InfoHub Logo

Ulttyq bıotehnologıa ortalyǵy genetıkalyq ınjenerıa zerthanasynyń meńgerýshisi, bıologıa ǵylymdarynyń kandıdaty Aleksandr Shýstov COVID-19-ǵa qarsy vaksına jasaý boıynsha júrgizilip jatqan jumystar týraly aıtty.

«Ulttyq bıotehnologıa ortalyǵy — COVID-19 koronavırýsyna qarsy vaksına jasaýdyń bolashaq memlekettik baǵdarlamasyn oryndaýshylardyń biri. Bul baǵdarlamany eki uıym — Ulttyq bıotehnologıa ortalyǵy jáne Otar qalasyndaǵy Bıologıalyq qaýipsizdik máselelerin ǵylymı zertteý ınstıtýty iske asyrýda. Eki ınstıtýt ta mamandandyrylǵan bıologıalyq zertteý uıymdary bolyp sanalady. Bizdiń áriptester vaksına jasaý jumystarymen burynnan aınalysady, olar bastapqydan osy baǵytta mamandanǵan», — deıdi Aleksandr Shýstov.

Onyń aıtýynsha, Ulttyq bıotehnologıa ortalyǵynda kóptegen jumystar atqaryldy.

«Mundaı jumys isteý úshin tehnologıalyq bazamyz damyǵan. Men genetıkalyq ınjenerıa zerthanasyn basqaramyn, bul osy baǵdarlamanyń eń negizgi qatysýshylarynyń biri. Ortalyqtyń barlyq zerthanasy óziniń quzirettiligi aıasynda baǵdarlamany júzege asyrý úshin belgili bir deńgeıde atsalysady. Men alǵan bilimim boıynsha vırýsologpyn, sondyqtan bastapqydan vırýstardy zertteýmen aınalysamyn. Vırýsologıa men bıotehnologıa jónindegi «Vektor» memlekettik ǵylymı ortalyǵynda uzaq ýaqyt boıy ártúrli laýazymda qyzmet atqardym. Bul COVID-19 koronavırýsyna qarsy vaksına oılap tabatyn reseılik negizgi óndirýshilerdiń biri. Odan keıin men AQSH-qa kóship, ol jaqta da vırýstarǵa qarsy vaksına jasaýmen aınalystym. Ol jaqta men koronavırýsqa qatysy joq vırýstarmen aınalystym», — deıdi ǵalym.

Ol Qazaqstanǵa kelgennen keıin áriptesterimen birge Ulttyq bıotehnologıalyq ortalyqta tehnologıalyq bazany jáne vırýstardy zertteý jumystaryn damytýǵa kúsh salǵan.

«Biz aldymen gendik ınjenerlik bazany qurdyq. Ondaǵy maqsat — vırýstardy zertteýge qatysty mindetterdi oryndaýǵa, sonyń ishinde vaksına jasaý úshin qoldanýǵa bolatyn genetıkalyq júıelerdi qurý bolatyn. Koronavırýsqa qatysty jumys týraly aıtar bolsam, biz dál osy nysanmen jumys isteıtinimiz týraly josparlamaǵan edik. Koronavırýs pandemıasy bári úshin, sonyń ishinde biz úshin de tosynsyı boldy. Shynyn aıtqanda, bizde koronavırýspen jumys isteý tájirıbesi joq. Bundaı tájirıbe Qazaqstan boıynsha eshkimde joq dep oılaımyn. Biz bul mindetten qoryqpaımyz. Osyǵan baılanysty máselelerge qatysty ózimizdi senimdi sezinemiz.

Bizdiń ortalyqtaǵy gendik ınjenerıa qazir vaksına jasaý úshin genetıkalyq túrlendirilgen konstrýksıalardy qurý úshin qajet barlyq máselelerdi sheshe alady. Árıne, bul uzaq jáne kóp kezeńdik jol. Qazirgi ýaqytta jaýapty jospardy iske asyrý úshin úlken jumystar júrgizilip jatyr» — deıdi ol.

Ol bul zertteý jumysy uzaqqa sozylatynyn, sondyqtan oǵan qatysty naqty málimet aıtýǵa erte ekenin aıtty.

«Baǵdarlama aıasynda ártúrli platformada tórt túrli vaksına jasaý josparlanýda. Ortalyqtyń mindeti — eki vaksına shyǵarý: onyń biri — tiri vektorly vaksına, ekinshisi — rekombınatty sýbbirlesken vaksına. Bul preparattar ártúrli tehnologıamen daıyndalady. Onyń qaısysynyń áseri mol bolatyny týraly aıtýǵa erte. Qaısysynyń áseri jaqsy bolatyny anyqtalǵan soń ary qaraı qaı preparatty alǵa jyljytatynymyz týraly belgili bolady. Bul baǵdarlamanyń sońǵy nátıjesin janýarlarǵa jasalǵan synaq kórsetedi. Odan keıin vaksınany adamdarǵa salý arqyly synap kóremiz», — deıdi ǵalym.

---