz, mahabbatsyz adamnyń júregi jetim. Aınalaǵa, qorshaǵan ortaǵa, qoǵamǵa, qybyrlaǵan kez-kelgen tirshilik ıesine degen rıasyz súıispenshilik syılaı bilý júrektiń keńdigi, rýhanı baılyqtyń kórinisi bolyp tabylady. N.Á. Nazarbaev: «… jańa jaǵdaılarǵa baılanysty bárimizdi alańdatatyn másele – bilimdi, kásibı daıarlyǵy bar adam tárbıeleý ǵana emes, qoǵamdyq ómirdiń barlyq salasynda ulttyq jáne dúnıejúzilik qundylyqtardy qabyldaýǵa qabiletti, rýhanı jáne adamgershilik múmkindigi mol tulǵa qalyptastyrý bolyp tabylady», — dep atap kórsetti. Soǵan baılanysty ózin-ózi taný páni ár oqýshyǵa, jeke tulǵaǵa baǵyttalǵan tárbıesiniń kórinisin adam talpynystary, abyroıy, jaýapkershiligi, erik-jigeri, jalpy izgi qasıetterin basty másele etip qoıǵandyǵynan baıqaımyz. Bolashaǵyn balasynan, jas jetkinshekterinen kóretin halqymyz, elimiz úshin bala janyn júdetpeý mańyzdylyǵy zor.

«Tárbıeleýdiń basty mindetin adamgershilik áser etýden quraıdy» degen K.D. Ýshınskıı. Sebebi adamgershilik – tek adamzatqa, árbir adam balasyna ǵana tán qundy qasıetterden turady. Bul qasıetterdi boıyna sińirgen bala ózin ońtaıly qabyldap, ózin qoǵamnyń derbes jáne ajyramas bóligi ekendigine kózi jetedi. Adamgershilik taqyryby – máńgilik, qoǵamnan, zaman aǵymynan, únemi nazardan tys qalmaıtyn taqyryp. Bala boıyna sińirýden esh jalyqtyrmas taqyryp.

Sara Alpysqyzy jańa sana-sezimdi tárbıeleýde adamdy berýge, jaqyndarǵa, sonyń ishinde balalarǵa qamqorlyq kórsetýge, qaıtarymsyz jaqsylyq jasaýǵa, syılaýǵa baýlý mańyzdy dep esepteıdi. Sebebi úıimizde, ortamyzda, qoǵamda, memleketimizde odan ári Jer ǵalamsharynda oryn alyp jatqan ár másele qurýshy, jasaýshy retinde adam degen joǵary ataqqa esh nuqsan keltirmeýi tıis. Dál osy jerde adamgershilik tárbıesine baǵyttalǵan ózin-ózi taný pániniń mańyzdylyǵyn kóremiz. Pán retinde de, tárbıeniń baǵyty retinde de ózin-ózi taný páni balalardy ómirdiń mánin, ózindik kózqarasyn, ómirdegi óz orny men rolin aıqyndaýǵa jol ashady. Balany jeke tulǵa dep qarastyryp, ózine, óziniń kúshi men qabiletterine senimindiligin kúsheıtýge, jaqsylyq jasaýǵa, ádil ári parasatty bolýǵa, ózimen jáne ishki jan-dúnıesimen úılesimdilik ornatýǵa múmkindik beredi. Osy tusta Abaı atamyzdyń: «mahabbat pen ádildik sezimi kimde kóbirek bolsa, sol kisi – ǵalym, sol – kisi dana» degen sózderimen kelispeske bolmas.

Elek negizgi mektebiniń ózin-ózi taný

páni muǵalimi Karıeva G.A.

---