InfoHub Logo

Men bul hatty dzottan jazyp otyrmyn. Biz osy tamasha bekinisti tek jańa ǵana sen úshin arnaıy salyp bitirdik. Biz — saperler buǵan ózimizdiń bar sheberligimizdi jumsap, dzottyń múmkindiginshe jaqsy da myqty bolýyna kúshimizdi saldyq.

Ony salý barysynda biz bir-birimizge:

Jaıaý ásker bul bekinisten fashıserge — bizdiń ata jaýymyzǵa qarsy oq boratady. Múmkin ol nemisterdi bekiniske jaqyn jiberip, olardy ondap joıar. Múmkin jaý dzotty qorshap ta alar, biraq bizdiń jaıaý ásker dosymyz fashıser túgeldeı qyrylǵansha shaıqasady,— degen edik.

Onda qart saper Semen, aınalany sholyp ótip:

Bul arada qyp-qyzyl shaıqas bolady! — dedi.

Muny estigen komsomoles Ǵazız:

Kózimmen kersem be, sol urysty?!—dep sańq etkeni áli qulaǵymda.

Biz — segiz adambyz. Bárimiz de sapermiz. Biz dzotty birinshi bolyp salyp bitirdik. Jaıaý ásker, dos, búl bekinisti óz isiniń sheberleri — "jaýynger saperlerdiń sen úshin salǵanyn esinde saqta. Men bizdiń bir saper jaıynda aıtaıyn. Ol — ýkraın. Asa ustamdy, maqtanýdy bilmeıtin adam. Biz — saperler ony «Batko» deımiz. Bir kúni jaý áskeri shabýylǵa shyǵar aldynda bizge kópirdi buzyp, joıý tapsyryldy. Sony oryndaýǵa Batkomen men de attandym. Batko kópirdi tas talqan etti, biraq biz óz shebimizge qaıta almaı qaldyq. Azyǵymyz taýsyldy. Batko trýbkasyn sońǵy qum aralas bir shym-shym temeki qaldyǵymen toltyrdy. Trýbkasyn bir tartty da maǵan usyndy. Osy sátte meniń oıyma: «Dosyńnyń trýbkasyn tartsań, dosyńdy eske alasyń», — degen naqyl sóz tústi.

Jetekshimizdi jaýyngerdiń birinshi dosy — komandırimizdi eske aldyq. Bizge jańa jiger qosyldy. Biz alǵa umtylǵan jaýdyń sońynan júrdik. Tún bolatyn. Alǵa basa otyryp, bizdiń jaıaý ásker dostarymyzdyń qarsy shabýylǵa shyǵýyn asyǵa kúttik. Batko ekeýimiz shaıqasýǵa belimizdi bekem býdyq. Pýlemet te, patrondar da taptyq. Jaýdyń tylynda bekinip aldyq. Batko: «Men — komandırmin, meniń buıryǵymdy orynda!» — dedi. Shabýyl bastaldy. Jaıaý áskerimiz jaýǵa jaqsy toıtarys berip, keıin qýdy. Fashıser kelgen jaǵyna qaraı qasha bastady. Ol bizge qarsy júrdi.

Batko: — «Ogon!» — dep qıqý salǵan sátte-aq nemisterge qarsy oq borattyq. Myqtap soqqyladyq janýdy. Bir de bir fashıs aman qalǵan joq. Jaıaý ásker komandır! bizden mundaı kómek kútpegen edi. Ol bizge alǵysyn aıtyp, «er júrek saperler» dedi.

Men osy kishkene oqıǵany saperlerdiń jaýmen shaıqasýǵa ár kezde daıyn ekenin kórsetetin mysal retinde jazyp otyrmyn. Qyzyl ásker turǵan jer — ár kezde myqty qamal.

Qymbatty joldas, bizben — Batkomen de, Semenmen de júzbe-júz kezdese almaısyń. Jańa shepke ketip baramyz. Bizdiń ýaqytymyz tar.

Bizdiń bul dzotty jaý oǵynyń astynda júrip jasaǵanymyzdy esińde saqta. Mine, sondyqtan da ol bizge erekshe qymbat. Biz ony kúni-túni saldyq. Jumysqa eńbektep jetip, eńbektep oralyp júrdik. Ormannan myna jýan bórenelerdi osynda eńbektep súırep jetkizdik.

Osy hatty jazyp otyrǵan myna stoldy arnaıy seniń «Maksımiń» úshin ózim jasadym, «Maksımniń» qaı jaqqa bolsyn burylýyna múmkinshilik bar emes pe? Jaıaý ásker joldas, barlyq júz seksen gradýs aımaqta jaýdy kúıretýińe bolady. Biz ketip bara jatyrmyz. Saperler kúrekterin, balta - aralaryn jıystyrýda.

Meniń qarýym — kúrek pen balta stol ústinde, aldymyzda jatyr. Soǵys jylynda men olarmen dostasyp aldym. Men ketip bara jatyp, jaıaý ásker joldas, sen qansha fashısi jermen-jeksen ettiń, búl dzotta ne boldy, osynyn bárin habarlaýdy ótinemin.

Meniń, qymbatty jaıaý ásker joldasym!

Otan qaýipti jaǵdaıda. Meni men seniń — Otanymyz. Men saǵan Otanymyzdy qorǵaý jolynda, týǵan jerimizde opasyz jaýǵa berispeı batyl da, myqty tótep berý úshin myǵym bekinis jasadym. Myqty shepten jaýǵa qarsy alǵa basý jeńil.

Biz dzotty batyr da batyl, turaqtylar úshin turǵyzdyq. Bir adym keıin sheginbe!

Mine, bar jazaıyn degenim osy. Men saǵan osy hatty jazyp úlgergenimshe, joldastarymnyń biri anaý bórenege myna sózderdi jazyp úlgeripti:

«Jaıaý ásker joldas! Otanymyz qaýip-qaterde! Bizdiń dzottan jaý kórinip tur. Jaý jap-jaqyn! Fashıserdi úzdiksiz joı! Tabandy bol! Bir adym keıin sheginbe! Seniń dosyń — Saper».

Bul sezderdi qoltańbasyna qarap er júrek saper Batkonyń jazǵanyn sezdim. Bul tipti jaqsy.

Bizdiń talap-tilegimizdi, jaıaý ásker joldas, qaıta-qaıta oqyp, esińde saqta!

Jaýdy tas-talqan etýde tabysqa jetýińe tilektespiz.

Batys maıdan 1942, avgýst.

---