"Qaraǵym" Maǵjan Jumabaev
Sabaqtyń taqyryby: Qaraǵym. Maǵjan Jumabaev.
Bilimdilik maqsaty: Avtor týraly maǵlumat berý. Óleńniń mazmunyn tereń túsinýge yqpal etý.
Sózdik qoryn baıytý. Mánerlep oqý mashyǵyn jetildirý. Kórkemdik erekshelikterin ajyrata bilýge úıretý.
Damytýshylyǵy: Óz betimen jumystana bilýge, qabyldaǵan aqparatynan qorytyndy shyǵara ilýge, derbes oılaı bilýge úıretý. Shyǵarmashylyqpen jumys jasaı bilýgedaǵdylandyrý.
Tárbıelik maqsaty: Oqý - bilimniń ómirlik qajettiligin túsindire otyryp, bilim alýǵa qushtarlyǵyn oıatý. Ósıet sózderden ǵıbrat alýǵa, ony ómir jolynda
paıdalana bilýge úıretý. Artyna óshpesteı iz qaldyrǵan tulǵalardy qurmet tutýǵa tárbıeleý, kásiptik baǵdar berý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Avtordyń portreti, avtordyń ómir jolyn kórsetetin tirek - syzba, dıdaktıkalyq materıaldar, shartty belgiler, «Eralash» kınajýrnaly.
Sabaqtyń ádis - tásili: «Aqparattyq tehnologıa», «Satylaı kompleksti taldaý», «Synı turǵydan oılaý», «Shyǵarmashylyq aqyl - oıdy damytý» tehnologıalary.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý.
a) Ózimdi tanystyrý.
á) Y. Altynsarın: Kel, balalar, oqylyq!
Oqyǵandy kóńilge
Yqylaspen toqylyqİ
Oqysańyz balalar
Shamnan shyraq jaǵylar.
Tilegeniń aldyńnan
İzdemeı - aq tabylarİ
Osy sabaǵymyzda «Ana tili» páninen oqyǵandarymyzdy, kóńilge toqyǵandarymyzdy ortaǵa salamyz.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
1. Qadyr Myrza Álıdiń «Muǵalıma» óleńin jatqa aıtqyzý.
2. Óleńniń árbir shýmaǵynyń maǵynasyn túsindirýdi talap etý.
3. Ózderi qurastyrǵan óleńderin aıtqyzý.
Úı tapsyrmasyn qorytyndylaý.
Oqýshyny damytý suraqtary:
A) Avtor muǵalımany nege anaǵa teńeıdi?
á) Kúndelikti ómirde apaıdyń senderdi óz balasyndaı kóretinin dáleldeı alasyńdar ma?
B) Muǵalimdi qýantý úshin ne isteý kerek dep oılaısyńdar?
V) Muǵalimniń armany ne dep oılaısyńdar?
Psıhologıalyq daıyndyq (synı turǵydan oılaý)
«Eralash» kınojýrnalynan úzindi kórsetý.
Muǵalim: Otbasy músheleriniń kóńil - kúıi nege tómen?
Oqýshylardyń jaýaptaryn tyńdaý. (ózderine qorytyndy shyǵartý)
İİİ. Jańa sabaqty túsindirý.
Jańa sabaqqa kópir kezeńi
- Balalar, muǵalimniń armany oryndalý úshin ne isteý kerek?
- Oqyp, bilim alý kerek.
- Olaı bolsa, búgingi taqyrybymyz oqý, bilim týraly bolmaq.
Dáptermen jumys.
Taqyryby: Qaraǵym. Maǵjan Jumabaev.
1. Avtormen tanystyrý. Oqýshyda avtor týraly bar aqparatty alý (satylaı kompleksti taldaý tehnologıasynyń elementterin taldaý)
(1893 – 1938)
Ákesi - _____________? (Beken)
Sheshesi - ___________? (Gúlsim)
-Atasy - ____________? (Jumabaı)
Muǵalimi - ___________? (Ahmetden)
Shyǵarmalary: «Batyr Baıan»
«Qorqyt»
«Oqjetpestiń qıasynda»
«Qoılybaıdyń qobyzy»
«Ertegi»
2. Óleńdi mánerlep oqyp berý.
Oqýshylardyń oqý saýattylyǵyn tekserý
- İshteı oqytý
- Mánerlep oqytý
- Tizbekteı oqytý
Sózdik jumysy:
qarmaǵan (qarmaq) – bir nárseni ustaý
kemeńger – dana, danyshpan
Jańa sabaqty bekitý
Óleń - ádebı shyǵarma. Ádebı shyǵarmanyń negizgi oıy, ıdeıasy bolýy kerek jáne óleń joldary bir - birimen baılanysyp turady.
1. Óleńniń kórkemdik erekshelikterin anyqtaý úshin Búrkit Ysqaqovtyń «Otan»týraly óleńinen úzindini úlgi retinde usyný.
Úlgi: Kóp aýzynan túspeıtin,
Otan degen nemene?
Onyń tulǵa, tús, keıpin,
Dostym, bilgiń kele me?
Shyǵarmashylyq jumys (óz betimen)
1 – nusqa. Óleńniń alǵashqy bes jolynyń uıqastaryn shartty belgilermen kórsetińder.
2 - nusqa. Óleńniń sońǵy bes jolynyń uıqastaryn shartty belgilermen kórsetińder.
Tekserý (kilti boıynsha ózin - ózi tekserý)
Sergitý sáti «Jalǵasyn tap» oıyny.
Men sizderge óner - bilim týraly maqaldyń alǵashqy jolyn aıtamyn, sender jalǵasyn aıtasyńdar.
Mysaly, 1. Mektep - keme ------------ (Bilim - teńiz)
2. Bilekti birdi jyǵady. -------------- (Bilimdi myńdy jyǵady)
3. Oqý - bilim bulaǵy.----------------- ( Bilim - ómir shyraǵy)
4. Bilimsizdiń kúni kárip,-------------- (Bilimdiniń kúni jaryq)
5. Oqýsyz bilim joq------------------- (Bilimsiz kúniń joq)
Maqaldardyń maǵynasyna nazar aýdartý.
Bekitý suraqtary: a) Maǵjan atamyz jastarǵa qandaı ósıet aıtty?
á) Óleńnen maqaldy kim taýyp bere alady?
b) Osy maqaldy maǵynasy uqsas qandaı maqalmen almastyrýǵa bolady?
(Eńbek etseń erinbeı, toıady qarnyń tilenbeı. Talaptansań, armanyńa jetesiń)
v) Óleńdegi negizgi oı ne jáne ol qaı jolda berilgen?
Oqýshylardyń sabaqqa belsendi qatysýyn uıymdastyrý.
«Tizbek qurý» oıyny
Sharty: Oqýshylarǵa 1 - den 8 - ge deıingi sandar taratylyp beriledi. Muǵalim belgi bergen kezde oqýshylar ret - retimen taqtaǵa júgirip shyǵady. Sandardyń artynda býyndar jazylǵan. Olar sandardy ózderine qaratyp ustaǵanda otyrǵan oqýshylar «Oqý - bilim bulaǵy» degen maqaldy oqıdy.
Oqýshylardyń oıyn sharyqtatý:
Jasynan oqý oqyp, bilim, óner qýǵan kimderdi bilesińder?
--------------------------- (oqýshy jaýaptary)
Óskende kim bolǵyń keledi?
-------------------------- (oqýshy jaýaptary)
Muǵalimniń qorytyndy sózi:
Balalar, ózderińe unaǵan mamandyqtardyń ıesi bolyp, Otanymyzdyń beldi azamaty bolý úshin bizge ne kerek eken? Árıne, oqý men tereń bilim qajet. 12 jyldyq bilim berýdiń artyqshylyǵy sender mektep bitirgende mamandyq ıesi bolyp shyǵasyńdar. Biraq bilim alýdy M. Jumabaev atalaryń aıtqandaı bosqa júrmeı jalǵastyra beresińder.
Jaqsy oqyǵan balany Elbasymyz – N. Á. Nazarbaev ta jaqsy kóredi. Ol 3 - qyrkúıek QR - nyń balalaryna osyny aıtty.
Úıge tapsyrma
37 - 38 bet. «Qaraǵym» óleńin jattap kelý.
«Bilimsiz kúniń joq» taqyrybyna shyǵarma jazyp kelý.
Ómirlik tapsyrma
Qaraǵym, oqý oqy, bosqa júrme!
Oqýshylardy baǵalaý.
Saý - salamat bolyńyzdar!
Bilimdilik maqsaty: Avtor týraly maǵlumat berý. Óleńniń mazmunyn tereń túsinýge yqpal etý.
Sózdik qoryn baıytý. Mánerlep oqý mashyǵyn jetildirý. Kórkemdik erekshelikterin ajyrata bilýge úıretý.
Damytýshylyǵy: Óz betimen jumystana bilýge, qabyldaǵan aqparatynan qorytyndy shyǵara ilýge, derbes oılaı bilýge úıretý. Shyǵarmashylyqpen jumys jasaı bilýgedaǵdylandyrý.
Tárbıelik maqsaty: Oqý - bilimniń ómirlik qajettiligin túsindire otyryp, bilim alýǵa qushtarlyǵyn oıatý. Ósıet sózderden ǵıbrat alýǵa, ony ómir jolynda
paıdalana bilýge úıretý. Artyna óshpesteı iz qaldyrǵan tulǵalardy qurmet tutýǵa tárbıeleý, kásiptik baǵdar berý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Avtordyń portreti, avtordyń ómir jolyn kórsetetin tirek - syzba, dıdaktıkalyq materıaldar, shartty belgiler, «Eralash» kınajýrnaly.
Sabaqtyń ádis - tásili: «Aqparattyq tehnologıa», «Satylaı kompleksti taldaý», «Synı turǵydan oılaý», «Shyǵarmashylyq aqyl - oıdy damytý» tehnologıalary.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý.
a) Ózimdi tanystyrý.
á) Y. Altynsarın: Kel, balalar, oqylyq!
Oqyǵandy kóńilge
Yqylaspen toqylyqİ
Oqysańyz balalar
Shamnan shyraq jaǵylar.
Tilegeniń aldyńnan
İzdemeı - aq tabylarİ
Osy sabaǵymyzda «Ana tili» páninen oqyǵandarymyzdy, kóńilge toqyǵandarymyzdy ortaǵa salamyz.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
1. Qadyr Myrza Álıdiń «Muǵalıma» óleńin jatqa aıtqyzý.
2. Óleńniń árbir shýmaǵynyń maǵynasyn túsindirýdi talap etý.
3. Ózderi qurastyrǵan óleńderin aıtqyzý.
Úı tapsyrmasyn qorytyndylaý.
Oqýshyny damytý suraqtary:
A) Avtor muǵalımany nege anaǵa teńeıdi?
á) Kúndelikti ómirde apaıdyń senderdi óz balasyndaı kóretinin dáleldeı alasyńdar ma?
B) Muǵalimdi qýantý úshin ne isteý kerek dep oılaısyńdar?
V) Muǵalimniń armany ne dep oılaısyńdar?
Psıhologıalyq daıyndyq (synı turǵydan oılaý)
«Eralash» kınojýrnalynan úzindi kórsetý.
Muǵalim: Otbasy músheleriniń kóńil - kúıi nege tómen?
Oqýshylardyń jaýaptaryn tyńdaý. (ózderine qorytyndy shyǵartý)
İİİ. Jańa sabaqty túsindirý.
Jańa sabaqqa kópir kezeńi
- Balalar, muǵalimniń armany oryndalý úshin ne isteý kerek?
- Oqyp, bilim alý kerek.
- Olaı bolsa, búgingi taqyrybymyz oqý, bilim týraly bolmaq.
Dáptermen jumys.
Taqyryby: Qaraǵym. Maǵjan Jumabaev.
1. Avtormen tanystyrý. Oqýshyda avtor týraly bar aqparatty alý (satylaı kompleksti taldaý tehnologıasynyń elementterin taldaý)
(1893 – 1938)
Ákesi - _____________? (Beken)
Sheshesi - ___________? (Gúlsim)
-Atasy - ____________? (Jumabaı)
Muǵalimi - ___________? (Ahmetden)
Shyǵarmalary: «Batyr Baıan»
«Qorqyt»
«Oqjetpestiń qıasynda»
«Qoılybaıdyń qobyzy»
«Ertegi»
2. Óleńdi mánerlep oqyp berý.
Oqýshylardyń oqý saýattylyǵyn tekserý
- İshteı oqytý
- Mánerlep oqytý
- Tizbekteı oqytý
Sózdik jumysy:
qarmaǵan (qarmaq) – bir nárseni ustaý
kemeńger – dana, danyshpan
Jańa sabaqty bekitý
Óleń - ádebı shyǵarma. Ádebı shyǵarmanyń negizgi oıy, ıdeıasy bolýy kerek jáne óleń joldary bir - birimen baılanysyp turady.
1. Óleńniń kórkemdik erekshelikterin anyqtaý úshin Búrkit Ysqaqovtyń «Otan»týraly óleńinen úzindini úlgi retinde usyný.
Úlgi: Kóp aýzynan túspeıtin,
Otan degen nemene?
Onyń tulǵa, tús, keıpin,
Dostym, bilgiń kele me?
Shyǵarmashylyq jumys (óz betimen)
1 – nusqa. Óleńniń alǵashqy bes jolynyń uıqastaryn shartty belgilermen kórsetińder.
2 - nusqa. Óleńniń sońǵy bes jolynyń uıqastaryn shartty belgilermen kórsetińder.
Tekserý (kilti boıynsha ózin - ózi tekserý)
Sergitý sáti «Jalǵasyn tap» oıyny.
Men sizderge óner - bilim týraly maqaldyń alǵashqy jolyn aıtamyn, sender jalǵasyn aıtasyńdar.
Mysaly, 1. Mektep - keme ------------ (Bilim - teńiz)
2. Bilekti birdi jyǵady. -------------- (Bilimdi myńdy jyǵady)
3. Oqý - bilim bulaǵy.----------------- ( Bilim - ómir shyraǵy)
4. Bilimsizdiń kúni kárip,-------------- (Bilimdiniń kúni jaryq)
5. Oqýsyz bilim joq------------------- (Bilimsiz kúniń joq)
Maqaldardyń maǵynasyna nazar aýdartý.
Bekitý suraqtary: a) Maǵjan atamyz jastarǵa qandaı ósıet aıtty?
á) Óleńnen maqaldy kim taýyp bere alady?
b) Osy maqaldy maǵynasy uqsas qandaı maqalmen almastyrýǵa bolady?
(Eńbek etseń erinbeı, toıady qarnyń tilenbeı. Talaptansań, armanyńa jetesiń)
v) Óleńdegi negizgi oı ne jáne ol qaı jolda berilgen?
Oqýshylardyń sabaqqa belsendi qatysýyn uıymdastyrý.
«Tizbek qurý» oıyny
Sharty: Oqýshylarǵa 1 - den 8 - ge deıingi sandar taratylyp beriledi. Muǵalim belgi bergen kezde oqýshylar ret - retimen taqtaǵa júgirip shyǵady. Sandardyń artynda býyndar jazylǵan. Olar sandardy ózderine qaratyp ustaǵanda otyrǵan oqýshylar «Oqý - bilim bulaǵy» degen maqaldy oqıdy.
Oqýshylardyń oıyn sharyqtatý:
Jasynan oqý oqyp, bilim, óner qýǵan kimderdi bilesińder?
--------------------------- (oqýshy jaýaptary)
Óskende kim bolǵyń keledi?
-------------------------- (oqýshy jaýaptary)
Muǵalimniń qorytyndy sózi:
Balalar, ózderińe unaǵan mamandyqtardyń ıesi bolyp, Otanymyzdyń beldi azamaty bolý úshin bizge ne kerek eken? Árıne, oqý men tereń bilim qajet. 12 jyldyq bilim berýdiń artyqshylyǵy sender mektep bitirgende mamandyq ıesi bolyp shyǵasyńdar. Biraq bilim alýdy M. Jumabaev atalaryń aıtqandaı bosqa júrmeı jalǵastyra beresińder.
Jaqsy oqyǵan balany Elbasymyz – N. Á. Nazarbaev ta jaqsy kóredi. Ol 3 - qyrkúıek QR - nyń balalaryna osyny aıtty.
Úıge tapsyrma
37 - 38 bet. «Qaraǵym» óleńin jattap kelý.
«Bilimsiz kúniń joq» taqyrybyna shyǵarma jazyp kelý.
Ómirlik tapsyrma
Qaraǵym, oqý oqy, bosqa júrme!
Oqýshylardy baǵalaý.
Saý - salamat bolyńyzdar!