InfoHub Logo

Qazaqstan Respýblıkasy «Bilim týraly» Zańynyń 8-babynda «Bilim berý júıesiniń basty mindetteriniń biri – oqytýdyń jańa tehnologıalaryn engizý, bilim berýdi aqparattandyrý, halyqaralyq ǵalamdyq komýnıkasıalyq jelilerge shyǵý» dep atap kórsetken. Al tuńǵysh Elbasy N.Á. Nazarbaev joldaýynda: «Bolashaqta órkenıetti damyǵan elderdiń qataryna ený úshin zaman talabyna saı bilim qajet» degen. Minekı, qazirgi zaman talaby – bilim berý júıesindegi oqytý úrdisiniń tehnologıalanýy, jańashyl pedagogtardyń is-tájirıbesine, mektep ómirine qashyqtan oqytýdyń enýi.

Jalpy qashyqtan oqytý álemdegi koronavırýstyq ınfeksıasynyń taralýy, ıaǵnı sanıtarlyq-epıdemıalyq jaǵdaıǵa ǵana baılanysty týyndap otyrǵan dúnıe emes. Erte me, kesh pe, elimizdegi mektepter dástúrli oqytýmen qosa qashyqtan oqytýǵa kósheri anyq edi. Mysaly, damyǵan elderde aralastyryp otyryp oqý «Blended Learning» ádisi jaqsy damyǵan eken. AQSH-ta 95%-dan astam mektepter osyndaı júıemen oqytady. Al eshqandaı mektepsiz tolyǵymen vırtýaldy oqytý damyǵan elderde 3 paıyzǵa deıin jetedi eken. Minekı, bizge de jetken juqpaly indettiń oń áseri osy qashyqtan oqytý prosesin tezdetti.

XXI ǵasyr – aqparattyq-sandyq ǵasyr. Bul ǵasyrda qashyqtan oqytý ustazdar qaýymyn ýaqyttan oza shaýyp, daǵdylaryn keńeıtýge, tájirıbe almasý arqyly onlaın-kommýnıkasıalardy damytýǵa, oqýshylarmen qarym-qatynasty jańa deńgeıge kóterýge, jańa baılanystarǵa ıe bolýǵa jańa serpin beredi dep oılaımyn.

Alash ardaqtysy Maǵjan Jumabaev «Qazaqtyń qany bir, jany bir,­ jolbasshysy – muǵalim» degen. Mine, qashyqtan oqytý – muǵalimder úshin jol bastaıtyn jańa tájirıbe, jańa daǵdy ári tyń múmkindik. Sondaı-aq, ustazdarymyzdyń sıfrlyq tehnologıalar múmkindikterin barynsha paıdalaný kezeńi. Mundaı bilim berý aqparattyq jáne telekomýnıkasıalyq tehnologıalardyń kómegimen júzege asyrylatyny bárimizge aıan. Álemniń qaı túkpirinde bolsa da, aýqymdy jeli bolǵan jaǵdaıda óz betinshe bilim alýǵa jańa baǵyt, jańa múmkindik beretin, talmaı izdenýdi qajet etetin erekshe júıe «Qashyqtan bilim alý» júıesin minekı, qaryshtap damýdy kózdegen elimiz de qolǵa aldy.

Biz, sonyń ishinde, Almaty qalasy Naýryzbaı aýdany «№187 Jalpy bilim beretin mektep» ustazdary da 6 sáýirden bastap oqýshylardy qashyqtan oqytýdy bastadyq. Muǵalimderimiz qashyqtan bilim berýdi sáıkesinshe jańa zamanaýı formatta uıymdastyryp, belgili «Kúndelik», «Bilimland», «Daryn.online» syndy platformalardyń, sondaı-aq «Balapan», «El-Arna» kógildir ekrandarynyń beıne-sabaqtaryn qoldanyp, «Kundelik.kz» elektrondy jýrnaly jáne WhatsApp, Telegramm messendjerleri arqyly júzege asyrýda.

Mektep basshysy retinde kópbalaly jáne áleýmettik jaǵdaıy tómen otbasylardyń oqýshylaryn mektep tarapynan kompúter, noýtbýkpen qamtamasyz ettik. Mektebimizdiń 1489 oqýshylary men jalpy ustazdaryna jáne ata-analarǵa tehnıkalyq jáne ádistemelik kómek kórsetý maqsatynda mektep ákimshiligi tarapynan anyqtama telefondary uıymdastyryldy.Telefon nómirlerin mektep basshylyǵynyń resmı saıtynan nemese áleýmettik jelimizden jáne «Kundelik.kz» júıemizden kórýge bolady.

Mektebimizdiń 1-11 synyp jetekshileri onlaın formatta ata-analar jınalysyn ótkizdi. Jıyn barysynda ata-analarǵa qashyqtan oqytý prosesiniń qalaı uıymdastyrylatynyn jáne ata-analar tarapynan qandaı kómek qajet bolatynyn túsindirdi. Karantın kezinde ata-analarǵa balalarynyń úıden shyqpaýyn jáne qaýipsizdik sharalaryn qatań saqtaý jóninde arnaıy túsindirme jumystary júrgizilip, «elimizde bolyp jatqan jaǵdaılarǵa asa sabyrlyqpen qarap, erteńgi bolashaǵymyz úshin úıde bolyp, bilim alýda bizben birge bolyńyzdar» degen chellendjderge jalǵasty. Sonymen qatar, synyp jetekshileri «Men qashyqtan qalaı oqımyn?», «Ózińdi vırýstyq aýrýlardan qalaı saqtaýǵa bolady?» taqyrybynda synyp saǵattaryn ótkizdi.

Qazaqtyń hany Abylaı hannyń «Bilekke sengen zamanda eshkimge ese bermedik, Bilimge sener zamanda qapy qalyp júrmelik» degen sózin tý etip, elimizde jarıalanǵan tótenshe jaǵdaıǵa baılanysty jas urpaqty qashyqtan oqytý kezinde telesabaqtar ótkizýge de úles qostyq. Sonyń bir kórinisi, belsene atsalysqan jáne shyǵarmashylyq tabystary úshin mektebimizdiń bıologıa páni muǵalimi Aıgýl Iýsýpova taıaýda ǵana Almaty qalalyq Bilim basqarmasy basshysynyń atynan arnaıy alǵys hatpen marapattaldy.

«Mektep - keme, bilim - teńiz» degendeı, zamanýı «Zoom» platformasynda jáne ákimshilik basshylyǵymen «qashyqtan oqytý» taqyryby boıynsha arnaıy semınar ótkizip, qashyqtan oqytý júıesin jan-jaqty talqyladyq. Ujymdaǵy áriptester óz tájirıbelerimen bólisip, bir-birine ádistemelik qoldaý kórsetti. Jas mamandarǵa da qol ushyn sozdy. Ári qaraı 6-mamyr kúni  «Mamyr merekelerin qashyqtan oqytý aıasynda atap ótý», «BJB jáne TJB ótkizý týraly nusqaýlyq»,

«Muǵalim mártebesi týraly zań», «Qashyqtan oqytýdyń iske asý prosesi» týraly máselelerdi talqylap, ujymnyń jumys májilisin ótkizdik. Oı qoryttyq.

«Qashyqtan bilim alý» júıesi ár oqýshynyń ózindik qajettiligin uǵynýyna, ózine qajetti bilimdi izdene otyryp úırenýine múmkindik beredi, oqýshylardyń zamanaýı bilim negizi qalanady. Olardyń jan-jaqty bilimdiligi, álemde bolyp jatqan ózgeristerden syrt qalmaýy, aýqymdy jelige qosylý, qajetti aqparattardy izdep tabýǵa daǵdylanýy, aqparattardy qajettiligine qaraı qoldana alýy qalyptasady. Máselen, mektebimizdiń barlyq synyptarynda qashyqtyqtan oqytý júıesi oqý prosesin tıimdi etýge múmkindik berip otyr. Bul jumys túri óte yńǵaıly jáne paıdaly.

Munda oqý jyldamdyǵyn jeke jaǵdaılary men qajettilikterine baılanysty oqýshy ózi belgileıdi. Qashyqtyqtan oqytýdyń artyqshylyqtaryn atap aıtar bolsam:

Erkindik pen ıkemdilik – óz qalaýyńyz boıynsha bilim alý múmkindigi, ıaǵnı, oqýshy sabaqtyń ýaqytyn, ornyn jáne uzaqtyǵyn derbes josparlaı alady. Yńǵaıly ýaqytta, yńǵaıly jerde jumys isteý, ýaqytty únemdeý múmkindigi;

Utqyrlyq – muǵalim men oqýshy arasyndaǵy keri baılanys arqyly oqý prosesiniń tabysty bolýy;

Qol jetimdilik – oqýshynyń mektepte otyrmaı-aq, bilim qajettilikterimen shektelmeýge múmkindik beredi;

Tehnologıalyq tıimdilik – oqý úrdisinde aqparattyq jáne telekomýnıkasıalyq tehnologıalardyń sońǵy jetistikterin qoldaný, jelilik kompúterlik daǵdylardy jetildirý.

Qashyqtan oqytý – zaman talaby. Oqytýdyń bul júıesi syn saǵatta halqymyzdyń erteńgi senimin arttyryp, dúrbeleń kezeńdegi qabyldanǵan durys sheshim dep bilemiz. Oqýshylarymyz ben ata-analarymyzǵa durys nasıhattalýyna, zamanaýı bilim alýǵa jaýapkershilikpen, bastysy birtutastyqqa, túsinistikpen qabyldaýyna kúsh salýdamyz. Urpaǵymyz úshin jasalyp jatqan ulaǵatty jumys óz jemisin beredi dep senemiz.

Indıra ERJİGİTOVA
Naýryzbaı aýdanyndaǵy
№187 jalpy bilim beretin mektep
dırektorynyń mindetin atqarýshy

---