InfoHub Logo

Klara B. botınka alǵaly bazar basyndaǵy dúkenderdi aralady. Aqyrynda "osy laıyq" dep tabylǵan, kórýge súıkimdi, baýyrynan jarap, jylmıǵan botınkaǵa kelisti. Klara oǵan 150 som bergenine ókingen de joq, turǵyzyp qarasa jutynyp tur, júrgizip baıqasa" ózi júrip" ketetindeı kórindi. Klaranyń bul saýdasyn aǵasy Nurtaı da, jeńgesi Aǵıla da durys dep tapty.

Biraq, botınka birinshi kúnniń ózinde-aq "ándetetindi" shyǵardy. Kún ystyǵy tıgen saıyn tyjyrynyp, eki urttyǵy bultıa bastady. Keshegi sulýlyqtan búgin-aq aırylǵan botınkany Klara sý búrkip, súrtip, gýtalın jaǵyp jyltyratty. Ylǵaly kepsin, maı sińip jibisin dep kúnshýaqqa qoıyp kórdi. Sol-aq muń eken ǵoı, botınkanyń julyǵy kópsip, tumsyǵy túrilip, ókshesi opyrylyp, sýdan shyǵyp qalǵan laqanyń aýzyndaı yrsıyp qaqyrady da qaldy. Alǵashqy kórgende "túsim be, álde óńim be dep, Klara óz botınkasynan ózi shoshyp ketti, júgirip aǵasy men jeńgesin ertip keldi. Úsheýi júrip, unatyp alǵan "sulý botınkasynyń" ornynda óńi ketip, bozaryp qalǵan, shortan aýyz bir zat jatyr eken.

Berekesi qashqan qunsyz botınka erteńine "Promartelde" óz qunyńdaı aqshaǵa qaıta jamalyp, Klaranyń aıaǵynda kóp shegeniń kúshimen qaıtadan qydıa qaldy. Onyń neshe kúnge deıin qydıaryn kim bilsin...

Bizge ádemi kıim, jaqsy mebel, jibek mata, sulý botınka, sapaly buıym kerek. Endeshe, Klaranyń eń bolmasa eki kún kıýine jaramaı qaqyrap qalǵan botınkany tikken, "júrdim-bardym" buıymdar shyǵarǵan qalalyq promkombınat pen artelderge "bul sumdyǵyńdy jónde, bragyńdy óńde" deýdiń artyqtyǵy bolmas deımiz.

Kimde-kim bul oqıǵanyń anyǵyna shek qoıatyn bolsa, qaladaǵy tolyp jatqan artelder shyǵarǵan buıymdardy satatyn bazar basyndaǵy dúkenderge barýyn usynamyz. Sol jerdiń ózinen-aq tolyp jatqan faktiler tabýǵa bolady. Eń shetki dúkende "3-á pátıletka" arteliniń quıǵan qazandary men qańyltyrdan quraǵan aspaly qumandary tur. Qazan degenimiz — ortasy shuqyr, erbıgen qulaǵy bar, nasybaıshylardyń tostaǵy sekildi bir zat. Qorytýy jetpegen qolanyń irimtigi qazannyń túbine shógip, ıirilip - ıirilip shoǵyrlanyp qalypty, oıyp almasań óńdeletin emes. Al, aspaly qumandarynyń keıbiri — quısa sý turmaıtyn, ashylsa jabylmaıtyn, basylsa ashylmaıtyn qańyltyrdan soǵylǵan qıyqsha... Qysyp qalsań qabyrǵasy qaıysyp, maıysyp turǵan qurandy. Olardy kórýshiler kóp te, alýshylar az. Osyǵan qaraǵanda kópshilikke kerekti de, qajetti de buıymdar ekeni baıqalyp tur. Átteń sapasy joq, sany bar buıymdar... Oǵan jalǵas dúkende qalalyq promkombınattyń balalarǵa arnap shyǵarǵan sandaldary ilýli tur. Bular da qıyndydaı qurastyrylǵan, qurbaqanyń terisindeı qurysyp qalǵan óńkeı shyńyltyr. Arqalyǵyn kóterseń, óksheligi qýshıyp, óksheligin tartsań beldigi shoshaıyp tipti ıkemge keler sıqy joq. Taǵy bir arteldiń dúkeninde artel "sheberleri" tigip shyǵarǵan jeńdi maıka ilýli tur. Munysy jaǵasy jaılaýyna ketip, omyraýy ospadarsyz salbyrap, etek-jeńi qıyspaı, qalaı bolsa solaı sozylyp jatyr. Beıne búıen sekildi bir nárse. "Myna túrinde kimge shaqtap tikti eken?" dep kórip turǵan Nartaı aqyn:

— Shirkin-aı, myna maıki, qandaı maıki?

Jaǵasy jaılaýynda jatyr qaıqy.

Arty uzyn, aldy qysqa eteginiń,

Boldy eken neshe myń som munyń narqy!..—

dep syqaqtap, edi, aınalanyń bári kúlip jiberdi. Bazarshylardyń keńkiline baıqamaı eliktep satýshynyń ózi de qosylyp keńkildedi. Biraq, batyryq, arteli úshin qysyldy bilem, mańdaıynan teri de shyp-shyp sorǵalap qoıa berdi. Kombınat pen artel bastyqtarynyń mańdaıyna da osy uıattyń sheti tıgen bolsa, bul sıaqty soraqylyqtyń ómiri qysqaryp, sanyna emes, sapasyna kóńil bóler edi. Sondyqtan da oqıǵanyń "maıda -shúıdesine" qaramaı másele kóterdik. Munymyzdy "baǵa jetpeıtin" zattardy satýshy men sattyrýshylary bolmasa, eshkim de teris dep aıtar ma eken?

---