InfoHub Logo

Ertede Halyq degen bir kedeı ómir súripti. Mal degende on shaqty eshkisi, jalǵyz aty jáne altyn qaýyrsyndy qorazy bolypty. Ol kezde qoraz aıǵaı salyp, eshki de baqyrmaıdy eken.

Kúnderdiń bir kúninde aqsıǵan tisi bar, adam qorqar túsi bar bir ań kelip, kedeıdiń eki eshkisin alyp ketedi.

— Ózi baryp turǵan qaskúnem eken, qyrdy da ketti, — deıdi Halyq kúıinip kempiri men balasyna.

— Ol ózi bizge qas, eshkilerdi qyrdy, demek, ol qasqyr ǵoı, — dep qalady sonda bala. Sodan bastap qasqyr qasqyr atanǵan eken. Qasqyrlar kedeıdiń malyn qyrýdy qoımaıdy. Kesh qaraıǵanda, tipti, qamaýly turǵan eshkini qoraǵa túsip alyp ketetin bolady. Ondaıda eshkiniń bar bitiretini: saqaly shoshańdap baqyrady eken. Qoraz bolsa, altyn qanatyn qaǵyp-qaǵyp jiberip: «ký, ka-re, ký!» — dep, aıǵaıǵa basady. Onysy: qasqyrlar keldi, qýa gór dep, Halyq ataıǵa habar bergeni eken desedi. Sol tún, sol kúnnen bastap, qoraz shaqyratyn bolypty, eshki de baqyratyn bolypty.

Halyq ataı kúnde úıine qaıtqanda, óristen qasqyrlar jemeı, tastap ketken eshkiniń quıyrshyqtaryn bir etek qyp jınap ala kelip júredi.

Bir kúni kedeıdikine saqaly beline túsken bir aqsaqal keledi. Ol:

— Jaýyzdyqpen kúresý meniń paryzym edi. Má, myna kitapty al. Oqy. Oqyǵanyńdy kóńilińe toqı bil. Erinbeseń, dushpanyńnan qutylasyń, — dep, kedeıdiń balasyna bir kitap beredi.

Sol kúnnen bastap, bala kitaptan kóz almaıdy. Onyń bar oıy jaýyz qasqyrdy óltiretin dári jasap shyǵarý bolady. Aqyry, birneshe shóp tamyrlaryn qaınatyp, dári jasaıdy. Ony aparyp quıyrshyq jemtikke seýip qoıady. Eshkilerdi úıge qamaıdy. Qasqyrlar birinshi kúni kelip, úıdi torıdy, eshkiler kórinbeıdi. Ekinshi kúni keledi, eshkiler shyqpaıdy. Úshinshi kúni qasqyrlar yryldap kelip, úıdiń irgesin qaza bastaıdy. Biraq úıge kirýge batpaıdy. Eshkiden kúder úzgen soń, jaýyzdar jemtikke jınalady. Qomaǵaılaý bireýi kelgen betinde ars etip, jemtikti qaýyp ótedi de: «Ý-ý-ý...» — dep, murnynan shanshyla qulap túsedi. Qalǵandary basy aýǵan jaqqa qasha jóneledi.

Sodan beri qasqyrlar: «Ý-ý-ý!..» — dep ulıtyndy shyǵarypty.

---