Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 23 saǵat buryn)
Saǵı men Tahań

Saǵı aǵamyz, Jıenbaevty aıtamyn, ıi jumsaq, minezi jaıly, úlken-kishige birdeı juǵymdy, syrbaz da sylań, syptyǵyr jigit bolatyn. Ózi sol bir qartaıyp ta úlgermegen qalpynda, alpys jasqa tolar-tolmasta ómirden ótip kete berdi de, kóbimizdiń kóńilimizde baıaǵy jap-jas, seri de serke jigit bolyp qala berip edi. Qanshama ashýlanyp turǵanda da basy artyq sóz, balaǵatqa barmaıtyn. “Óı, tuqymy qursyn!” — deıtin edi áldeneni unatpaı qalǵanda bar bolǵany.

Birde sol Saǵı, qasynda Qyzylorda jaqtan astanaǵa jıi kelip turatyn Násir Seralıev dosy bar, ekeýi órimdeı eki jas qyzben tanysady ǵoı. Bálkı, jas kelinshekter shyǵar, o jaǵyn men anyq bilmeımin. Áıteýir, solarmen biraz qydyrystap kelip, bir-birden ózderine ıkemdeı ıemdenip, Násir túsken “Almaty” qonaqúıiniń lúks-nómirine shaqyrady bilem.

Ázil-qaljyń, erkin suhbat ústinde biraz otyrsa kerek. Qyzdardyń da (bálkı, kelinshekter bolar) betteri ashylaıyn dep, kókeleriniń moıyndaryna asylyp, edáýir erkinsı bastaıdy. Ol kezde dúnıe qat ta, qarjy tapshy. Onyń ústine:

Azyraq eńbek etip aqsha tapsaq,
“Metroǵa” kiremiz áýel bastap.
Qalǵanyn qatyn-qyzǵa berip salyp
“Aqsha joq” — dep júremiz on kún qaqsap,

— dep Qasym Amanjolov aǵamyz jazǵandaı, “kúnine júzdi berip, myńdy alsa da”, “qaltalarynyń túbi tesik, baıyp kórmegen” seri-selteń aqyndar emes pe. Aldaryndaǵy iship-jem taýsylyp, qonaqúı býfetinen araq-sharap alaıyn dese, restoran baǵasymen eki ese artyǵymen tóleý kerek eken, qyzdardy (bálkı, kelinshekterdi shyǵar) áldene syltaýmen bólmede qaldyryp, eki seri sol mańǵa jaqyn ornalasqan “Astanalyq” atalatyn úlken dúkenge tartady. Qaltalaryn qaǵa júre, endi qaıtyp júgirip júrmes úshin kerek-jaraqtaryn artyǵymen alyp, gastronomnan shyǵa bergende arystannyń jalyndaı buıra shashyn jelbiretip, basyn jelkesine sala shalqaq ustap kele jatqan Tahaýı Ahtanov aǵalarymen betpe-bet kezdesip qalady. Tahańdy ekeýi de qatty syılap, qadirleıtini belgili. İnilerine kelgende Tahańnyń da bedeli ústem, sózi ótimdi. Esik kózinde birin-biri qıa almaı, sál-pál turyp qalsa kerek.

Eki seri sasaıyn deıdi. Álginde ǵana tanysyp, ońasha bólmede ýaqytsha “qalǵan” qyzdar (álde kelinshekter) anaý, qımas, syılas aǵalary mynaý.

— Qaıdan júrsińder, qaıda bara jatyrsyńdar? — dep suraıdy Tahań.

— Myna Násir búgin kelip, “Almaty” qonaqúıine túsip edi, bir meımandary bar eken, solarǵa bara jatyr edik, — dep Saǵı máımóńkeleıdi.

— Eki qolym aldyma syımaı men de zerigip júr edim, jaqsy boldy ǵoı, sendermen birge baraıyn, — deıdi Tahań. “Qoı, barmaısyń” — deýge til qaıda, eki jigit bir-birine qarap, aǵalaryna bastaryn shulǵı: “Júrińiz, Taha!” — demeı me.

Tahań degen de áńgime aıtýdan aldyna jal salmaıtyn, kezinde jazýshylar arasyndaǵy “jeti myljyńnyń” biri atanǵan áıgili sheshen. Ataǵy jer jarady, ózi de qoladan quıǵandaı kórikti de kelbetti adam. Áıelderdi aýzyna qarata birden úıirip alyp kete berse kerek.

Endi beseýi bolyp, taǵy biraz siltesedi. Álgi artyǵymen aldyq degen shólmekterdiń túbi taǵy kórinýge aınalady. “Taha, ózińiz qutqarmasańyz, biz taýsyldyq”, — dep, aǵalaryn ońashalaı júrip, qaltasyn qaqtyryp, qotaryp alǵan eki inisi taǵy da dúkenge júgiredi...

Sút pisirim ýaqytta entige jetken ekeýi esikten engende, Tahań ábden “bolyp alǵan”, eki kelinshektiń (álde qyzdardyń) ortasyndy shalqaıa túsip, áńgimeni soǵyp áli otyr eken. Áıelderdiń áýkeleri salbyraı aǵalaryna qaraı enteleı túskenderinen sekem alǵan Saǵı:

— Taha, sizderdi tanystyryp ta qoımappyz-aý, mynaý Násirdiń úıindegi, al mynaý bizdiń úıdegi kelinińiz bolady, — dep qaısysy kimniń enshisi ekendigin bildirýge asyǵyp, óz úlesindegini ózine qaraı ıkemdeıin dese Tahań:

— Táıt ári, qaıdaǵyny shyǵarmaı. Násir ózi bilsin, al myna qaraǵym saǵan ýje jeńge bolyp qalǵan, — dep, qyzdy baýyryna tarta beripti.

... Árkim-árkimnen estip, óńi aınalyp bara jatqan osy oqıǵany “durysy qalaı bolyp edi?” dep, Saǵı kókemniń ózinen suraǵanymda, dál osy men áńgimelep otyrǵan qalpynda shyp-shyrǵasyz aıtyp bergeni bar-tuǵyn.

Men sony ǵana jetkizip otyrmyn.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama