Qoı (ǵoı ), qana (ǵana), - aq shylaýlary
Sabaqtyń taqyryby: Qoı (ǵoı ), qana (ǵana), - aq shylaýlary
Sabaqtyń maqsaty: 1) Qoı, ǵoı, qana, ǵana, - aq shylaýlary ózderi qatysty bolyp kelgen, sózderge shekteý, naqtylaý, ótiný maǵynalaryn ústeıtindigi týraly túsinik berý. Shylaý týraly alǵan bilimderin qorytyndylaý.
2) Bilim deńgeılerin nyǵaıtý, jetildirý. Sózdik qorlaryn, til baılyqtaryn damytý.
Logıkalyq oılaý qabiletterin arttyrý.
3) Saýatty, kórkem jazýǵa, izdenimpazdyqqa, maqsatqa jete bilýge, kópshil, kishipeıil bolýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: saıahat sabaq.
Sabaqtyń ádis - tásilderi: Túsindirý, kórnekilik, suraq - jaýap.
Sabaqtyń kórnektiligi: Interaktıvti taqta, test, úlestirmeli kartochkalar.
Pánaralyq baılanys: ana tili.
İ. Uıymdastyrý.
Sabaqtyń barysy:
1) Uıymdastyrý.
1. Muǵalim sózi.
2. Psıhologıalyq ıkem. (1, slaıd. Qońyraý, kún)
Shyryldady qońyraý,
Biz sabaqty bastaımyz.
Jańa bilim alýǵa,
Alǵa qadam attaımyz.
Jarqyn kún, jarqyn kún!
Biz seni súıemiz!
Biz senen suraımyz!
Ber bizge jarqyn kún,
Beıbit kún jylaýyn.
Ber bizge jarqyn kún,
Densaýlyq, izgilik.
2. Úı tapsyrmasyn tekserý.
Oqýshylar dápterlerinen úı tapsyrmasyn tekseremin j/e 4 - 5 oqýshy áńgimelerin oqıdy).
aty eken.
2. Balalar, búgingi sabaǵymyzda biz «Shylaý» qalasynyń aýylyna saıahat jasaımyz. Saıahatqa avtobýspen baramyz.
2 - Slaıd. (Avtobýstaǵy balalar ).
3 - Slaıd. (Karta. Sóz taptary eli).
2.«Oı shaqyrý» strategıasy
2) Ótkendi pysyqtaý.
1. Myna kartadaǵy sóz taptary eli onda, bir neshe iri qalalar bar ony biz 2, 3 synyptardan beri bilemiz. Biz bilmeıtin «Odaǵaı» qalasy týraly kelesi sabaqtarda tanysamyz.
Búgin erekshe toqtalatynymyz «Shylaý» qalasy j/e onyń aýyldary.
4. Slaıd qalanyń
- Endeshe, balalar «Shylaý» qalasy týraly ne bilemiz.
- Óz aldyna tolyq maǵynasy joq sózderdi shylaý deımiz.
- Shylaýlar: men, ben, pen, j/e, da, de, ta, te, ma, me, ba, be, pa, pe,
Deıin, sheıin, úshin, týraly qana, ǵana, qoı, ǵoı, - aq,.
- Jaqsy, shylaý qalasy týraly biletin boldyq. Endi onyń aýyldary týraly ne bilemiz.
5 slaıd. Ary qaraı tereńirek bilý úshin tómendegi torkózdi sóz jumbaqty, sóz terim oıynyn j/e rebýsty sheshýimiz kerek. Sheshýindegi sózder aýyl kósheleriniń atyn tabaıyq.
1. Óz oıynan, kezkelgen ýaqytta óleń shyǵaratyn adam? (AQYN)
2. Qoıbaǵatyn kisi? (SHOPAN)
3. As atasy – nandy pisirip, daıyndaıtyn adam? (NAÝBAIHANASHY)
saǵat, anar, nan, arbýz
Ǵ A N A Sheshýi: ǵana degen sóz shyqty
- Demek balalar
Aýyl kósheleri qoı (ǵoı), qana (ǵana ), - aq dep atalady eken.
6 - Slaıd. (5 - Aýyldyń sýreti) aýylǵa keldik
- Sóz ben sózdi baılanystyratyn aýyl týraly ne aıtamyz.
- Men, ben, pen, j/e shylaýlary sóz ben sózdi baılanystyrady.
- Sózge kúsheıtý, anyqtaý maǵynalaryn ústeıtin aýyl týraly she?
- Da, de, ta, te shylaýlary ózi tirkesken sózderine kúsheıtý anyqtaý maǵynalaryn ústeıdi.
- Sózderge suraýlyq maǵyna ústeıtin aýyl týraly kim aıtady?
- Ma, me, ba, be, pa, pe shylaýlary ózderi qatysty sózderge suraýlyq maǵyna ústeıdi. Qaıtalaǵan ma, me, ba, be, pa, pe shylaýlarynyń arasyna útir, sońǵysynan keıin suraq belgisi qoıylady.
- Sózge ústeme maǵyna beretin j/e sózdiń septik jalǵaýda turýyn qajet etetin aýyl týraly ne bilemiz?
Bul shylaýlar ózderi qatysty sózdiń septik jalǵaýda turýyn qajet etedi.
3. «Toptastyrý» strategıasy
Shylaýlar
men, ben, pen, jáne;
da, de, ta, te;
qana, ǵana, qoı, ǵoı, - aq;
deıin, sheıin, úshin, týraly;
Ma, me, ba, be, pa, pe.
7. slaıd. Aýyl sýreti.
3. Jańa sabaq. (túsindirý, erejesin aıtý)
8. slaıd. Búgingi kún, tyqyryp.
1 - Dápterlerimizdi ashyp búgingi kúndi, tyqyrypty jazyp alamyz.
Endi 31 - jattyǵýdy aýyzsha oryndap, shylaýlardy taýyp, ózge shylaýdan aıyrmashylyǵyn aıtamyz (oqýlyqpen jumys jasaımyz )
Ǵana, qana - aq, shylaýlary ótinish, shekteý, daralaý maǵynalaryn ústeıdi. Baıandaýysh boldy. Aq - shylaýy defıs arqyly bólek jazylady.
10 - Slaıd. Bulaqtyń sýreti.
-«Bulaq kórseń kózin ash» degen naqyl sóz bar, balalar. Aýyl shetinde bulaq bar eken biraq, onyń kózi jabylyp qalypty.
Biz 32 - jattyǵýdy oryndap, bilimimizdi kórsete otyryp bulaqtyń kózin ashaıyq.
11 – Slaıd. (Jazýǵa arnalǵan bos )
Tapsyrmany oryndap bolyp, bulaqtyń kózin ashamyz.
12 Slaıd. Sergitý sáti: Kóbelek sýreti
Kóbelek turyp ertemen
Kúlimsirep kerildi de,
Bir degende – shyqpen betin jýdy ǵoı
Eki degende – shyraınalyp júrdi ǵoı
Úsh degende – ǵana qanat qaǵyp,
Tórt degende – bıikke ushyp ketti ǵoı.
13 - slaıd. Qyzǵaldaqtar
- Balalar, aýyl degen qandaı keremet, aınala jasyl jelek, shópter, qyrdyń qyzǵaldaqtary da jaıqalyp ósip ketipti.
Endeshe osy gúlderden terip alyp jaqyndarymyzǵa, dostarymyzǵa syılaıyq. Olar jáı alyna salmaıdy, tapsyrmany durys oryndasqany ony terip alamyz. Bul qyzǵaldaqtary terý úshin myna tapsyrmalardy oryndaıyq.
1 top Esse jazý «Qyrdyń qyzǵaldaǵy»
2 top Maqal – mátel shylaý sózi bar.
3top Sýret boıynsha áńgime quraý
33 jattyǵý aýyzsha oryndalady
14slaıd
- Venn dıagram qurady. (oqýshylar)
- Maǵynasyn ústeıtin shylaýdy ata?
Sózben sózdi baılanystyratyn shylaýlardy ata?
Ekeýine ortaq ne? shylaý
15 - slaıd. Aýyl adamdary kóshege kóshetter otyrǵyzyp jatyr. Biz de olarǵa kómekteseıik, ol úshin 34 - jattyǵýdy oryndaı otyryp, kóshetter otyrǵyzaıyq.
16 - slaıd. Suraq jaýap alý
Qustarǵa óz uıasyn tabýǵa kómekteseıik. 36 - jattyǵýdy oryndaý. Ǵoı, ǵana, - aq shylaýlaryna sóılem qurap jazý.
İV. Qorytyndy.
- Test tapsyrmalaryn oryndaý.
– Balalar, test tapsyrmalaryn durys oryndap jaqsy nátıje kórsetsek, osy aýyldyń syıly atalarynyń biri senderge batasyn beredi.
17 - slaıd. Test jaýaptary.
1. Sóz ben sózdi baılanystyryp turǵan shylaýlardy tap.
a ) Da, de, ta, te b ) Men, ben, pen, j/e v) Úshin, týraly, deıin
2. Sózge kúsheıtý, anyqtaý maǵynalaryn ústeıtin shylaýlardy tap.
a) Ma, me ba, be, pa, pe b) da, de, ta, te v) Úshin, týraly, deıin, sheıin
3. Shylaýdy tap.
a) Aıgúl sabaqqa keldi. b) Kún jylyndy. v) Kóp bilý úshin kóp oqý kerek
4. Kómektes septiktiń jalǵaýy tap.
a) men, pen, ben b) qoı (ǵoı), qana (ǵana) v) te, ta, da, de
5. Baıandaýysh shylaýdy tap.
a) İlgeri júrdi. b) Men jazdaı demaldym. v) Tez oqı ǵoı.
6. Sózderge suraýlyq maǵyna ústeıtin shylaý
A) Men, ben, pa, pe B) Ma, me ba, be, v) Úshin, týraly, de, ta,
1 - b, 2 - b, 3 - v, 4 - á, 5 - v, 6 - b
6 suraq durys bolsa - «5»
3, 4 suraq durys bolsa - «4»
3 suraq durys bolsa – «3»
(Oqýshylar ózara almasyp tekseredi)
18 - slaıd. Atanyń bata berýi.
Baǵalaý. Refleksıa.
19 - slaıd. Tórt túrli smaılıktar.
Árkim óz bilimine, kóńil kúıine qaraı tıisti smaılıkterdi tańdaıdy.
1. – Kim bárin túsindim, sabaqqa belsene qatystym, óte jaqsy jaýap berdimdese 1 - smaılıkti tańdaıdy, ıaǵnı óz kúndeligine «5» qoıady.
2. – Jańa sabaqty túsindim, biraq belsene qatyspadym, jaqsy jumys istedim dep oılasa 2 - smaılıkti tańdaıdy, ózine «4» degen baǵa qoıady.
3. – Kim oılanatyn nárse bar, bul sabaqta az jumys istedim, biraq kelesi sabaqta mindetti túrde tyrysamyn dese – 3 - smaılıkti tańdaıdy, ıaǵnı «3» degen baǵa.
4. – Al óte kóńilsiz fıgýrany eshkim tańdamaıdy dep oılaımyn, óıtkeni báriń eńbektenip, sabaqqa qatysyp otyrsyńdar.
V. Úıge tapsyrma: Erejeni jattaý
Sabaqtyń maqsaty: 1) Qoı, ǵoı, qana, ǵana, - aq shylaýlary ózderi qatysty bolyp kelgen, sózderge shekteý, naqtylaý, ótiný maǵynalaryn ústeıtindigi týraly túsinik berý. Shylaý týraly alǵan bilimderin qorytyndylaý.
2) Bilim deńgeılerin nyǵaıtý, jetildirý. Sózdik qorlaryn, til baılyqtaryn damytý.
Logıkalyq oılaý qabiletterin arttyrý.
3) Saýatty, kórkem jazýǵa, izdenimpazdyqqa, maqsatqa jete bilýge, kópshil, kishipeıil bolýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: saıahat sabaq.
Sabaqtyń ádis - tásilderi: Túsindirý, kórnekilik, suraq - jaýap.
Sabaqtyń kórnektiligi: Interaktıvti taqta, test, úlestirmeli kartochkalar.
Pánaralyq baılanys: ana tili.
İ. Uıymdastyrý.
Sabaqtyń barysy:
1) Uıymdastyrý.
1. Muǵalim sózi.
2. Psıhologıalyq ıkem. (1, slaıd. Qońyraý, kún)
Shyryldady qońyraý,
Biz sabaqty bastaımyz.
Jańa bilim alýǵa,
Alǵa qadam attaımyz.
Jarqyn kún, jarqyn kún!
Biz seni súıemiz!
Biz senen suraımyz!
Ber bizge jarqyn kún,
Beıbit kún jylaýyn.
Ber bizge jarqyn kún,
Densaýlyq, izgilik.
2. Úı tapsyrmasyn tekserý.
Oqýshylar dápterlerinen úı tapsyrmasyn tekseremin j/e 4 - 5 oqýshy áńgimelerin oqıdy).
aty eken.
2. Balalar, búgingi sabaǵymyzda biz «Shylaý» qalasynyń aýylyna saıahat jasaımyz. Saıahatqa avtobýspen baramyz.
2 - Slaıd. (Avtobýstaǵy balalar ).
3 - Slaıd. (Karta. Sóz taptary eli).
2.«Oı shaqyrý» strategıasy
2) Ótkendi pysyqtaý.
1. Myna kartadaǵy sóz taptary eli onda, bir neshe iri qalalar bar ony biz 2, 3 synyptardan beri bilemiz. Biz bilmeıtin «Odaǵaı» qalasy týraly kelesi sabaqtarda tanysamyz.
Búgin erekshe toqtalatynymyz «Shylaý» qalasy j/e onyń aýyldary.
4. Slaıd qalanyń
- Endeshe, balalar «Shylaý» qalasy týraly ne bilemiz.
- Óz aldyna tolyq maǵynasy joq sózderdi shylaý deımiz.
- Shylaýlar: men, ben, pen, j/e, da, de, ta, te, ma, me, ba, be, pa, pe,
Deıin, sheıin, úshin, týraly qana, ǵana, qoı, ǵoı, - aq,.
- Jaqsy, shylaý qalasy týraly biletin boldyq. Endi onyń aýyldary týraly ne bilemiz.
5 slaıd. Ary qaraı tereńirek bilý úshin tómendegi torkózdi sóz jumbaqty, sóz terim oıynyn j/e rebýsty sheshýimiz kerek. Sheshýindegi sózder aýyl kósheleriniń atyn tabaıyq.
1. Óz oıynan, kezkelgen ýaqytta óleń shyǵaratyn adam? (AQYN)
2. Qoıbaǵatyn kisi? (SHOPAN)
3. As atasy – nandy pisirip, daıyndaıtyn adam? (NAÝBAIHANASHY)
saǵat, anar, nan, arbýz
Ǵ A N A Sheshýi: ǵana degen sóz shyqty
- Demek balalar
Aýyl kósheleri qoı (ǵoı), qana (ǵana ), - aq dep atalady eken.
6 - Slaıd. (5 - Aýyldyń sýreti) aýylǵa keldik
- Sóz ben sózdi baılanystyratyn aýyl týraly ne aıtamyz.
- Men, ben, pen, j/e shylaýlary sóz ben sózdi baılanystyrady.
- Sózge kúsheıtý, anyqtaý maǵynalaryn ústeıtin aýyl týraly she?
- Da, de, ta, te shylaýlary ózi tirkesken sózderine kúsheıtý anyqtaý maǵynalaryn ústeıdi.
- Sózderge suraýlyq maǵyna ústeıtin aýyl týraly kim aıtady?
- Ma, me, ba, be, pa, pe shylaýlary ózderi qatysty sózderge suraýlyq maǵyna ústeıdi. Qaıtalaǵan ma, me, ba, be, pa, pe shylaýlarynyń arasyna útir, sońǵysynan keıin suraq belgisi qoıylady.
- Sózge ústeme maǵyna beretin j/e sózdiń septik jalǵaýda turýyn qajet etetin aýyl týraly ne bilemiz?
Bul shylaýlar ózderi qatysty sózdiń septik jalǵaýda turýyn qajet etedi.
3. «Toptastyrý» strategıasy
Shylaýlar
men, ben, pen, jáne;
da, de, ta, te;
qana, ǵana, qoı, ǵoı, - aq;
deıin, sheıin, úshin, týraly;
Ma, me, ba, be, pa, pe.
7. slaıd. Aýyl sýreti.
3. Jańa sabaq. (túsindirý, erejesin aıtý)
8. slaıd. Búgingi kún, tyqyryp.
1 - Dápterlerimizdi ashyp búgingi kúndi, tyqyrypty jazyp alamyz.
Endi 31 - jattyǵýdy aýyzsha oryndap, shylaýlardy taýyp, ózge shylaýdan aıyrmashylyǵyn aıtamyz (oqýlyqpen jumys jasaımyz )
Ǵana, qana - aq, shylaýlary ótinish, shekteý, daralaý maǵynalaryn ústeıdi. Baıandaýysh boldy. Aq - shylaýy defıs arqyly bólek jazylady.
10 - Slaıd. Bulaqtyń sýreti.
-«Bulaq kórseń kózin ash» degen naqyl sóz bar, balalar. Aýyl shetinde bulaq bar eken biraq, onyń kózi jabylyp qalypty.
Biz 32 - jattyǵýdy oryndap, bilimimizdi kórsete otyryp bulaqtyń kózin ashaıyq.
11 – Slaıd. (Jazýǵa arnalǵan bos )
Tapsyrmany oryndap bolyp, bulaqtyń kózin ashamyz.
12 Slaıd. Sergitý sáti: Kóbelek sýreti
Kóbelek turyp ertemen
Kúlimsirep kerildi de,
Bir degende – shyqpen betin jýdy ǵoı
Eki degende – shyraınalyp júrdi ǵoı
Úsh degende – ǵana qanat qaǵyp,
Tórt degende – bıikke ushyp ketti ǵoı.
13 - slaıd. Qyzǵaldaqtar
- Balalar, aýyl degen qandaı keremet, aınala jasyl jelek, shópter, qyrdyń qyzǵaldaqtary da jaıqalyp ósip ketipti.
Endeshe osy gúlderden terip alyp jaqyndarymyzǵa, dostarymyzǵa syılaıyq. Olar jáı alyna salmaıdy, tapsyrmany durys oryndasqany ony terip alamyz. Bul qyzǵaldaqtary terý úshin myna tapsyrmalardy oryndaıyq.
1 top Esse jazý «Qyrdyń qyzǵaldaǵy»
2 top Maqal – mátel shylaý sózi bar.
3top Sýret boıynsha áńgime quraý
33 jattyǵý aýyzsha oryndalady
14slaıd
- Venn dıagram qurady. (oqýshylar)
- Maǵynasyn ústeıtin shylaýdy ata?
Sózben sózdi baılanystyratyn shylaýlardy ata?
Ekeýine ortaq ne? shylaý
15 - slaıd. Aýyl adamdary kóshege kóshetter otyrǵyzyp jatyr. Biz de olarǵa kómekteseıik, ol úshin 34 - jattyǵýdy oryndaı otyryp, kóshetter otyrǵyzaıyq.
16 - slaıd. Suraq jaýap alý
Qustarǵa óz uıasyn tabýǵa kómekteseıik. 36 - jattyǵýdy oryndaý. Ǵoı, ǵana, - aq shylaýlaryna sóılem qurap jazý.
İV. Qorytyndy.
- Test tapsyrmalaryn oryndaý.
– Balalar, test tapsyrmalaryn durys oryndap jaqsy nátıje kórsetsek, osy aýyldyń syıly atalarynyń biri senderge batasyn beredi.
17 - slaıd. Test jaýaptary.
1. Sóz ben sózdi baılanystyryp turǵan shylaýlardy tap.
a ) Da, de, ta, te b ) Men, ben, pen, j/e v) Úshin, týraly, deıin
2. Sózge kúsheıtý, anyqtaý maǵynalaryn ústeıtin shylaýlardy tap.
a) Ma, me ba, be, pa, pe b) da, de, ta, te v) Úshin, týraly, deıin, sheıin
3. Shylaýdy tap.
a) Aıgúl sabaqqa keldi. b) Kún jylyndy. v) Kóp bilý úshin kóp oqý kerek
4. Kómektes septiktiń jalǵaýy tap.
a) men, pen, ben b) qoı (ǵoı), qana (ǵana) v) te, ta, da, de
5. Baıandaýysh shylaýdy tap.
a) İlgeri júrdi. b) Men jazdaı demaldym. v) Tez oqı ǵoı.
6. Sózderge suraýlyq maǵyna ústeıtin shylaý
A) Men, ben, pa, pe B) Ma, me ba, be, v) Úshin, týraly, de, ta,
1 - b, 2 - b, 3 - v, 4 - á, 5 - v, 6 - b
6 suraq durys bolsa - «5»
3, 4 suraq durys bolsa - «4»
3 suraq durys bolsa – «3»
(Oqýshylar ózara almasyp tekseredi)
18 - slaıd. Atanyń bata berýi.
Baǵalaý. Refleksıa.
19 - slaıd. Tórt túrli smaılıktar.
Árkim óz bilimine, kóńil kúıine qaraı tıisti smaılıkterdi tańdaıdy.
1. – Kim bárin túsindim, sabaqqa belsene qatystym, óte jaqsy jaýap berdimdese 1 - smaılıkti tańdaıdy, ıaǵnı óz kúndeligine «5» qoıady.
2. – Jańa sabaqty túsindim, biraq belsene qatyspadym, jaqsy jumys istedim dep oılasa 2 - smaılıkti tańdaıdy, ózine «4» degen baǵa qoıady.
3. – Kim oılanatyn nárse bar, bul sabaqta az jumys istedim, biraq kelesi sabaqta mindetti túrde tyrysamyn dese – 3 - smaılıkti tańdaıdy, ıaǵnı «3» degen baǵa.
4. – Al óte kóńilsiz fıgýrany eshkim tańdamaıdy dep oılaımyn, óıtkeni báriń eńbektenip, sabaqqa qatysyp otyrsyńdar.
V. Úıge tapsyrma: Erejeni jattaý
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
