InfoHub Logo

I

Qojanyń úıine bir kúni shákirtteri jıylyp kelip baıqasa, qoranyń ishinde bir semiz toqty tur eken. Qojanyń soıǵaly semirtip otyrǵan toqtysy bolady. Shákirtteri Qojanyń ańqaýlyǵyna senip, ony aldap, toqtyny soıǵyzbaq bolyp, qasyna jıylady da:

— Qojeke-aı, myna toqtyǵa kóp eńbekti bosqa sarp qylǵanyńyz-aı! Endi qyzyǵyn kórmeı qalasyz-aý! — desedi.

Qoja:

— E, nege, nege qyzyǵyn kórmeımin? — deıdi.

Shákirtter:

— Oıbaı, qaıdan kóresiz, erteń aqyr zaman bolatyn bopty, - deıdi.

Qoja:

— Endeshe, toqty dalaǵa bos qalmasyn, muny birdeme qylaıyq, sonyń aqylyn tabyndar, — deıdi.

Shákirtteri:

— Endeshe, muny darıanyń jaǵasyna aparyp soıaıyqta, sonda asyp jeıik, sóıtip, qyzyǵyn kórip óleıik, — desedi.

Qoja: "qup" — deıdi.

Sonymen, darıa jaǵasyna barysyp, toqtyny soıyp, etin qazanǵa asady da, shákirtter Qojaǵa:

— Siz qazanǵa ot jaǵyp otyra turyńyz, biz myna sýǵa túsip qaıtaıyq! — dep tegis ketip qalady. Qoja otyryp qalady.

Bir ýaqytta shákirtter ábden sheshinip, kıimderin jaǵada tastap, ózderi tegis sýǵa túsip ketedi.

Olar sóıtip, shomylyp jatqanda Qoja baryp, báriniń jaǵadaǵy kıimin jıyp ákeledi de, qazannyń astyndaǵy otqa jaǵyp, etti pisirip otyra beredi. Bir mezgilde shákirtter sýdan shyǵady. Kıimnen bári jurdaı bolǵan. Qojaǵa jalańash kelisil:

— Kıim kórdińiz be? — deıdi.

Qoja:

— Kórdim, men bárin ákep, otqa jaǵyp jiberdim, — deıdi.

Shákirtteri bezek qaǵyp:

— Oıbaı-aý, ne deısiz? Oıbaı, munyńyz ne? — deskende, Qoja:

— E, ózderiń erteń aqyr zaman bolady degenderiń qaıda? Olaı bolsa, kıim nege kerek? Onan da myna jep óletin et pissin dep, men ádeıi otyn qyp jaqtym. Keregimizge jarattym, — depti.

İİ

Qoja bir kúni bireýmen daýly bop, qazyǵa júginiske barady. Qazy bul ekeýinen jaýap ala bastaıdy. Sonda Qoja jaýap bere otyryp, qoınynan bir judyryqtaı tastyń shetin shyǵaryp kórsetip qoıyp, qazyǵa ym jasaıdy. Qazy sodan keıin, tergeýdi Qoja jaqqa beıimdete kelip, aqyrǵy bılikti Qojanyń paıdasyna sheshedi. Sonymen, Qoja degeni bolyp, endi kete bergende, qazy muny toqtatyp qalady. Ana kisi ketedi. Úı ońashalanǵan soń, qazy:

— Káni, álgiń qaıda, ber sondaı altynyńdy, — deıdi. Súıtse, tasty kórsetkende qazy: "Mynaý osyndaı altyn berem dep túr eken ǵoı" dep oılap, Qojanyń degenin istegen eken. Osynysyn aıtqanda Qoja:

— Joq, taqsyr, meniń belgimdi siz uqpapsyz, mende ondaı altyn bolýshy ma edi, táıir! Meniń aıtqanym: "Bılikti durys aıt, áıtpese myna taspen uramyn degenim edi!" — depti.

III

Bir kúni Qoja uıyqtap jatsa, úıine ury kiredi. Ury kóp eken, úıdiń ishindegi nárselerdiń kóbin áketip, tysqa shyǵaryp jatady. Qoja oıanyp, muny kórip jatady da, bir kezde ózi de ózge qalǵan nárselerin shyǵarysa bastaıdy. Toqtalmastan aparyp, urylardyń arbasyna salyp jatady. Urylar buǵan ań-tań bolyp:

— E, munyń ne? — degende, Qoja:

— E, bizdiń úı kóship jatqan joq pa, kómek etpeı, jalǵyz senderge tasytqanym, obal emes pe? — depti.

Qoja bir kúni bazarǵa barǵaly jatsa, qatyny bir kese berip: "Osyǵan eritken maı quıǵyzyp ákel!" - dep tapsyrady. Qoja maı satýshyǵa kep, bir qydyrý maıdy tarazyǵa ólshetip alyp, endi kesesine quıǵyzady. Maı keseden asyp qalady. Satýshy:

— Syımaıdy ǵoı, endi qaıda quıamyz? - degende, Qoja jalma-jan keseni tóńkerip jiberip:

— E, qalǵanyn myna jaǵyna quı! — dep keseniń syrtqy túbin tosady. Osyǵan qalǵanyn quıǵyzyp ap, sol boıynda ustap, úıine keledi. Muny qatyny kerip:

— Syǵyr-aý, munsha az alǵanyń ne? Muny ne dep aldyń? - degende, Qoja:

— Joq, jalǵyz bul emes, myna jaǵynda da bar, - dep, keseni endi shalqasynan kóterip qalady. Súıtip, bar maıdy tógip taýysady.

---