InfoHub Logo

Qaǵazdyń mıkroskopıalyq talshyqtarynyń jáne saýqsaq terisiniń sezimtal reseptorlarynyń kesirinen saýsaqty qaǵazben kesip alý, basqa zaqymdanýlarǵa qaraǵanda áldeqaıda janǵa batady.

Bul aýyrtpalyqty kóbimiz baıqaǵan bolarmyz? Jáne de tilik kóbine baıqalmaıdy, oǵan qosa kóp jaǵdaıda qanamaıdy. Degenmen nege qatty aýyrady?

Mysaly, ustaranyń ótkir júzi jaraǵa bóten bólshekter qaldyrmaı, tegis tilik jasaıdy. Jáne mundaı tilik aýrý týdyratynymen, ádette jaǵymsyz sezim birneshe mınýttan keıin qoıyp qalady. Al paraq, tilip qana qoımaı, quramyndaǵy mıkroskopıalyq talshyqtarynyń kómegimen basqa da usaq zaqymdar keltiredi.

Budan ózge, saýsaqty qaǵaz paraǵymen tilip alǵanda jarada osy talshyqtar men basqa da bóten materıaldardyń bólshekteri qalady. Dál osylar jara aımaǵyndaǵy teriniń aýrý reseptorlaryn qozdyrady. Óz kezeginde reseptorlardyń kóp mólsheri sezimtaldyqty arttyryp, adam azǵantaı zaqym kelgenniń ózinde aýrýdy sezinedi.

Sonymen qatar, bolar-bolmas tilik qatty qanamaıtyndyqtan nemese tipti qanamaǵandyqtan, qan jaradan bóten zattardy «shyǵara» almaıdy, jáne oǵan jańa qozdyrǵyshtar túsedi. Munyń bári budan da zor jaraqat alǵan kezdegi aýrýdan da qatty aýrý týdyrady. 

---