InfoHub Logo

"Soqyrteke" oıynynda biriniń kózin biri tańyp, birin-biri qýyp oınaıdy ǵoı. Alaıda, bizdiń qalalyq elektr stansıamyz keıde kún ara, keıde kún saıyn osy "oıyndy" kózdi tańbaı-aq baqyraıtyp qoıyp oınaıtyndy shyǵardy.

Bulardyń bul "oıyndy" bastaýynyń ózi qyzyq. Keıde aldyńa as ala bergende, keıde qolyńa kitap ustaǵanda - aq "oınaı" salady. Kútpegen jerden "soqyrteke" oıynyn bastap jiberip, elektr stansıasyndaǵy:

"Soqyrteke", soq - soq,
Qarańǵyda kózim joq,
Tıip ketse sózim joq!
Shekelerge shekeler,
Keselerge keseler,
Shaqyr-shuqyr soq - soq!" —
dep turǵandaı bolady.

Ásirese, bul sıaqty "soqyrteke" oıyndary klýbtarda, jınalystar ústinde jıi-jıi bolyp turatyndy shyǵardy. Tipti elektr stansıasyndaǵy bir aıdyń úshten birin ǵana jaryqpen aldaýsyratyp, qalǵan ýaqytyn "soqyrtekemen" shyǵaryp salýdy ádetke aınaldyrdy.

Keıde elektr stansıasy lampochkalardyń ishine ırek-ırek "qyzyl ıneler" salyp qoıyp, keıde sónýge aınalǵan shoqtyń bolmashy sáýlesi sekildi jyltyraqpen ilindirip qoıatyndy da taýyp aldy. Bul sıaqty "qyzyl ıneler" men, "shoq sáýlesi" turǵanda "janbady" dep aıtyp kór... túk te dálel joq sıaqty. Sondyqtan da úırengen úıińniń esigi men tórin sıpalap taýyp, túrtkilep júretin bolyp alasyń.

"Soqyrtekeniń" kesirinen isken shekeler, synǵan buıymdar, toqylmaı qalǵan órnekter, toqtap qalǵan eńbekter, turyp qalǵan óndiris oryndary, olardan kelgen júz myńdaǵan somdyq zıandar esep emes. Tek aıdyń basynda bir ret, ortasy men aıaǵynda bir ret jyltyrasa boldy, olar "oıynyń oınap" otyra beretin bolyp aldy.

— Bularyń qalaı? — degenderge:

— Janyp ketti, taıyp ketti, sym úzildi, motory buzyldy, myrt boldy, shyrt boldy... — degen dálelderdi qardaı boratady da, isken shekeniń, toqtaǵan sabaqtyń, súringen aıaqtyń "qyzyǵyna" qarap, "tamashasyna" batyp otyrǵany.

Basqasyn qoıyp, bir-aq faktige toqtaıyq. Osy ótken túnde qalalyq mádenıet úıinde selo kórkemónershileriniń oblystyq baıqaýyna jınalǵandardyń qorytyndy konserti bolyp jatty. Elektr stansıasyndaǵy osy konserttiń ústinde de "soqyrtekesin" umytpady, jarqyrap turǵan jaryqty lyp etkizdi de, sóndire saldy. Salyp turǵan án de, tartylǵan garmon da toqtady, qapelimde "soqyrteke" bastaldy.

Ásirese, osyndaı "oıyndy" jany súıetin tentekter qabyldaı tústi. Bireýi ysqyryp, bireýi qyshqyryp, bireýi tumsyǵyn soqtyryp alyp, pysqyryp jatyr... qansha kórgen tamasha, qyzyq pen saýyqtyń arty aıqaı-shý, tártipsizdikke aınaldy da ketti.

Osyndaı bolaryn aldyn ala eskermegen klýbtyń jaıbaraqat bastyqtary "soqyrteke, soq - soqtyń" ortasynda seńdeı qaǵysty. Olaı júgirdi, bylaı júgirdi, eń arǵysy kerosındi jyltyraq ta tabylmady. Jylt etken shyrpynyń jaryǵyna jalt etken kózder jabyla talasty. Aqyrynda qyzý bastalǵan kóńildi konsert, soqtyǵysý - qaqtyǵysýmen, esikke talasqandardyń aıqaıymen tarady.

"Soqyrteke" tek osy konserttiń aınalasynda bolsa da oqasy bolmas edi, joq, olaı emes, qalanyń barlyq oqý oryndarynda, myńdaǵan oqýshylardyń jataqhanalarynda, baspahanalarda, óndiris oryndarynda da bolyp jatyr.

Zyryldaǵan stanoktardyń toqtaýy, ashylǵan kitaptardyń jabylýyn, júrip turǵan mashınalardyń kilt toqtaýy, kóshelerdiń qarańǵylanýy — osynyń bári zıan. Biraq osy zıandy eseptep, oǵan sanalylyqpen qarap otyrǵan elektr stansıasynyń qyzmetkerleri joq. Olaı deıtinimiz qoldaǵy bar múmkindikti tolyq paıdaǵa asyra almaı, kóptiń óskeleń tilegine saı qyzmet ete almaı, eńkeıgen kári, eńbektegen balaǵa deıin "soqyrteke" oınatýmen otyr. Bizdińshe munan bylaı:

Soqyrteke bolmasyn,
Aıaq-tabaq synbasyn.
Shekeler men shekeler
Bir-birine urmasyn.
"Qarańǵyda kózim joq,
Tıip ketse sózim joq ", —
Bolyp eshkim turmasyn!

Bul bolatyn, ári oryndy tilek. Oǵan senim mol. Q. qalasynyń basshylary osyny da oılasyn.

---