Qazaqstannyń ǵaryshtyq problemalary
Qazaqstannyń ǵaryshtyq problemalary
Álemdegi eń kóp paıdalanylatyn ǵarysh aılaǵy bar Qazaqstannyń kosmostyq derjavaǵa aınalýyna raketalyq tehnologıasynyń joqtyǵy kedergi bolyp otyr.
Adamzat tarıhyndaǵy tuńǵysh ǵarysh aılaǵy – Baıqońyr kosmodromy Qazaqstanda ornalasqan.
Qazaqstan bıligi sovet zamanynan qalǵan - qutqan tehnologıa men Reseıge táýelsiz, joǵary tehnologıany damytýǵa kómektesetin ǵaryshtyq ınfraqurylym jasaýǵa tyrysyp jatyr. Bul salada birqatar qadamdar jasalǵanymen, bastamalardyń kópshiligi qarjy nemese tehnıkalyq qıyndyqtarǵa tireledi.
«BÁITEREK» JOBASY
2004 jyly Reseı men Qazaqstan prezıdentteri Baıqońyrda «Báıterek» dep atalatyn jańa start keshenin turǵyzý týraly kelisti. Qazaqstan jobany qarjylandyrýdy óz mindetine aldy. Jobanyń bastapqy baǵasy 223 mıllıon dollar dep belgilengeni habarlandy. Reseı jaǵy Baıqońyrdy jalǵa alý kelisimi boıynsha Qazaqstanǵa jyl saıyn aýdarylatyn qarajat esebinen jumystardy bastaı berýdi usyndy. Keshen qurylysy 2010 jylǵa qaraı aıaqtalady dep josparlandy.
Jobany iske asyrýmen aınalysatyn «Báıterek» birlesken kásipornynyń resmı saıtynda jazylǵandaı, «start kesheni «Angara - 5 zymyran - tasyǵyshyn tehnıkalyq keshennen qabyldaý, ornatý, janar - jaǵarmaı quıý, ushyrýǵa arnalǵan».
«Angara - 5» Baıqońyrdan jıi ushyrylatyn «Protonǵa» qaraǵanda ekologıalyq turǵydan anaǵurlym qaýipsiz ekeni aıtyldy.
Biraq jobany qarjylandyrý sol kúıi bastalmady. Reseıdiń «Izvestıa» gazeti 2012 jyldyń aıaǵynda «Roskosmos» agenttigindegi derekkózge silteme jasap, «Báıterek» jobasynyń júzege asýy qazir múmkin emes» dep jazdy.
«Izvestıa» gazetinde ǵarysh taqyrybyna jazatyn reseılik jýrnalıs Ivan Cheberko «Angara» zymyran tasyǵyshyna arnalǵan ushyrý qondyrǵysyn qurý úshin Reseı suraǵan 1, 6 mıllıard dollar qazaqstandyq áriptesterdi abyrjytyp tastaǵan tárizdi degen pikirde.
ÓGEI SPÝTNIKTER
«Qazǵarysh» ulttyq ǵarysh agenttigi sáýirdiń 10 - ynda, Kosmonavtıka kúni qarsańynda úshinshi qazaqstandyq spýtnıkti (shyn máninde, jumys isteýge qabiletti ekinshi spýtnık) ushyrý 2013 jyldyń aıaǵyna josparlandy dep habarlady.
Qazaqstan jańalyqtary ony «tuńǵysh qazaqstandyq jerdi qashyqtan zondtaý (JQZ) spýtnıgi» dep habarlaǵanymen, «QazSat» ulttyq spýtnıktik baǵdarlamasymen eshbir baılanystyrmaıdy. Osy baǵdarlama boıynsha buǵan deıin eki spýtnık ushyryldy: 2006 jyly ushyrylǵan, qyzmet etý merzimi 10 jylǵa jaramdy delingen «QazSat - 1» eki jyldan keıin isten shyǵyp qaldy. Al 2011 jyl ushyrylǵan «QazSat - 2» spýtnıgi qazir birqalypty jumys istep tur.
Álemdegi eń kóp paıdalanylatyn ǵarysh aılaǵy bar Qazaqstannyń kosmostyq derjavaǵa aınalýyna raketalyq tehnologıasynyń joqtyǵy kedergi bolyp otyr.
Adamzat tarıhyndaǵy tuńǵysh ǵarysh aılaǵy – Baıqońyr kosmodromy Qazaqstanda ornalasqan.
Qazaqstan bıligi sovet zamanynan qalǵan - qutqan tehnologıa men Reseıge táýelsiz, joǵary tehnologıany damytýǵa kómektesetin ǵaryshtyq ınfraqurylym jasaýǵa tyrysyp jatyr. Bul salada birqatar qadamdar jasalǵanymen, bastamalardyń kópshiligi qarjy nemese tehnıkalyq qıyndyqtarǵa tireledi.
«BÁITEREK» JOBASY
2004 jyly Reseı men Qazaqstan prezıdentteri Baıqońyrda «Báıterek» dep atalatyn jańa start keshenin turǵyzý týraly kelisti. Qazaqstan jobany qarjylandyrýdy óz mindetine aldy. Jobanyń bastapqy baǵasy 223 mıllıon dollar dep belgilengeni habarlandy. Reseı jaǵy Baıqońyrdy jalǵa alý kelisimi boıynsha Qazaqstanǵa jyl saıyn aýdarylatyn qarajat esebinen jumystardy bastaı berýdi usyndy. Keshen qurylysy 2010 jylǵa qaraı aıaqtalady dep josparlandy.
Jobany iske asyrýmen aınalysatyn «Báıterek» birlesken kásipornynyń resmı saıtynda jazylǵandaı, «start kesheni «Angara - 5 zymyran - tasyǵyshyn tehnıkalyq keshennen qabyldaý, ornatý, janar - jaǵarmaı quıý, ushyrýǵa arnalǵan».
«Angara - 5» Baıqońyrdan jıi ushyrylatyn «Protonǵa» qaraǵanda ekologıalyq turǵydan anaǵurlym qaýipsiz ekeni aıtyldy.
Biraq jobany qarjylandyrý sol kúıi bastalmady. Reseıdiń «Izvestıa» gazeti 2012 jyldyń aıaǵynda «Roskosmos» agenttigindegi derekkózge silteme jasap, «Báıterek» jobasynyń júzege asýy qazir múmkin emes» dep jazdy.
«Izvestıa» gazetinde ǵarysh taqyrybyna jazatyn reseılik jýrnalıs Ivan Cheberko «Angara» zymyran tasyǵyshyna arnalǵan ushyrý qondyrǵysyn qurý úshin Reseı suraǵan 1, 6 mıllıard dollar qazaqstandyq áriptesterdi abyrjytyp tastaǵan tárizdi degen pikirde.
ÓGEI SPÝTNIKTER
«Qazǵarysh» ulttyq ǵarysh agenttigi sáýirdiń 10 - ynda, Kosmonavtıka kúni qarsańynda úshinshi qazaqstandyq spýtnıkti (shyn máninde, jumys isteýge qabiletti ekinshi spýtnık) ushyrý 2013 jyldyń aıaǵyna josparlandy dep habarlady.
Qazaqstan jańalyqtary ony «tuńǵysh qazaqstandyq jerdi qashyqtan zondtaý (JQZ) spýtnıgi» dep habarlaǵanymen, «QazSat» ulttyq spýtnıktik baǵdarlamasymen eshbir baılanystyrmaıdy. Osy baǵdarlama boıynsha buǵan deıin eki spýtnık ushyryldy: 2006 jyly ushyrylǵan, qyzmet etý merzimi 10 jylǵa jaramdy delingen «QazSat - 1» eki jyldan keıin isten shyǵyp qaldy. Al 2011 jyl ushyrylǵan «QazSat - 2» spýtnıgi qazir birqalypty jumys istep tur.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
