- 05 naý. 2024 01:55
- 155
Qazaq halqynyń oıý - órnegin qıý óneri. “Synyqmúıiz jasaý”
Sabaqtyń taqyryby: Qazaq halqynyń oıý - órnegin qıý óneri. “Synyqmúıiz jasaý”
Sabaqtyń maqsaty: Bilimdilik: Qazaq halqynyń oıý - órnek óneriniń shyǵý tarıhyna túsinik bere otyryp, oıý túrlerimen tanystyrý.
b) damytýshylyq: «Qazaq halqynyń oıý - órnegin» taqyrybynda alynǵan teorıalyq bilimin praktıka júzinde iske asyrý.
v) tárbıelik: oqýshylardyń eńbekke degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý, oıý - órnek qıý ádis - tásilderin meńgertý. Tehnıka qaýipsizdik erejelerin saqtaýǵa daǵdylandyrý.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq
Sabaqtyń kórnekiligi: sándik qoldanbaly óner, shyǵarmashylyq týraly álbom, ulttyq kıim úlgileri, oıý - órnek ter, foto sýretter, zattar úlgileri
Sabaqtyń barysy: 1. Uıymdastyrý bólimi
2. Ótken sabaqty tekserý
3. jańa sabaqty túsindirý
4. Toptastyrý
5. Qyzyǵýshylyǵyn oıatý
6. Bekitý jáne qorytyndylaý
Jańa sabaq. Balalarǵa qazaq halqynyń oıý - órnek ónerine túsinik beremin. Qazaq halqy kóshpeli bolǵan. Mal sharýashylyǵynyń qyr - syryn jete meńgergen eńbekshil de, epti halqymyz mal ónimderin de turmysymyzǵa qoldana bilgen. Maldardyń súıegin de, múıizin de, júnin jáne terilerinen kúndelikti turmysqa qajetti zattar jasaǵan. Jylqy súıegin óńdep, qobdı, sandyqtar betin órnektegen. Túıe júninen toqylǵan shekpen, shýdasynyń emdik qasıetin de tapqan. Eshkiniń qylynan, túbitinen baǵaly buıymdar toqyldy. Sıyr terisin ılep, sándi er - toqymdy, at ábzelderin oıý - órnektep órip jasady. Qoı terisinen ton tikti. Jazý - syzý bolmaǵan erte zamanda adam óz oıyn tasqa, súıekke, aǵashqa túsirip otyrǵan. Kele – kele kıizge, alashaǵa kilemge, zattarǵa salatyn bolǵan.
Oıý - órnek degenimiz - belgili bir sýret pen syzyqtardy belgili bir tártippen ornalasýyn aıtamyz.
Oıýdyń shyǵý tarıhy týraly túsindirý. Ǵalymdardyń zertteýine súıensek bul óner ejelgi kóshpelilerden jetken. Bizdiń zamanymyzdan burynǵy IV - VII ǵasyrlarda Orta Azıa, Qazaqstan, Altaı jáne Ońtústik Sibir jerlerinde bir - birimen tyǵyz baılanysta ortaq mádenıeti bar týystas taıpalar ómir súrgen. Olar saqtar ǵundar, úısinder. Iaǵnı bizdiń ata - babalarymyzdan jetken oıý - órnek óneri. Mine, búgingi tańda atadan balaǵa jalǵasyn taýyp kele jatyr.
Toptastyrý jumysy. Balalarǵa oıý - órnekti tórt topqa bólinetindigin túsindiremin.
Oıý túrlerimen tanystyrý
Botamoıyn, qoshqar múıiz, syńar múıiz, synyq múıiz, qoltyqsha, túıe taban, balta t. s. s. Búgingi sabaǵymyzda «synyq múıiz» oıýyn, qaǵazǵa qaryndashpen oıýdy syzyp alyp, qıamyz. qaǵazdy sharshy etip ekige búktep, qaǵazdyń búgilgen qyrynan bastap syzylǵan oıý úlgisi boıynsha qaıshymen qyrqyp alyńdar. Sonda oıý durys shyǵady. Oıýdy qıǵanda sımmetrıany saqtaý kerektigin umytpaý kerek. Tazalyq, qaýipsizdik erejelerin saqtaý, qaǵazdy únemdeý kerektigin eskertemin. Oıý - órnek qıǵanda búktelgen qaǵazdyń jyljyp ketpeýin qadaǵalaý kerek. Eńbek, óner týraly maqal - mátel aıtyp jarysaıyq.
Qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
Sózjumbaq « Tekemet»
1. janýarlarǵa baılanysty órnek.
2. Tamaq saqtaýǵa arnalǵan sandyqqa uqsas buıym aǵash.
3. Sándik úshin tósektiń tusyna ustaıtyn úı jıhazdarynyń biri.
4. Maldyń dene múshesine baılanysty órnek.
5. Oıýdy oıa............ oılanbaǵan.
6..................... túbi bereke.
7. Qural - jabdyqtarǵa baılanysty órnek. qorytyndy barysynda «Altyn sandyq» oıynyn oınatamyn. Oıyn oınatý arqyly balalardyń oılaý qabiletin damytý, este saqtaý qabiletin arttyrý.
Suraq - jaýap
1. Qazaq halqy oıý - órnekti qaıdan úırendi?
2. Oıý degenimiz ne?
3. Oıýdyń túrlerin ata?
4. Zoomorftyq qandaı oıý túrin bilesiń?
Baǵalaý.
Úıge tapsyrma: «Synyq múıiz» jasaý.
Sabaqtyń maqsaty: Bilimdilik: Qazaq halqynyń oıý - órnek óneriniń shyǵý tarıhyna túsinik bere otyryp, oıý túrlerimen tanystyrý.
b) damytýshylyq: «Qazaq halqynyń oıý - órnegin» taqyrybynda alynǵan teorıalyq bilimin praktıka júzinde iske asyrý.
v) tárbıelik: oqýshylardyń eńbekke degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý, oıý - órnek qıý ádis - tásilderin meńgertý. Tehnıka qaýipsizdik erejelerin saqtaýǵa daǵdylandyrý.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq
Sabaqtyń kórnekiligi: sándik qoldanbaly óner, shyǵarmashylyq týraly álbom, ulttyq kıim úlgileri, oıý - órnek ter, foto sýretter, zattar úlgileri
Sabaqtyń barysy: 1. Uıymdastyrý bólimi
2. Ótken sabaqty tekserý
3. jańa sabaqty túsindirý
4. Toptastyrý
5. Qyzyǵýshylyǵyn oıatý
6. Bekitý jáne qorytyndylaý
Jańa sabaq. Balalarǵa qazaq halqynyń oıý - órnek ónerine túsinik beremin. Qazaq halqy kóshpeli bolǵan. Mal sharýashylyǵynyń qyr - syryn jete meńgergen eńbekshil de, epti halqymyz mal ónimderin de turmysymyzǵa qoldana bilgen. Maldardyń súıegin de, múıizin de, júnin jáne terilerinen kúndelikti turmysqa qajetti zattar jasaǵan. Jylqy súıegin óńdep, qobdı, sandyqtar betin órnektegen. Túıe júninen toqylǵan shekpen, shýdasynyń emdik qasıetin de tapqan. Eshkiniń qylynan, túbitinen baǵaly buıymdar toqyldy. Sıyr terisin ılep, sándi er - toqymdy, at ábzelderin oıý - órnektep órip jasady. Qoı terisinen ton tikti. Jazý - syzý bolmaǵan erte zamanda adam óz oıyn tasqa, súıekke, aǵashqa túsirip otyrǵan. Kele – kele kıizge, alashaǵa kilemge, zattarǵa salatyn bolǵan.
Oıý - órnek degenimiz - belgili bir sýret pen syzyqtardy belgili bir tártippen ornalasýyn aıtamyz.
Oıýdyń shyǵý tarıhy týraly túsindirý. Ǵalymdardyń zertteýine súıensek bul óner ejelgi kóshpelilerden jetken. Bizdiń zamanymyzdan burynǵy IV - VII ǵasyrlarda Orta Azıa, Qazaqstan, Altaı jáne Ońtústik Sibir jerlerinde bir - birimen tyǵyz baılanysta ortaq mádenıeti bar týystas taıpalar ómir súrgen. Olar saqtar ǵundar, úısinder. Iaǵnı bizdiń ata - babalarymyzdan jetken oıý - órnek óneri. Mine, búgingi tańda atadan balaǵa jalǵasyn taýyp kele jatyr.
Toptastyrý jumysy. Balalarǵa oıý - órnekti tórt topqa bólinetindigin túsindiremin.
Oıý túrlerimen tanystyrý
Botamoıyn, qoshqar múıiz, syńar múıiz, synyq múıiz, qoltyqsha, túıe taban, balta t. s. s. Búgingi sabaǵymyzda «synyq múıiz» oıýyn, qaǵazǵa qaryndashpen oıýdy syzyp alyp, qıamyz. qaǵazdy sharshy etip ekige búktep, qaǵazdyń búgilgen qyrynan bastap syzylǵan oıý úlgisi boıynsha qaıshymen qyrqyp alyńdar. Sonda oıý durys shyǵady. Oıýdy qıǵanda sımmetrıany saqtaý kerektigin umytpaý kerek. Tazalyq, qaýipsizdik erejelerin saqtaý, qaǵazdy únemdeý kerektigin eskertemin. Oıý - órnek qıǵanda búktelgen qaǵazdyń jyljyp ketpeýin qadaǵalaý kerek. Eńbek, óner týraly maqal - mátel aıtyp jarysaıyq.
Qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
Sózjumbaq « Tekemet»
1. janýarlarǵa baılanysty órnek.
2. Tamaq saqtaýǵa arnalǵan sandyqqa uqsas buıym aǵash.
3. Sándik úshin tósektiń tusyna ustaıtyn úı jıhazdarynyń biri.
4. Maldyń dene múshesine baılanysty órnek.
5. Oıýdy oıa............ oılanbaǵan.
6..................... túbi bereke.
7. Qural - jabdyqtarǵa baılanysty órnek. qorytyndy barysynda «Altyn sandyq» oıynyn oınatamyn. Oıyn oınatý arqyly balalardyń oılaý qabiletin damytý, este saqtaý qabiletin arttyrý.
Suraq - jaýap
1. Qazaq halqy oıý - órnekti qaıdan úırendi?
2. Oıý degenimiz ne?
3. Oıýdyń túrlerin ata?
4. Zoomorftyq qandaı oıý túrin bilesiń?
Baǵalaý.
Úıge tapsyrma: «Synyq múıiz» jasaý.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.