Orazaǵa qatysty paıdaly málimetter

Múbárák Ramazan aıy óte qasıetti, mártebeli. Ramazan aıy ár jyly on nemese on bir kúnge artqa jyljıdy. Otyz úsh jyl oraza ustaǵan adam jyldyń barlyq mezgilderinde, barlyq aılary men kúnderinde oraza ustaǵan bolady. Oraza tutý paıdaly. Muny medısına mamandary da rastaýda:
Oraza tutqan adamdarda adrenalın jáne kortızon garmondary qanǵa burynǵydan da ońaı aralasady. Bul garmondar rak kletkalaryna áserin tıgizedi. Rak kletkalaryna qarsy qalqan bolady, ıaǵnı rak kletkalarynyń kóbeıýiniń aldyn alady.
Oraza tutqanda dene qurylysy retke keledi, ishki múshelerdegi maılar erip, deneniń sergektigi artady, ımýnıteti nyǵaıady, asqazan, búırek, qantty dıabet, júrek jáne baýyr aýrýlaryna qarsy turý qabileti artady.
Túrli mindetteri bar baýyrdyń as qorytý mindeti de bar. Oraza kezinde 3-5 saǵat demalady, azyq jınaý jumysyn bir mezgil toqtady. Bul arada qorǵaný júıesin kúsheıtetin globın aqýyzdaryn daıyndaıdy. Asqazandaǵy bulshyq etter jáne sekret bóletin jasýshalar, oraza kezinde birneshe saǵatqa demalady. Qannyń kólemi de azaıaǵany úshin qan qysymy azaıyp júrek tynyǵady. Ásirese qan qysymy joǵary bolǵan adamdar úshin oraza dári sekildi paıdaly keledi.
Tamyr bitelýi (Ateroskleroz)
Azyq qaldyqtary jaqsy qorytylmaǵanda tamyrlardy tozdyrady. Qorytylmaǵan maılar tamyrlardy taryltady, tamyr bitelýine sebep bolady. Oraza tutqanda keshke deıin denede azyq qalmaıdy. Iaǵnı búkil azyqtar qorytylyp bolady. Bul turǵydan da ásirese «tamyr bitelýi» bar adamdarǵa basqa aılarda da oraza tutýy keńes beriledi. Oraza kezinde deneniń basqa músheleri de demalady. Az tamaqtaný jáne oraza tutý denniń saýlyǵy úshin óte mańyzdy. Zeket — mal múlktiń kiri. Zeket bergen adam mal-múlkin kirden qorǵaǵanyndaı, oraza tutqan adam da denesiniń zeketin ótegen bolady, denesin aýrýlardan qorǵaǵan bolady.
Oqýǵa keńes beremiz:
Japon ǵalymy Orazanyń paıdasyn dáleldegeni úshin Nobel syılyǵyn aldy
Bir jyl boıy ár túrli taǵamdardy qorytyp sharshaǵan adamnyń asqazany men ishekterin jylyna bir ret demaldyryp, saýlyǵyn qorǵaýdan bólek rýhanı paıdasy da óte kóp. Oraza ustaý degenimiz tek qana iship-jeýden tyıylý degen sóz emes. Qoly, tili, kózi, qulaǵy jáne barlyq múshelerin de kúná isteýden aýlaq ustaý kerek.
Mysaly, rýhanı paıdasynyń biri — oraza ustaǵan adam ash adamnyń qıynshylyǵyn sezinip, muqtajdarǵa kómektesý kerektigin túsinedi. Bul adamdardyń bir-birine kómektesýine sebep bolady. Osylaısha adamdar arasynda urys-keris pen daýlasý emes, súıispenshilik pen qurmet-syı, tatýlyq paıda bolýda.
Oraza — hıkmet qazynalarynyń kilti. Oraza ustaý júrektiń sezimtal kúıge kelýine sebep bolady...
Sáııd Býrhanáddın Tırmızı
Orazany buzbaıtyn nárseler
- Oraza ekenin umytyp, bir nárse iship-jeý
- Aýzyna kelgen qusyqty keri ketirý
- Denesine ıod, maı, súrme jaǵý
- Ottegi tútigimen jasandy aýa berý
- Orazany buzýǵa nıet etip buzbaý
- Qalamaı aýzyn toltyryp qusý
- Tamaǵyna shań, tútin kirip ketý
- Óz qalaýymen ózin qınap azǵana qusý
- Kózine dári tamyzý
- Ǵaıbattaý
- Uıqyda júnip bolý
- Tis shuńqyryna dári qoıý
- Gúl ıisi jáne odekolondy seppeı ıiskeý
- Ýkolsyz tis juldyrý
- Jutpaı tamaqtyń dámin, tuzyn kórý
- Basqa adamnyń shekken temeki tútini saqtansa da aýzyna, murnyna kirý
- Tis juldyrǵanda sary qandy jutý
- Aýzyn jýǵannan keıin qalǵan ylǵaldy túkirikpen jutý
- Qan aldyrý
- Qulaǵyna sý ketý
- Oıaý kezde qarap, júnip bolý
- Mısýak qoldaný
Bulardyń eshqaısysy orazany buzbaıdy.
Orazany buzatyn nárseler
- Qatelesip buzý.
- Tamaǵyna qar jáne jańbyr ketip qalý.
- Zorlap buzdyrý.
- Murynǵa suıyq dári quıý.
- Murnyna ıissý jaǵý.
- Mýqım kezde (saparǵa shyqpaı turyp) bastaǵan orazasyn saparda buzý.
- Basqa adam shekken temeki tútinin ózi qalap ıiskeý
- Qulaqtyń ishine dári tamyzý.
- Teridegi jaraǵa jaǵylǵan dáriniń ishke kirýi.
- Denege ınemen (ýkol) dári egý.
- Óz qalaýymen ózin qınap aýyz toltyryp qusý.
- Tisi qanaǵan nemese tisin juldyrǵan kezde aýzyndaǵy qandy jutý nemese túkirikpen birdeı mólsherde aralas qandy jutý.
- Sáre ýaqytynyń bitkenin bilmeı iship-jeý.
- Kún batty dep oılap aýyz ashyp jiberý.
- Tisterdiń arasynda qalǵan noqat úlkendigindegi nárseni jutý.
- Aýyrǵan tisin ýkol saldyryp, juldyrýǵa májbúr bolǵan adam oraza buzylǵandyqtan jep-ishse tek qaza etýi kerek.
- Dáret alǵanda aýzyna sý ketý.
- Qaǵaz, tas, maqta, shóp, pispegen kúrish sıaqty dári jáne azyq bolmaǵan nárseni jutý.
- Oraza tutyp uıyqtap jatqan kisiniń aýzyna bireý sý quısa, buzylady.
- Oraza ekenin umytyp jegen kezde oraza buzyldy dep bile tura jeýdi jalǵastyrý.
- Ramazanda tańǵa deıin nıet etpeı keıinnen nıet etip oraza tutýdy bastaǵan soń tústen buryn nemese keıin orazasyn buzý.
Bulardyń barlyǵynda oraza buzylady jáne aıttan keıin bir kúnniń ornyna tek bir kún qazasyn tutyp beredi.
Oqýǵa keńes beremiz:
San túrli derttiń shıpasy — qurma
Tutqan orazalaryńyz qabyl bolsyn!