InfoHub Logo

Poezdan túsesiz de sol jaqqa qaraısyz, oń jaqqa burylasyz. Kózińizge biri qulap, biri qulaýǵa beıimdelip turǵan tápenek qana úıler túsedi. Úılerdiń aldy shuqyr, shuqyr tolǵan qoqyr bolady. Shuqyrdan asyp, qoqyrdy bassańyz «qonaq úıdiń» tabaldyryǵyna tirelesiz.

Sizdiń aldyńyzdan uzyn boıly, ashýshań, tili ashshy bir jeńgeı shyǵady da: «Ne kerek senderge?» dep tura qalady. Bizge «qonaq úı kerek» deısiz. Ol eń aldymen «Ehe!» dep kúrsinip alady da:

— Otyn joq, temir pesh jyrtyq, tútin shyǵady. Krovat synyq, úı sýyq, odeıal nema... Osynyń bárine kónetin bolsań, kiresiń, — dep esik aldynan eskertip, esik ashýǵa kirisedi. Biraq esiktiń ashylýy ońaıǵa túspeıdi. Aldymen oń jaǵyn kóterip, sonan keıin sol jaǵyn yǵystyryp, sóıtip baryp syqyrlatyp ıterip qoıady. Sóıtedi de: «Eńkeıip kirińiz, esigi nashar», —dep buqpalata bastaıdy.

— Baıqańdar, bas kıimdi alýshy bolmańdar, jarylyp turǵan jer jalp ete túsip bastaryńdy jarsa, jaýap berer jaıym joq, — dep ony da eskertedi.

Osy kóriniske kónemin degender aqshasyn tólep, ashýshań jeńgeıdiń aıtqanyna baǵynyp, eńkeıe kirip, buqpalaı basyp, qyryndaı júrip, "qonaq úıdiń" qonaǵy bolady, bolmasqa da lajy joq. Tártip boıynsha sheshiný kerek, biraq iletin shege bolmaǵandyqtan (onyń nege joq ekenin suraýdyń ózi de qıyn) "baqyraýyq" krovattyń arqasyna arta salyp, dirdek qaǵyp otyrasyz. Óıtkeni buǵan kónbeske lajyńyz bolmaıdy.

Sonymen kóńildene qalsa ashýshań jeńgeı bir qushaq qamysty súırete kirip ot jaǵady. Ot tıgen qamys gý ete túsedi de, tútindete jóneıdi. Búıirinen de, aýzynan da, arqasynan da, asty menen ústinen de burqyraıdy. Úıdiń syzy qońyrsyp qolqańa kirip túshkirte bastaıdy, túshkire beresiń, túshkire beresiń...

J. aýdanynyń "meımandos" qonaq úıine qonǵandardyń ishinde kim bolmady deısiz? Aqyny da, jyrshysy da bolǵan syqyldy. Olardyń jazǵan óleńderi de bar:

Tútin jutyp túshkirdim,
Túshkirip jatyp tús kórdim.
Qamap qoıǵan syz úıde,
Bir ǵajaıyp qys kórdim...
Sýyq úıge jatyppyn,
Selkildeppin, qatyppyn.
Erteńgisin baıqasam,
Syqyrlaıdy shaıqasam,
Moıyn menen kók jelke,
Muz bopty da qalypty,
Eki aıaǵym siresip,
Syz bopty da qalypty... —

dep jazady...

Mine, J. aýdanynyń ortalyǵyndaǵy qonaq úıindegi aýyzeki aıtylyp júrgen "jarnamalardyń" birli-jarym syrtqa shyqqandary osylar.

Biraq, osy masqaralyqty eskerip, baryn bardaı, joǵyn joqtaı uqsatyp otyrǵan eshkim joq. Aıtsań kúledi de: "Barymyz osy!" degendi kóldeneń ustaıdy. "Joq, baryńyz ol emes, jóni túzý eki bólme tabylmaıdy degenge kim nanar?" deseń órshelenip: "Úı tabylsa redaksıaǵa tabar ek, Júsipovty júgirtip qoımas ek..." deıdi.

Qalaıda aýdan ortalyǵyndaǵy qonaq úıdiń osyndaı kúıde bolýy uıat. Endi bizge: "Eńkeıip kirińizdiń ornyna — shalqaıyp kirińiz, tómenirek buǵyńyzdyń ornyna, tórge shyǵyńyz!" deıtin ýaqyt jetti. Aýdan basshylary osyny da eskeretin bolsyn.

---