InfoHub Logo

"Ábilqaıyr ózine Deshti Qypshaqty túgel baǵyndyrǵan ýaqytynda keıbir Joshy tuqymynyń sultandary ózderine tóngen qaýipti sezip,bas saýǵalaýdy uıǵardy. Kereı han,Jánibek sultan jáne sol qatarlylar azdaǵan adamymen Moǵolstanǵa keldi. Ol kezde Moǵolstanda handyqtyń kezegi Isa Buqa handa edi. Isa Buqa han olarǵa erekshe qamqorlyq kórsetip,Moǵolstannyń bir buryshyn berdi,ol jerde olar qaýip-qatersiz,tynysh ómir súrdi. Ózbek ulysynda Ábilqaıyr ólgen soń,ózara qyrqys bastaldy,múmkindigi barlary tynyshtyq izdep,Kereı men Jánibek handarǵa qosylýǵa asyqty. Osy sebepten olar ájeptáýir kúsheıdi.Olar aldymenen,ózderiniń elinen bólektenip,biraz ýaqyt qolynyn keler dármen joq,kezbe bolyp júrgendikten,"qazaq" atandy,osy ataý solarǵa bekidi.Kereı hannan keıin,handyq taǵy onyń uly Buryndyqqa buıyrdy.Joǵaryda aty atalǵan Qasym han Jánibektiń balasy edi.Kereıdiń Buryndyqtan basqa kóptegen uldary boldy jáne Jánibektiń de Qasymnan ózge uldary bar edi.Sonyń ishinde Ádik sultan;Sultan Ábý Saıd myrzanyń uly-Myrza Sultan Mahmud ólgennen soń, Júnis hannyń tórtinshi qyzy Nıgar hanymdy soǵan berip edi.Tashkentti talaıtyn kezde Ádik sultan Shakıbek hannan qashyp, qazaqtarǵa ketti, Sultan Nıgar hanym artynan ketip edi.Ádik sultan qaıtys bolǵanda hanymdy aq nekemen Qasym han aldy. 

Ádik sultannan keıin Qasym han óte kúsheıdi,aqyry Buryndyq han elden ketip,Samarqanǵa baryp,jat jurtta qaıtys boldy.Qasym han Deshti Qypshaqqa túgel bılik júrgizip, Joshy hannan keıin eshkim ıe bolmaǵan ataq-dańqqa bólendi,onyń áskeri úsh júz myńnan asty.1518 jyly ol ólgen soń, qazaq sultandary ózara jaýlasty. Qasymnan keıin,onyń uly Mamash han bolyp edi,biraq ol bir soǵystyń kezinde aýyryp,qaıtys boldy.Osydan keıin Ádik sultannyń uly Tahır han boldy.Ol óte qatygez adam bolǵandyqtan,onyń mańyndaǵy 400 myń adam bir sátte bólinip,kóship ketti.Osylaı qyrǵyzdyń ortasynda jalǵyz qalyp,eń sorly jaǵdaıda qaıtys boldy. Moǵolstanda bir otyz myń adam jınalyp edi, oǵan Tahırdiń aǵasy Buıdan han boldy.1523 jyly qazaqtar mıllıon adam edi..."

Muhamed Haıdar, Tarıh-ı-Rashıdı

Materıaly po ıstorıı Kazahskıh hanstv Xv-XvIII vv.-Alma-Ata,1969.-222-223-bb.

---