Programmalaý – algorıtmniń formaldi oryndalý tásili. Alfavıt. Programma sıntaksısi. Arıfmetıkalyq amaldardyń jazylý erejesi
Programmalaý – algorıtmniń formaldi oryndalý tásili. Alfavıt. Programma sıntaksısi. Arıfmetıkalyq amaldardyń jazylý erejesi
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylarǵa Paskal qurylymy boıynsha bilimdi meńgertý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń aqparattyq – tehnologıalyq oılaý qabiletterin damytý.
Tárbıelik: Oqýshylardy programmalyq saýattylyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq
Sabaqtyń ádisi: baıandaý, suraq - jaýap, praktıkalyq jumys, beıneádis, oıyn elementterin tabý
Sabaqtyń kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, kompúterler,
elektrondy oqýlyq.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý bólimi
İİ. Úı tapsyrmasyn suraý
İİİ. Jańa sabaq túsindirý
İV. Esepter shyǵarý
V. Elektrondy oqýlyqpen tapsyrma oryndaý
VI. Test tapsyrmasyn oryndaý
VIİ. Sabaqty bekitý
VIİİ. Baǵalaý
İ. Uıymdastyrý bólimi
Synyp oqýshylaryn túgeldep, óz oryndaryna otyrǵyzyp sabaqty bastaý.
İİ. Úı tapsyrmasyn suraý
№1 jumys dápteri
... degenimiz – berilgen... paıdalanyp, qajetti...
... júzege asyratyn... oryndaý erejesi
№2 jumys dápteri
Algorıtm...
1....
2....
3....
4....
№3 jumys dápteri
Algorıtmdik...... oryndalatyn..., amaldardy... jáne...
... arnalǵan óz... keıbir... paıdalanatyn...
men... júıesin aıtady.
№4 jumys dápteri
Algorıtmdik...
1....
2....
3....
4....
5....
6....
İİİ. Jańa sabaq túsindirý
Algorıtmderdi jáne algorıtmdik tilde qurylǵan amaldar tizbegin kompúterge túsinikti komandalar mátini túrinde jazýǵa arnalǵan jasandy tilderdi programmalaý tilderi dep ataıdy.
Týrbo Paskal programmasynyń taqyrybyn jazbaı ketýge de bolady, biraq jalpy Paskal tilindegi kez kelgen programmanyń taqyryby, odan keıin sıpattaý bólimi jáne begin jáne end sózderimen qorshalǵan operatorlar bólimi bolýy kerek. Sıpattaý bólimi tolyq bolǵan jaǵdaıda, 7 bólikten turady:
1. Programmamen baılanysatyn kitaphanalyq modýlder ataýlar tizimi (uses)
2. Belgilerdi sıpattaý (label)
3. Turaqtylardy sıpattaý (const)
4. Málimetter tıpin sıpattaý (type)
5. Aınymalylardy sıpattaý (var)
6. Prosedýralardy sıpattaý (procedure)
7. Fýnksıalardy sıpattaý (function)
Progamma sıntaksısi:
Program - programmanyń aty;
label - belgiler bólimi;
const - konstantalar bólimi;
type - tıpter bólimi;
var - aınymalylar bólimi;
procedure, function - prosedýralar men fýnksıalar bólimi;
Begin
operatorlar bólimi;
end
Tildiń alfavıti programmanyń elementterin qurǵanda qoldanýǵa bolatyn sımvoldar jıynynan turady. Oǵan áripter, sıfrlar jáne arnaıy belgiler jatady.
Ataýlar
Sıfrlar
Aıyrý belgileri
Arnaıy sımvoldar
Arnaıy sımvoldarǵa arıfmetıkalyq amaldar da jatady. Olar qosý, azaıtý, bólý, kóbeıtý.
DIV – sandy bólgendegi bútin bóligi
Mod – sandy bólgendegi qaldyǵy
Logıkalyq amal belgileri: AND – jáne, OR - nemese, NOT – emes, XOR - arıfmetıkalyq nemese amaly, SHL - bıtter tirkesin solǵa yǵystyrý,
SHR - - bıtter tirkesin ońǵa yǵystyrý
Mysal: 11 DIV5 =2 123 DIV 4 =30 10 DIV 3= 3 17 DIV 5 = 3
10 Mod 5 =0 11 Mod 5 = 1 31 Mod 16 = 15
Úsh sannyń qosyndysyn tabý.
Program Sum;
Var a, b: integer; C, n: integer;
Begin
Readln (a, b, c);
N: = a+b+c;
Writeln (n); end.
İV. Esepter shyǵarý
1. 20 div 10 =2
2. 10 div 2 = 5
3. 18 div 3*5 = 1
4. 18 5 div 90 = 2
5. (45 + 5) mod 4/2 = 0
6. 35 div 12 + 45 mod 11 = 3
7. (17 +5) div 11 + 57 mod 24 = 11
8. (28 +12) div 12/4 - 14/2 mod 3
Órnekterdi programmalaý tilinde jazý.
1. 10a + 12b = 10*a + 12 * b
2. 22 a2 + 18 ab3 = 22 * a *a + 18 * a * b *b *b
3. (3*x*x + 4 * x * x *x * x)/ (10 *a*a + 5 *a*a) / (x*x + x*x*x )/ (18*a*a – 15 *a*a)
Programmalaý tilin qurý
1. Nútonnyń ekinshi zańyn programmalaý
2. Bútin A sanynyń túbirin shyǵarý
3. Naqty A jáne V sandarynyń kvadrattarynyń qosyndysyn tabý
4. Radıýsy R – ge teń dóńgelektiń aýdanyn tabý
V. Elektrondy oqýlyqpen tapsyrma oryndaý
VI. Test tapsyrmasyn oryndaý
VIİ. Sabaqty bekitý
1. Paskal tilinde programma neshe bólikten turady?
2. DIV jáne MOD fýnksıalary ne úshin qoldanylady?
3. Var operatorynyń qyzmeti qandaı?
4. Const operatorynyń qyzmeti qandaı?
5. Read operatorynyń qyzmeti qandaı?
6. Write operatorynyń qyzmeti qandaı?
VIİİ. Baǵalaý
Úıge tapsyrma: Taqyrypty oqý jáne aralas programma quryp kelý.
Aıgeldıeva Marjankýl Sarsenqyzy
№70 Janqoja batyr atyndaǵy mekteptiń ınformatıka páni muǵalimi
Qyzylorda oblysy, Qazaly aýdany, Áıteke bı kenti
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylarǵa Paskal qurylymy boıynsha bilimdi meńgertý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń aqparattyq – tehnologıalyq oılaý qabiletterin damytý.
Tárbıelik: Oqýshylardy programmalyq saýattylyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq
Sabaqtyń ádisi: baıandaý, suraq - jaýap, praktıkalyq jumys, beıneádis, oıyn elementterin tabý
Sabaqtyń kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, kompúterler,
elektrondy oqýlyq.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý bólimi
İİ. Úı tapsyrmasyn suraý
İİİ. Jańa sabaq túsindirý
İV. Esepter shyǵarý
V. Elektrondy oqýlyqpen tapsyrma oryndaý
VI. Test tapsyrmasyn oryndaý
VIİ. Sabaqty bekitý
VIİİ. Baǵalaý
İ. Uıymdastyrý bólimi
Synyp oqýshylaryn túgeldep, óz oryndaryna otyrǵyzyp sabaqty bastaý.
İİ. Úı tapsyrmasyn suraý
№1 jumys dápteri
... degenimiz – berilgen... paıdalanyp, qajetti...
... júzege asyratyn... oryndaý erejesi
№2 jumys dápteri
Algorıtm...
1....
2....
3....
4....
№3 jumys dápteri
Algorıtmdik...... oryndalatyn..., amaldardy... jáne...
... arnalǵan óz... keıbir... paıdalanatyn...
men... júıesin aıtady.
№4 jumys dápteri
Algorıtmdik...
1....
2....
3....
4....
5....
6....
İİİ. Jańa sabaq túsindirý
Algorıtmderdi jáne algorıtmdik tilde qurylǵan amaldar tizbegin kompúterge túsinikti komandalar mátini túrinde jazýǵa arnalǵan jasandy tilderdi programmalaý tilderi dep ataıdy.
Týrbo Paskal programmasynyń taqyrybyn jazbaı ketýge de bolady, biraq jalpy Paskal tilindegi kez kelgen programmanyń taqyryby, odan keıin sıpattaý bólimi jáne begin jáne end sózderimen qorshalǵan operatorlar bólimi bolýy kerek. Sıpattaý bólimi tolyq bolǵan jaǵdaıda, 7 bólikten turady:
1. Programmamen baılanysatyn kitaphanalyq modýlder ataýlar tizimi (uses)
2. Belgilerdi sıpattaý (label)
3. Turaqtylardy sıpattaý (const)
4. Málimetter tıpin sıpattaý (type)
5. Aınymalylardy sıpattaý (var)
6. Prosedýralardy sıpattaý (procedure)
7. Fýnksıalardy sıpattaý (function)
Progamma sıntaksısi:
Program - programmanyń aty;
label - belgiler bólimi;
const - konstantalar bólimi;
type - tıpter bólimi;
var - aınymalylar bólimi;
procedure, function - prosedýralar men fýnksıalar bólimi;
Begin
operatorlar bólimi;
end
Tildiń alfavıti programmanyń elementterin qurǵanda qoldanýǵa bolatyn sımvoldar jıynynan turady. Oǵan áripter, sıfrlar jáne arnaıy belgiler jatady.
Ataýlar
Sıfrlar
Aıyrý belgileri
Arnaıy sımvoldar
Arnaıy sımvoldarǵa arıfmetıkalyq amaldar da jatady. Olar qosý, azaıtý, bólý, kóbeıtý.
DIV – sandy bólgendegi bútin bóligi
Mod – sandy bólgendegi qaldyǵy
Logıkalyq amal belgileri: AND – jáne, OR - nemese, NOT – emes, XOR - arıfmetıkalyq nemese amaly, SHL - bıtter tirkesin solǵa yǵystyrý,
SHR - - bıtter tirkesin ońǵa yǵystyrý
Mysal: 11 DIV5 =2 123 DIV 4 =30 10 DIV 3= 3 17 DIV 5 = 3
10 Mod 5 =0 11 Mod 5 = 1 31 Mod 16 = 15
Úsh sannyń qosyndysyn tabý.
Program Sum;
Var a, b: integer; C, n: integer;
Begin
Readln (a, b, c);
N: = a+b+c;
Writeln (n); end.
İV. Esepter shyǵarý
1. 20 div 10 =2
2. 10 div 2 = 5
3. 18 div 3*5 = 1
4. 18 5 div 90 = 2
5. (45 + 5) mod 4/2 = 0
6. 35 div 12 + 45 mod 11 = 3
7. (17 +5) div 11 + 57 mod 24 = 11
8. (28 +12) div 12/4 - 14/2 mod 3
Órnekterdi programmalaý tilinde jazý.
1. 10a + 12b = 10*a + 12 * b
2. 22 a2 + 18 ab3 = 22 * a *a + 18 * a * b *b *b
3. (3*x*x + 4 * x * x *x * x)/ (10 *a*a + 5 *a*a) / (x*x + x*x*x )/ (18*a*a – 15 *a*a)
Programmalaý tilin qurý
1. Nútonnyń ekinshi zańyn programmalaý
2. Bútin A sanynyń túbirin shyǵarý
3. Naqty A jáne V sandarynyń kvadrattarynyń qosyndysyn tabý
4. Radıýsy R – ge teń dóńgelektiń aýdanyn tabý
V. Elektrondy oqýlyqpen tapsyrma oryndaý
VI. Test tapsyrmasyn oryndaý
VIİ. Sabaqty bekitý
1. Paskal tilinde programma neshe bólikten turady?
2. DIV jáne MOD fýnksıalary ne úshin qoldanylady?
3. Var operatorynyń qyzmeti qandaı?
4. Const operatorynyń qyzmeti qandaı?
5. Read operatorynyń qyzmeti qandaı?
6. Write operatorynyń qyzmeti qandaı?
VIİİ. Baǵalaý
Úıge tapsyrma: Taqyrypty oqý jáne aralas programma quryp kelý.
Aıgeldıeva Marjankýl Sarsenqyzy
№70 Janqoja batyr atyndaǵy mekteptiń ınformatıka páni muǵalimi
Qyzylorda oblysy, Qazaly aýdany, Áıteke bı kenti
You Might Also Like
