"Kókshetaý" İlıas Jansúgirov
Sabaqtyń taqyryby: Kókshetaý (İ. Jansúgirov)
Sabaqtyń maqsaty: 1. Bilimdilik. Qazaqtyń kórnekti aqyny, jazýshy İlıas Jansúgirovtyń ómiri men shyǵarmashylyǵy týraly tereńirek tanystyrý. Óleńdi túsinip oqýǵa úırete otyryp týǵan el tabıǵaty, ásemdiligimen tanystyrý óleńniń ıdeıasyn, mazmunyn túsindirý.
2. Damytýshylyq: Dúnıetanymdyq kózqarasyn, oı - órisin, shyǵarmashylyq qabiletterin damytý. Sózdik qoryn molaıtý.
3. Tárbıelik: Otandy, týǵan jerdi, týǵan eldi súıýge, qadirlep - qasterlep qaraýǵa baýlý, Ulttyq maqtanyshyna qorǵaýǵa baýlý, ulttyq maqtanyshtarymyzdy bilýge, maqtan tutýǵa tárbıeleý.
Sabaq kórnekiligi: Slaıdtar, İ. Jansúgirov portreti, shyǵarmalary, qıma qaǵazdar.
Sabaq túri: Saıahat sabaq.
Ádisi: Suraq - jaýap.
Sabaq barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi. (STO boıynsha)
Psıhologıalyq daıyndyq.
Ana tili - kúshim meniń, qýatym,
Jyrym sendik júregimnen týatyn
Taýysarma yrysyńdy, qoryńdy
Tizelesip qatar jazsa myń aqyn! (Tildi qurmetteýge tárbıeleý)
2. Úı tapsyrmasyn suraý.
A) Q. Saparbaev. Týǵan jerdiń ystyǵy – aı.
Á) Mazmunyn áńgimeleý
B) Túıeni asaý teńiz tolqyndary da, alys jol da toqtata almady. Bul qandaı kúsh? Qandaı sıqyr?
V) Oqýshylardyń óz týǵan jerine arnaǵan óleńderin oqytý. (Shyǵarmashylyq jumysyn tekserý.)
1. G) Mańǵystaý - myń qystaý eli, myńdaǵan joldar ólkesi, myńdaǵan shyń quzdar men shyńyraý qudyqtar aımaǵy. (Patrıottyq sezimge tárbıeleý)
Jańa sabaq:
Altaıdan Atyraýǵa deıin kósilip jatqan qazaq dalasyna tán qaı qasıet, qaı sıpat tyń bárin osy jerden tabasyń, Qudirettiń ózi aspan asty álemniń barlyq syr, barlyq qasıetin qaz qalpynda beıneleıtin arnaıy kórme zalyn ákep ádeıi ornatqandaı.(Qosymsha teorıalyq bilim)
Aqyn bolsyn, jazýshy bolsyn óz týǵan jerin, óz Otanyn janyndaı súıedi. Ony óz shyǵarmalarynda jyrlaǵan. Osyndaı aqyndarymyzdyń biri – İlıas Jansúgirov. Ol kóz i tirisinde aqyndyqtyń Qulageri atanǵan. Al endi osy aqyn týraly ne bilemiz ortaǵa salaıyq
Sýrette kimderdi kórip turmyz? (İ. Jansúgirov, S. Seıfýllın, B. Maılın )
Avtor týraly túsinik.
Toptastyrý
1894 - 1938
Bult»,
«Tilek», «Jel»,
«Qys», «Jaz», «Arman»,«Qyrman»
«Kúı»,«Dala»
Aqyn, jazýshy
«Kúıshi», «Qulager»
Biz búgingi sabaǵymyzda İlıas Jansúgirovtyń «Qulager»
- Poema degenimiz ne?
- Óleń degenimiz ne?
Kókshetaý «talaı ret at taǵasynyń dúbirine kýá bolǵan jer» - Býrabaı shatqalynda ornalasqan. Biz búgingi sabaǵymyzda osy ólkege saıahatqa shyǵatyn bolamyz. Men senderge Kókshetaýdyń tamasha tabıǵatymen tanystyratyn gıd bolamyn, sender saıahatshy bolasyńdar. Sabaqta Kókshetaý týraly biletinderińizdi qosyp, maǵan kómekshi bolasyńdar. (Oı - qıalyn damytý)
Býrabaı shatqaly erekshe kóz tartyp turatyn kúshke ıe. Munda bári oıynshyq tárizdi, taýlar – alasa, kólderi - shaǵyn, ormandary asa qalyń emes. Biraq munyń ózi sondaı kórikti, qaıtalanbas sulý ári qupıaly. Jumbaq Kókshetaý óziniń ańǵarlaryna ıyqqa sómkeni asynyp alyp jaıaý shyǵa alǵandarǵa ǵana qupıalaryn ashady. (Peızaj uǵymy arqyly beıneleý óneri sabaǵymen baılanystyrý)
Býrabaıdyń eń úlken qupıasy – onyń qubylmalylyǵynda, jeldiń baǵyty únemi aýysyp, kókte aqsha bulttar jóńkıdi, kún nury jastarǵa erekshe tógiledi, aına kólde kún sáýlesimen qulpyra shaǵylysady
Býrabaı - kezdeısoq emes sáıkestikter ólkesi. Onyń ataýy da tylsym mıstıkaǵa negizdelgen. Orys qonystanýshylary shatqaldy Borovoe dep, al óz stanısasyn qaraǵaı ormanynyń qurmetine Borovskaıa dep ataǵan. Al baıyrǵy qazaqtar bul jerdi Býrabaı dep atady,»býra» - túıe sózinen shyqqan.
(Sózdik jumys)
«Oramandy jol» tapsyrmasy. Óleńdi oqyp tanysý.
Olaı bolsa bárimiz muqıat tyńdap, óleń mazmunymen tanysaıyq.
«Jumbaqtas» tapsyrmasy. Sózdik jumysy. (Til baılyǵyn damytý)
Maýjyraǵan – typ - tynysh, tylsym,
Malta tas – teńiz tolqyny, sý aǵynymen mujylyp, jumyrlanyp qalǵan maıda tas.
Marjan – ashyq qyzyl, qyzǵylt ne aq tústi tas.
Aqyq – áshekeı úshin paıdalanylatyn, túsi aqshyl baǵaly tas.
Merýert – ásemdik, sándik úshin qoldanylatyn qymbat baǵaly asyl tas.
Jomart – qoly ashyq, beregen, myrza.
Masaty – jumsaq túkti jibek mata, barqyt.
Momaqan – momyn, jýas.
Jaqpar – qatpar - qatpar.
«Oqjetpes jartasy» tapsyrmasy. Óleńdi taldaý.
(Shýmaq, tarmaq, býnaq, býyn, uıqasty tabý, Mátindi taldaý
- qara óleń uıqasyn tabý.
Sergitý sáti:«Kókshetaý» óleńin tyńdatý
«Úsh Ápke jartasy» tapsyrmasy.
Óleńdi tizbektep oqý, óleńdi qara sózge aınaldyrý
Týrısterdiń qajylyq orny «Abylaı han dańǵyly» tapsyrmasy.
Suraqtarǵa jaýap alý.
Sabaqty bekitý.
Tarıhı eskertkish «Abylaı han taǵy» tapsyrmasy.
Dáptermen jumys. (Ádemi, saýatty jazýǵa úıretý)
Jomart taý, momaqan taý, shıpaly taý.
Malta tas, marjan tas, aqyp tas, merýert tas. (Teorıalyq bilim berý)
Tosyn syılarǵa toly «Imanaı bulaǵy» tapsyrmasy.
Kórkem beıneli sózder týraly túsinik. (Ádebı kórkem sózderdi tanyp bilýge úıretý)
Shyǵarmashylyq jumys.
Konseptýaldy kestemen jumys.(Oı qorytý)
------------------ Ný orman -------- Shól dala ------- Munaı --------- Taý, tas ------- Syrly ólke
Kókshetaý
Mańǵystaý
Ne bildim?
Ne úırendim?
Ne úırengim keledi?(BÚÚ)(STO tehnologıasy boıynsha)
Sabaqtyń maqsaty: 1. Bilimdilik. Qazaqtyń kórnekti aqyny, jazýshy İlıas Jansúgirovtyń ómiri men shyǵarmashylyǵy týraly tereńirek tanystyrý. Óleńdi túsinip oqýǵa úırete otyryp týǵan el tabıǵaty, ásemdiligimen tanystyrý óleńniń ıdeıasyn, mazmunyn túsindirý.
2. Damytýshylyq: Dúnıetanymdyq kózqarasyn, oı - órisin, shyǵarmashylyq qabiletterin damytý. Sózdik qoryn molaıtý.
3. Tárbıelik: Otandy, týǵan jerdi, týǵan eldi súıýge, qadirlep - qasterlep qaraýǵa baýlý, Ulttyq maqtanyshyna qorǵaýǵa baýlý, ulttyq maqtanyshtarymyzdy bilýge, maqtan tutýǵa tárbıeleý.
Sabaq kórnekiligi: Slaıdtar, İ. Jansúgirov portreti, shyǵarmalary, qıma qaǵazdar.
Sabaq túri: Saıahat sabaq.
Ádisi: Suraq - jaýap.
Sabaq barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi. (STO boıynsha)
Psıhologıalyq daıyndyq.
Ana tili - kúshim meniń, qýatym,
Jyrym sendik júregimnen týatyn
Taýysarma yrysyńdy, qoryńdy
Tizelesip qatar jazsa myń aqyn! (Tildi qurmetteýge tárbıeleý)
2. Úı tapsyrmasyn suraý.
A) Q. Saparbaev. Týǵan jerdiń ystyǵy – aı.
Á) Mazmunyn áńgimeleý
B) Túıeni asaý teńiz tolqyndary da, alys jol da toqtata almady. Bul qandaı kúsh? Qandaı sıqyr?
V) Oqýshylardyń óz týǵan jerine arnaǵan óleńderin oqytý. (Shyǵarmashylyq jumysyn tekserý.)
1. G) Mańǵystaý - myń qystaý eli, myńdaǵan joldar ólkesi, myńdaǵan shyń quzdar men shyńyraý qudyqtar aımaǵy. (Patrıottyq sezimge tárbıeleý)
Jańa sabaq:
Altaıdan Atyraýǵa deıin kósilip jatqan qazaq dalasyna tán qaı qasıet, qaı sıpat tyń bárin osy jerden tabasyń, Qudirettiń ózi aspan asty álemniń barlyq syr, barlyq qasıetin qaz qalpynda beıneleıtin arnaıy kórme zalyn ákep ádeıi ornatqandaı.(Qosymsha teorıalyq bilim)
Aqyn bolsyn, jazýshy bolsyn óz týǵan jerin, óz Otanyn janyndaı súıedi. Ony óz shyǵarmalarynda jyrlaǵan. Osyndaı aqyndarymyzdyń biri – İlıas Jansúgirov. Ol kóz i tirisinde aqyndyqtyń Qulageri atanǵan. Al endi osy aqyn týraly ne bilemiz ortaǵa salaıyq
Sýrette kimderdi kórip turmyz? (İ. Jansúgirov, S. Seıfýllın, B. Maılın )
Avtor týraly túsinik.
Toptastyrý
1894 - 1938
Bult»,
«Tilek», «Jel»,
«Qys», «Jaz», «Arman»,«Qyrman»
«Kúı»,«Dala»
Aqyn, jazýshy
«Kúıshi», «Qulager»
Biz búgingi sabaǵymyzda İlıas Jansúgirovtyń «Qulager»
- Poema degenimiz ne?
- Óleń degenimiz ne?
Kókshetaý «talaı ret at taǵasynyń dúbirine kýá bolǵan jer» - Býrabaı shatqalynda ornalasqan. Biz búgingi sabaǵymyzda osy ólkege saıahatqa shyǵatyn bolamyz. Men senderge Kókshetaýdyń tamasha tabıǵatymen tanystyratyn gıd bolamyn, sender saıahatshy bolasyńdar. Sabaqta Kókshetaý týraly biletinderińizdi qosyp, maǵan kómekshi bolasyńdar. (Oı - qıalyn damytý)
Býrabaı shatqaly erekshe kóz tartyp turatyn kúshke ıe. Munda bári oıynshyq tárizdi, taýlar – alasa, kólderi - shaǵyn, ormandary asa qalyń emes. Biraq munyń ózi sondaı kórikti, qaıtalanbas sulý ári qupıaly. Jumbaq Kókshetaý óziniń ańǵarlaryna ıyqqa sómkeni asynyp alyp jaıaý shyǵa alǵandarǵa ǵana qupıalaryn ashady. (Peızaj uǵymy arqyly beıneleý óneri sabaǵymen baılanystyrý)
Býrabaıdyń eń úlken qupıasy – onyń qubylmalylyǵynda, jeldiń baǵyty únemi aýysyp, kókte aqsha bulttar jóńkıdi, kún nury jastarǵa erekshe tógiledi, aına kólde kún sáýlesimen qulpyra shaǵylysady
Býrabaı - kezdeısoq emes sáıkestikter ólkesi. Onyń ataýy da tylsym mıstıkaǵa negizdelgen. Orys qonystanýshylary shatqaldy Borovoe dep, al óz stanısasyn qaraǵaı ormanynyń qurmetine Borovskaıa dep ataǵan. Al baıyrǵy qazaqtar bul jerdi Býrabaı dep atady,»býra» - túıe sózinen shyqqan.
(Sózdik jumys)
«Oramandy jol» tapsyrmasy. Óleńdi oqyp tanysý.
Olaı bolsa bárimiz muqıat tyńdap, óleń mazmunymen tanysaıyq.
«Jumbaqtas» tapsyrmasy. Sózdik jumysy. (Til baılyǵyn damytý)
Maýjyraǵan – typ - tynysh, tylsym,
Malta tas – teńiz tolqyny, sý aǵynymen mujylyp, jumyrlanyp qalǵan maıda tas.
Marjan – ashyq qyzyl, qyzǵylt ne aq tústi tas.
Aqyq – áshekeı úshin paıdalanylatyn, túsi aqshyl baǵaly tas.
Merýert – ásemdik, sándik úshin qoldanylatyn qymbat baǵaly asyl tas.
Jomart – qoly ashyq, beregen, myrza.
Masaty – jumsaq túkti jibek mata, barqyt.
Momaqan – momyn, jýas.
Jaqpar – qatpar - qatpar.
«Oqjetpes jartasy» tapsyrmasy. Óleńdi taldaý.
(Shýmaq, tarmaq, býnaq, býyn, uıqasty tabý, Mátindi taldaý
- qara óleń uıqasyn tabý.
Sergitý sáti:«Kókshetaý» óleńin tyńdatý
«Úsh Ápke jartasy» tapsyrmasy.
Óleńdi tizbektep oqý, óleńdi qara sózge aınaldyrý
Týrısterdiń qajylyq orny «Abylaı han dańǵyly» tapsyrmasy.
Suraqtarǵa jaýap alý.
Sabaqty bekitý.
Tarıhı eskertkish «Abylaı han taǵy» tapsyrmasy.
Dáptermen jumys. (Ádemi, saýatty jazýǵa úıretý)
Jomart taý, momaqan taý, shıpaly taý.
Malta tas, marjan tas, aqyp tas, merýert tas. (Teorıalyq bilim berý)
Tosyn syılarǵa toly «Imanaı bulaǵy» tapsyrmasy.
Kórkem beıneli sózder týraly túsinik. (Ádebı kórkem sózderdi tanyp bilýge úıretý)
Shyǵarmashylyq jumys.
Konseptýaldy kestemen jumys.(Oı qorytý)
------------------ Ný orman -------- Shól dala ------- Munaı --------- Taý, tas ------- Syrly ólke
Kókshetaý
Mańǵystaý
Ne bildim?
Ne úırendim?
Ne úırengim keledi?(BÚÚ)(STO tehnologıasy boıynsha)
You Might Also Like
