InfoHub Logo

Kámshat zavod dırektorynyń qabyldaý bólmesinde uzaq otyrdy. İshte ótip jatqan jınalys oǵan ushy-qıyrsyz, tipti búgin bitpeıtindeı kórindi. Jazý mashınkasyn tynymsyz tyqyldatqan hatshy qyzdyń kózin ala berip, ishine jınalǵan ystyq demin bir shyǵaryp qoıady. Sóıtedi de qaıtadan otyrady sarǵaıyp. Birazdan keıin buǵan da azdap boıy úıreneıin dedi. Biraq manaǵy bir órekpigen qobaljýy báribir basylatyn emes. Nege sonshalyqty degbirsizdenedi?! Júregi nege sonsha órekpıdi?! Buryn-sońdy mundaı úlken adamnyń aldyna kirip kórmegendikten be?! Solaı shyǵar-aý? Shamasy. Áli mektep qabyrǵasynan da shyǵyp úlgergen joq. Ana alaqanynyń jylýynan ózge ne kórdi!? Álde jasy on segizge tolyp, oń-solyn aıyra bastaǵan shaǵynda óziniń týǵan ákesimen alǵash ret júzdeskeli otyrǵandyqtan ba eken?!

Ol áli de uzaq kútti. Kókiregin kernegen aýyr sezim sál-sál ydyrap, kóńili endi shyn ornyna túse bastaǵan sıaqtandy. Osy saparǵa alǵash jınalardaǵy batyldyqty da qaıtadan túısingen. Sonda ǵana ol óz ústindegi jupyny shyt kóılek pen jaıpaq óksheli kóneleý týflıdiń mynaý keń de jaryq, baı jabdyqty bólmedegi saltanatqa úılespeıtinin sezindi. Tipti áınekteri jarq-jurq etken bıik terezelerdiń ózi munyń qorashtyǵyn áshkereleı túseıin degendeı eńselenip ketipti. Tórgi bólme esiginiń astymen jorǵalap, belgisiz jaqqa sińip joǵalǵan órnekti kilemshe de munyń sırek kóretin nársesi...

Kámshat kenet saltanatynda bir mini joq úlken bólmeniń buryshynda shúıkedeı bolyp qana otyrǵan ózin kórip, selk ete tústi. Baıqamaı kózi túsip ketken qarsy bettegi shar aınadan betin tez buryp áketti de, endi ol jaqqa qaramaýǵa bekindi...

Osy mezette oǵan ákesimen arasy sát saıyn alshaqtap bara jatqan sekildendi. Bir qyzyǵy, buǵan ózi sonshalyqty qapalana da qoıǵan joq "Men onymen til tabysaıyn dep kelip otyrǵan joqpyn ǵoı". Ol ózin osylaı jubatyp qoıdy. Osy oımen ǵana kóńilin demdegendeı. Sálden keıin hatshy qyzdyń elektr mashınka ústinde oınaǵan saýsaqtaryn qyzyqtap ketken...

Bir kezde áldeqaıdan qońyraý bez-bez etti. Saýsaqtary mashınka ústinde tynymsyz ásem bılep otyrǵan hatshy qyz bárin tastaı salyp, tórdegi úlken esikke qaraı asyǵys bet aldy. Sálden soń qolyna áldebir qaǵazdardy ustap, qaıtadan shyǵa keldi de, dereý qońyraý shalýǵa kiristi. Endi bir sátte Kámshat "mashına" degen sózdi estip qalǵan. Sol-aq eken óziniń neshe aıdan bergi búkil tolǵanysy, ózi óz bolǵaly qabyldaǵan sheshimi, basqa oblystan sharshap-shaldyǵyp áreń jetkendigi — bári-bári beker ketetindeı kórinip, mazasyzdanyp ketti. Munyń aıaq astynan Mańǵystaýdan sonaý qıyr shetke qandaı sebeppen sapar shekkenine túsinbeı, ań-tań bolǵan anasynyń keıpi kóz aldyna elestep ótti. Al birneshe kúnnen keıingi sońǵy emtıhan she?!

Kámshat óz sharýasynyń qazir bitpese, eshqashan da bitpeıtindigin jaqsy túsindi. Óıtkeni jumys kúni aıaqtalýǵa jaqyn. Al munyń enshisindegi alda turǵan eki kún — demalys.

Aldymen qandaı amal oılap tabaryn bilmeı, shıyrshyq atqan oı tolqyny áserimen ornynan turyp ketti. Moınyna asyp alǵan uzyn baýly qyzyl sómkesin bulǵaqtatyp, árli-berli júrip aldy. Hatshy qyz mashınkasyn qoıa salyp, bir-eki ret alaıyńqyrap qarap edi, óz oıymen áýre Kámshat ony tipti baıqaǵan da joq. Mine, ishtegi kisiler de birtindep shyǵa bastady. Bireý... ekeý...úsheý...on bir...jıyrma...jıyrma úsh...jıyrma segiz...Ýh! Bitti-aý, áıteýir! Osy mezet munyń tórgi kabınetke oqtalǵanyn baıqap qalǵan hatshy qyzdyń ótkir daýsy sańq etti:

— Men Sizge mana eskerttim ǵoı. Ol kisiniń ýaqyty joq. Jumysyńyz bolsa, dúısenbi kúni kelińiz...

Kámshat endi bógelgen joq. Hatshy qyz oǵan dúısenbi kúni emes, osy dál qazir kirip qalyńyz dep asyqtyryp turǵandaı-aq júgire basyp ishke qoıdy da ketti.

— Salamatsyz ba?

Ústeliniń ústin júre jınastyryp, jumys bólmesinen shyǵýǵa yńǵaılanǵan uzyn boıly kózildirikti kisi munyń sálemin ala berdi de, qalt tura qaldy. Sonan soń kózildirigin durystap qoıyp, at shaptyrym kabınettiń arǵy betinen beri Qarata asyqpaı jaqyndady. "Tanydy ma eken?!" — degen oı júgirip ótti Kámshattyń basynan.

— Tórlet, qyzym. Mende jumysyń bar ma edi?!

— "Qaıdan tanysyn?! Ózderiniń bir jumysshysy dep turǵan shyǵar. Álde jumys izdep júrgen bireý dep qaldy ma eken?!" Kámshat onyń suraǵyna esh jaýap qatpastan, bosaǵadaǵy jumsaq oryndyqtardyń bireýine dybyssyz otyra ketti. "Endi nege tur ózi?!" Kózin almaıdy. Shynymen-aq shyramytqany ma?!

Biraq..meni esh ýaqytta da kórgen joq qoı! Mamama uqsaýy múmkin emes pe?!" Áne, aqyry ol da óziniń ornyna baryp otyrdy.

— Munda kelshi, aınam. Mine, myna jerge... — Ol óziniń qarsysynda turǵan oryndyqty nusqady.

— Joq, rahmet. Maǵan osy jer de jaraıdy. Sizde azǵantaı ǵana sharýam bolyp kelip em...

— Aıta ǵoı.

— Men — Ǵalıanyń qyzymyn. Atym — Kámshat. — Endi buǵan ne der ekensiń degendeı, bógele bergen.

Anaý adamnyń taǵy da ornynan turyp ózine qaraı kele jatqanyn kórdi. Kórdi de, tómen qarady. Óziniń "bálensheniń balasymyn" dep, ákesiniń emes, sheshesiniń atyn atap otyrǵanyna ol osy arada tuńǵysh ret yńǵaısyzdanǵan. Ýytyn buryn sezbegen osy bir sózben ǵana ómir boıy jat bolyp kelgen, dúnıedegi osynaý bir eń qymbat adamynyń aldynda óziniń qorashtyǵyn, áldeqandaı bir syrt kózden jasyryp júrgen kemistigin ashyp qoıǵandaı, kómeıine áldene tyǵyla qaldy.

— Ózim de solaı-aý dep oılap edim. Shesheńnen aýmaı qalypsyń...

Dál janynan shyqqan myna ún Kámshatty tez shıratyp jibergen. Álsizdik minez tanytýǵa onyń haqysy joq bolatyn. Olaı etý ózin eń bastysy, anasyn qorlaý dep túsindi ol. Kómeıine tyǵylǵan óksikti zorlana jutyp, týǵan ákesiniń betine tuńǵysh ret jaqynnan týra qaraǵan.

— Bıyl mektepti bitiremin. Eki-úsh kúnnen keıin sońǵy emtıhan. Soǵan baılanysty... Tez-tez sóıleı bastaǵan Kámshat kenet óziniń taǵy da mazasy kete bastaǵanyn sezdi. Boıyn bekitip alý úshin bógele bergen, nazary taǵy da tómen túsip ketti. Kenet ... onyń asyǵa basyp ornyna bettegenin kórdi. Júrisi shyp shıraq Mamasynyń "júrisiń ákeńe tartqan" deıtinin esine aldy bul da sergip.

— Bıyl mektep bitiremin deısiń, á? Ne, mamań ádeıi maǵan jolyq degen ǵoı.

— Durys. Óte durys istegensiń. Kelgeniń jaqsy boldy. Qazir... men qazir... — Ústeliniń sýyrmasynan áldeqandaı bir qoıyn kitapshany alyp shyǵyp, ákesi áldeneni asyǵys izdestire bastady. — Óziń qaısysyn qalaısyń? Kim bolǵyń keledi? Uıalma, qaıda barǵyń kelse de aıt...

Kámshat túsinbegen, suraýly júzin joǵary kóterdi.

— Oqýdy aıtam. Qaısy oqýǵa barǵyń keledi?

— Polıtqa dep júrmin...

— Á... á... Onda tipti jaqsy boldy. Onyń rektoryn men jaqsy tanımyn. Qarashy, tipti sátiniń kele qalýyn. Túsetinińe sene ber. Men tipti qazir-aq... qazir-aq qońyraý shala qoıaıyn. E, kórdiń be, nomeri de júr, mine. — Ákesi sol boıda telefon tutqasyna umtylǵan. Onyń asyp-sasqan qımylyna tańyrqaı qaraǵan Kámshat mynaý adamnyń óz kelisin nemenege joryǵanyn endi ǵana túsine bastady.

— Maǵan... Men úshin eshkimge de qońyraý shalýdyń qajeti joq. Eshqandaı da rektorǵa qońyraý shalmańyz! — Kámshat shyr-shyr etip, ornynan qalaı ushyp tura kelgenin ózi de ańdamaı qaldy.

— Keregi joq?! Endi nege keldiń? Álde qarjy kerek pe?

Kámshat áldeqandaı bir ashshy nárseniń ózegin ońdyrmaı tilip bara jatqanyn sezdi. Kózine kelip qalǵan jasty áreń irkip:

— Joq. Bizge eshteńe de kerek emes. Kámelettik atestat alatyn kúnim jaqyn. Áli pasportym da joq Olarǵa sizdiń emes, mamamnyń famılıasymen jazylǵym kelip edi, — dedi.

Bir mezet kabınet ishin qapysyz tynyshtyq kernedi. Kámshat ózin jańa ǵana kórgendeı tesile qalǵan qos janarǵa taǵy da bir armansyz qarady. Biraq bul joly kóńili ábden ornyqqandyǵy bilinip, jaıbaraqat tur.

— Ruqsat qaǵazǵa kelgen ekensiń ǵoı...

— Iá, famılıamdy ózgertý úshin Sizdiń kelisimińiz kerek eken.

— Kelisemin... Árıne, kelisemin...

Sálden soń qyzynyń qolyna ruqsat qaǵazyn ustatqan áke aýyr oı ústinde otyryp qaldy. Onyń kenet salmaqtana túsken muńly kózderi áldebir ókinish sazyn shertkendeı. Júregin belgisiz sezim oty sharpyǵanymen, Kámshat budan ári kabınette qalýdyń retin tappady. Jumbaq áke óziniń jumbaq ómirimen, jumbaq otyrysymen úlken sándi bólme ishinde qala berdi. Qolyndaǵy bir japyraq qaǵaz onyń týǵan ákesimen aradaǵy sońǵy baılanysyn da úzip ketken. Kómeıine tyǵylǵan óksikti shyǵaryp almaý úshin uzyn sándi dálizdiń boıymen júgire basyp, ketip bara jatqan ózine manaǵy kerbez zamandasynyń tańdana qarap qalǵanyn da baıqaǵan joq. Tek qana záýlim úıdiń sońǵy esigin seripkende baryp, tunshyqtyrǵan kóz jasynyń aǵytyla jónelgenin bildi.

Bul kóz jasy qyz kóńilin talaı ret jasytqanymen, keıde belgisiz, tátti úmitterge de boı urǵyzatyn áke beınesin joqtap, shyn qınalýdan týǵan edi. Óıtkeni ózi izdep kelgen ruqsat qaǵaz, ony áke deý haqynan da birjolata aıyrǵan-dy.

---